Buitengebied(vijfde herziening), wijziging Tatelaarweg 32 te Didam

2.1 Huidige situatie plangebied en omgeving

De planlocatie Tatelaarweg 32 te Didam (kadastraal bekend als gemeente Didam, sectie R, perceelnummer 98, 97 en 96) ligt in het buitengebied van de gemeente Montferland op 1.500 meter ten westen van de kern Didam. De planlocatie ligt op 400 m ten oosten van de snelweg A12. Het perceel heeft een oppervlakte van 6.870 m². De Tatelaarweg is op dit moment nog een belangrijke ontsluiting van Didam naar de snelweg A12 en het noordwestelijke deel van de dorpen en buurten van de gemeente Montferland.

De planlocatie bevindt zich aan de noordzijde van de Tatelaarweg. Diverse agrarische bedrijven aan deze weg zijn in het nabije verleden al gestopt, waarbij de percelen zijn herbestemd. Het erf ligt op de overgang van het dekzandlandschap naar de komgebieden. Het erf zelf ligt in het van oorsprong natte broekontginningenlandschap met regelmatige strokenverkaveling. Hoewel het natte karakter en de in stroken verkavelde gronden karakteristiek zijn voor dit landschapstype, dreigt dit karakter plaatselijk verloren te gaan. Kenmerkende beplantingen zijn verdwenen en sloten zijn gedempt. Het gebied is opener geworden door het verdwijnen van kavelgrensbeplanting. Tegenwoordig resteren er nog weinig kenmerkende beplantingen, zoals de houtsingels en meidoornhagen. Hierdoor hebben de strokenverkavelingen een deel van hun kleinschalige karakter verloren.

De planlocatie was in 1925 nog onderdeel van een bosperceel aan de interlokale weg tussen Didam en de buurtschap Grieth en Zevenaar. Direct ten oosten van de locatie lag de ‘Tol’, het tolhuis voor passanten tussen de beide plaatsen. Tegenover de planlocatie lag de oude Steenoven. Het gebied rond de planlocatie was veelal grasland op de lagere natte broekontginningsgronden. Langs de smalle percelen stonden veelal bomensingels van els en es. De vorm van de kavels is veelal langgerekt, de zogenaamde strokenverkaveling.

Het projectgebied is ontgonnen rond 1954 en in gebruik genomen voor landbouw. De bestaande woning en de bedrijfsgebouwen zijn gebouwd rond 1985. In de afgelopen jaren zijn meer en meer agrarische bedrijven gestopt en deels ook herbestemd tot ‘wonen’. De voorgenomen functieverandering en vervangende bouw van wooneenheden op deze locatie betreft ook een dergelijke ontwikkeling.

Zoals veel percelen in dit gebied gebied, betreft ook de planlocatie een smal en diep perceel. De bedrijfswoning is gelegen op de kop, direct aan de Tatelaarweg. De erven volgen hier veelal de richting van de percelen. De op de erven gelegen bebouwingen (stallen) versterken de dieptewerking, doordat deze op de lengte van het perceel georiënteerd zijn. De twee stallen staan dicht op de woning met de kopse gevels op één lijn. Ze zijn bescheiden van hoogte en uitstraling, maar door de gevels van rode stenen en het ontbreken van beplanting wel goed zichtbaar in het landschap. Het erf heeft aan de voorzijde een groene uitstraling door de beplanting rondom de woning. Ter hoogte van de stallen staat weinig beplanting. Het erf wordt ontsloten met twee entrees aan weerszijden van de woning.

Ter plaatse bevond zich een varkenshouderij met tot voor kort ca. 1.396 m² aan voormalige agrarische bedrijfsgebouwen.

Op grond van het landschapsontwikkelingsplan (LOP+), is de planlocatie gelegen binnen het deelgebied 'de Liemerse zoom', de overgang van zand naar de open komkleigebieden. Zoals hierboven al aangegeven betreft het een open agrarisch landschap met strokenverkaveling en weinig bebouwing. In de overgangszone tussen zand en klei is een verdichting wenselijk tot kleinschalig en gevarieerd landschap, welke rijk is aan elementen zoals solitaire bomen (es, eik, linde en noot), lage geschoren heggen in wegbermen en een afwisseling van kruidenrijke bermen en meidoornhagen en –singels langs wegen.

Een belangrijk sleutelproject in het LOP betreft het project: 'Hagen in de zomen van het Liemerse zand'. Dit is gericht op het versterken van de herkenbaarheid van de overgangszones tussen zand en klei door het op grote schaal aanbrengen en beheren van meidoornhagen op kavelranden en in wegbermen.

2.2 Beleid voor de planlocatie en de omgeving

Op de planlocatie zijn geen beleidsaspecten van nationaal belang aan de orde.

Het beleid van de provincie Gelderland is gericht op waarborging en versterking van bestaande kwaliteiten. De provincie wil de basiskwaliteit van de Gelderse landschappen in ieder geval behouden. Bij initiatieven voor functieverandering moeten de gebiedskwaliteiten worden versterkt. Nieuw 'rood' moet een kwaliteitsverbetering zijn in het gebied.

Op 29 december 2018 heeft de provincie Gelderland de Omgevingsvisie 'Gaaf Gelderland' vastgesteld. De visie beschrijft de langetermijnambities en de beleidsdoelen voor de fysieke leefomgeving in Gelderland. De kwaliteit van de leefomgeving blijft van groot belang. Bouwen binnen bestaand stedelijk gebied blijft onverminderd het vertrekpunt.

De provincie streeft naar een gezond, veilig, schoon en welvarend Gelderland. Dit wil de provincie bereiken door de focus te leggen op een duurzaam, verbonden en economisch krachtig Gelderland. Hiervoor zijn zeven ambities benoemd om richting te geven:

• 1. Energietransitie;
• 2. Klimaatadaptatie;
• 3. Circulaire economie;
• 4. Biodiversiteit;
• 5. Bereikbaarheid;
• 6. Vestigingsklimaat;
• 7. Woon- en leefklimaat.

Met vier 'spelregels' of 'doe-principes' - doen, laten, zelf en samen - wordt hier werking aan gegeven.

Voor de komende periode is sprake van een grote behoefte aan extra (betaalbare) woningen. Hierover zijn afspraken vastgelegd in de woondeal en de regionale woonagenda. Het initiatief op de planlocatie voorziet ten opzichte van de bestaande situatie in een toevoeging van 2 kleinere wooneenheden. De bescheiden toevoegingen in het buitengebied door functieverandering zijn supplementair/aanvullend op de woningbouwprogrammering in de kernen. Met de realisatie van dit plan wordt een bijdrage geleverd in de behoefte aan landelijk wonen. Specifiek met de categorie wooneenheden wordt voorzien in de behoefte aan landelijk betaalbaar wonen en in de woonbehoefte van de groeiende groep kleinere huishoudens. Met functieverandering wordt verrommeling van het buitengebied tegengegaan en wordt de kwaliteit van de woonomgeving bevorderd. Hiermee is het initiatief passend binnen de Liemerse Woonagenda en de Woondeal.

Op basis van het landschapsontwikkelingsplan+ gelden voor het landschapsensemble waarin de locatie zich bevindt in algemene zin de volgende opgaven:

• Versterken van de duurzame economische mogelijkheden van landbouw en andere sectoren door het bieden van ruimte aan andere functies (verbreding) met behoud en versterking van landschappelijke karakteristieken;
• Versterken van de natuur- en landschapswaarden, die karakteristiek zijn voor het deelgebied en eigen aan de bodem en waterhuishouding van de plek. Speciaal kan gezocht worden naar mogelijkheden om de bijzondere natuurwaarden van het agrarisch cultuurlandschap te versterken met struweel- en ruigteranden, weidevogelbeheer, etc.
• Versterken van de sociale leefbaarheid en zorgverlenende bedrijvigheid, onder meer door woonvormen voor jongeren en ouderen uit het dorp, bijvoorbeeld in vrijkomende agrarische bebouwing;
• Benutten van mogelijkheden voor het samengaan van waterberging en natuurontwikkeling in de zoom en evz, waarbij ook de recreatiefunctie van belang is.

Voor de overgangszone tussen zand en klei is een verdichting voorzien tot een kleinschalig en gevarieerd landschap.

Het functieveranderingsbeleid van de gemeente Montferland is doorvertaald in wijzigingsbevoegdheden in het bestemmingsplan 'Buitengebied'. Het bestemmingsplan 'Buitengebied' is sinds de vaststelling op 29 september 2011 doorlopend geactualiseerd met periodieke actualisaties. Gekoppeld aan het beleid voor functieverandering is het beeldkwaliteitsplan Buitengebied met daarin richtlijnen voor functieverandering naar wonen op landschaps-, erf- en bebouwingsniveau. Dit met als oogmerk om deze ontwikkelingen goed in te passen in het landschap. Vanuit een analyse van de landschappelijke context wordt een nieuwe situatie ontworpen, die goed aansluit op de specifieke kenmerken van het ter plaatse aanwezige karakteristieke landschap.

2.3 Huidige planologische situatie

In het bestemmingsplan 'Buitengebied', zoals dat geldt na vaststelling van de vijfde periodieke actualisatie, is de planlocatie Tatelaarweg 32 te Didam bestemd tot 'agrarisch' en voorzien van een agrarisch bouwvlak. Zie hiervoor de onderstaande afbeelding.

De planlocatie is voorts voorzien van de dubbelbestemming ‘Waarde archeologische verwachting 2’. De planlocatie heeft een langgerekt bouwvlak waarbinnen de agrarische bebouwing en de bedrijfswoning is gesitueerd.

De planlocatie is gelegen binnen gronden met de nadere gebiedsaanduidingen ‘overige zone-grondgebonden landbouw’ en ‘overige zone-openheid’. In het noordelijke deel van het agrarisch bouwvlak bevindt zich een ondergrondse rioolleiding, welke is bestemd tot ‘Leiding-Rioolpersleiding’.

In artikel 43.3 van het vigerende bestemmingsplan 'Buitengebied' (zoals dat geldt na de vijfde periodieke actualisatie) zijn de actuele wijzigingsregels opgenomen die functieverandering mogelijk maken. De algemene voorwaarden voor functieverandering naar 'wonen' zijn opgenomen in artikel 43.3.1. De specifieke voorwaarden voor de oprichting van een woongebouw met 2 wooneenheden zijn opgenomen in artikel 43.3.5.

Op een locatie moet ten minste 600 m² aan (bij)gebouwen, niet zijnde een woning, aanwezig zijn om voor functieverandering naar wonen in aanmerking te komen. De oppervlakte aan gebouwen dient in de nieuwe situatie met ten minste 50% te zijn gereduceerd. Er moet worden voldaan aan de richtlijnen in het beeldkwaliteitsplan ten aanzien van de situering van de bebouwing, de beeldkwaliteit van de bebouwing en de landschappelijke inpassing. Zo moet er sprake zijn van één compact erf.

4.1 Toets wijzigingsvoorwaarden

In deze paragraaf zijn tabellen opgenomen met hierin vermeld de toets aan de wijzigingsvoorwaarden zoals opgenomen in artikel 43.3.1 en 43.3.5 van het vigerende bestemmingsplan 'Buitengebied'. De ruimtelijke onderbouwing voor het plan waarin alle ruimtelijke en milieutechnische aspecten aan de orde zijn gesteld en beoordeeld, is opgenomen in Bijlage 1 Ruimtelijke Onderbouwing Tatelaarweg 32 te Didam (14 december 2021) bij deze toelichting.

Nadere toelichting Geluid (43.3.1.p)

Het doel van de Wet geluidhinder (Wgh) is om geluidhinder te voorkomen. Maatregelen om de voorkeursgrenswaarde te bereiken zijn bijvoorbeeld het toepassen van stil wegdek op de A12 en de Tatelaarweg (N813) of het vergroten van de afstand tussen de woningen en de weg. Gezien de beperkte schaal van dit plan (realisatie van twee wooneenheden) is het nu niet mogelijk of gewenst om effectieve maatregelen te treffen die de geluidsbelastingen terugbrengen tot de voorkeursgrenswaarde van 48 dB. Op basis van de Wgh kan de gemeente Montferland een hogere waarde verlenen. De verlening van de hogere waarde vindt plaats in een aparte hogere grenswaarde-procedure parallel aan de ruimtelijke procedure.

Hiernaast moet er voldoende gevelwering plaatsvinden om te kunnen voldoen aan het Bouwbesluit 2012.

Met de wijziging van de aansluiting op de A12 bij Hengelder komt de bestaande aansluiting op de A12 bij Grietse Poort te vervallen. Vanaf de Tatelaarweg bestaat in de nabije toekomst geen oprit meer naar de A12. Daarmee kan de Tatelaarweg worden afgewaardeerd tot 60 km/h weg.

Nadere toelichting Water (43.3.1.l)

Onderstaand is de watertoets weergegeven welke is uitgevoerd in het kader van onderhavig wijzigingsplan.

Hemelwater

Al het hemelwater op de locatie worden geinfiltreerd op eigen terrein in de lagere delen van de tuin en in een perceelgreppel. Het waterschap en de gemeente houden voor het afkoppelen en infiltreren in de bodem een benodigde berging aan van 40 mm/m² verhard oppervlak. Door de sloop van de schuren neemt het verhard oppervlak af. De oppervlakte van de nieuwe bebouwing is substantieel minder dan in de oude situatie. Op basis hiervan is het, ten aanzien van het bergen van hemelwater aannemelijk dat binnen de plangrenzen voldoende ruimte beschikbaar is om de waterbergingsopgave te verwerken en te infiltreren.

Huishoudelijk afvalwater

In de nieuwe situatie zullen de wooneenheden aangesloten kunnen worden op de bestaande huisaansluiting voor vuil water. Er ligt een riooluitlegger (waarop het huidige pand is aangesloten). Hierop kan ook worden aangesloten met de nieuwe wooneenheden. Een en ander levert geen probleem op voor het daar aanwezige mini-gemaal. In geval van gebruik van de huidige uitlegger zijn er geen (extra) kosten. Voor zover er toch een eigen uitlegger op de pompput gewenst is (ivm verantwoordelijkheid bij verstoppingen), dan zijn er wel kosten voor de werkzaamheden op gemeentelijk terrein die worden doorbelast aan initiatiefnemer. Hierover zijn afspraken vastgelegd in een overeenkomst.

Inrichting en beheer

Binnen het plangebied bevindt zich een rioolpersleiding van het waterschap. De betreffende gronden binnen het bouwvlak behouden de agrarische bestemming zonder bouwmogelijkheid. Het plan heeft geen gevolgen voor deze leiding.

Nadere toelichting Externe veiligheid (43.3.1 t)

De locatie is gelegen gelegen binnen het invloedsgebied van de Betuweroute (4.000 meter) en de A12 (4.000 meter). Over beide transportroutes worden hogere aantallen giftige vloeistoffen en giftige gassen getransporteerd.

Het plan ziet op het mogelijk maken van een kwetsbaar object binnen het invloedsgebied van toxische stoffen over de Betuweroute en de rijksweg A12. Op basis van het Bevt dient voor een ruimtelijk besluit buiten de 200 meter zone vanaf de transportroute ingegaan te worden op:

• de mogelijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp op die weg, spoorweg of dat binnenwater;
• de mogelijkheden voor personen om zich in veiligheid te brengen indien zich op die weg, spoorweg of dat binnenwater een ramp voordoet.

Dit is alleen van toepassing op nog niet aanwezige (beperkt) kwetsbare objecten. Daarnaast stelt het Bevt dat de Veiligheidsregio in de gelegenheid gesteld moet worden om advies uit te brengen over de mogelijkheden voor de bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid. Uit de notitie 'VGR voor standaard externe veiligheidssituaties' blijkt dat wanneer een ruimtelijk besluit buiten de 200 meter zone van een transportroute ligt en het besluit geen objecten toestaat voor verminderd zelfredzame personen, er sprake is van een standaard externe veiligheidssituatie. Voor deze situaties wordt de onderstaande verantwoording van het groepsrisico gehanteerd.

De maatgevende scenario's voor de mogelijkheden voor de bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid waarbij het plangebied binnen het invloedsgebied van brandbare gassen en toxische vloeistoffen/gassen ligt, is een wolkbrandexplosie en een toxische wolk. Bij een calamiteit zal de brandweer zich inzetten om effecten ten gevolge van het incident te beperken of te voorkomen. Deze inzet zal voornamelijk plaatsvinden bij de bron. Bij een calamiteit is het belangrijk dat de aanwezigen in het plangebied worden geïnformeerd hoe te handelen bij een incident. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde waarschuwings- en alarmeringspalen (WAS-palen) of een NL-alert. Bij een scenario waarin toxische stoffen vrijkomen, is het advies om te schuilen in een gebouw.

In het kader van de hogedruk aardgasleiding is een groepsrisicoberekening uitgevoerd. De kans op 10 of meer slachtoffers van het relevante kilometersegment van de leiding is kleiner dan het afkapcriterium van 1x10-9 en leidt daarmee niet tot een berekenbaar groepsrisico. Op grond van het bepaalde in artikel 12 Bevb, lid 2 is de Veiligheidsregio in de gelegenheid gesteld om advies uit te brengen over de mogelijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp of zwaar ongeval en over de zelfredzaamheid van personen in het invloedsgebied van de buisleiding. Een maatgevend scenario bij een breuk in de aardgasleiding is een fakkelbrand. De effecten van een fakkelbrand zijn hoge warmtestraling en rook, waardoor slachtoffers kunnen vallen, en schade en brand in de omgeving kan ontstaan. Kijkend naar de functie van het plangebied (wonen) en de ligging ervan tot de buisleidingen is het advies om bij een fakkelbrand te vluchten en/of dekking te zoeken wanneer er op korte afstand een fakkelbrand plaatsvind. Wanneer op grotere afstand een fakkelbrand plaatsvindt, dan is het advies om binnen te blijven.

4.2 Beeldkwaliteit

Het 'Beeldkwaliteitplan Buitengebied' (vastgesteld op 22 april 2010) is gelijktijdig opgesteld met de toenmalige Parapluherziening 'Ruimte voor vernieuwing in het buitengebied' en wordt ingezet als toetsingskader bij initiatieven voor functieverandering naar 'wonen'. De primaire functie van het beeldkwaliteitplan is om de ambities ten aanzien van de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit weer te geven.

Zoals in hoofdstuk 3 al is aangegeven, is een erfinrichtingsplan (in dit geval een schetsboek) tot stand gekomen. Het Schetsboek Tatelaarweg 32 Didam (23 mei 2019) geeft duidelijkheid over de plaatsing van het nieuwe woongebouw op het nieuwe erf.

• 1. Het nieuwe woongebouw is voor wat betreft goothoogte en positie (visueel), ondergeschikt aan het hoofdgebouw;
• 2. Het woongebouw grenst direct aan het gemeenschappelijk erf;
• 3. Het erf is in de nieuwe situatie verkleind ten opzichte van het vroegere agrarisch bouwvlak;
• 4. De parkeerfaciliteiten worden op één plek op het erf gefaciliteerd (het verharde gemeenschappelijk erf)
  

Bij de verdere uitwerking van de plannen dient, overeenkomstig het 'Beeldkwaliteitsplan Buitengebied', rekening te worden gehouden met de volgende richtlijnen:

• 1. Opvallende terreinafscheidingen, zoals hekwerken en muren, moeten worden voorkomen. Bij voorkeur wordt gebruik gemaakt van beplanting. Bouwwerken geen gebouwen zijnde, worden daarom uitgesloten in het bestemmingsplan;
• 2. Het op te richten woongebouw heeft een enkelvoudige hoofdvorm, een sobere uitstraling en een beeldbepalend dakvlak;
• 3. Er dient te worden gebouwd in één bouwlaag met kap. Het dakvlak heeft een sobere uitstraling zonder veel detaillering;
• 4. De dakhelling varieert van 40 tot 45 graden.

4.3 Milieueffectrapportage

Op 1 april 2017 is het nieuwe Besluit milieueffectrapportage in werking getreden. Een belangrijke wijziging is dat bij een m.e.r.-beoordelingsprocedure de toetsing aan de drempelwaarden in de D-lijst alleen niet toereikend is. Indien een activiteit een omvang heeft onder de drempelwaarde, dan dient op grond van de selectiecriteria in de EEG-richtlijn met een milieueffectbeoordeling te worden vastgesteld of belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu kunnen worden uitgesloten. Hiervoor wordt de term vormvrije m.e.r.-beoordeling gebruikt. Uit deze toets kunnen twee conclusies volgen: belangrijke nadelige milieueffecten zijn uitgesloten of belangrijke nadelige milieueffecten zijn niet uitgesloten. In het eerste geval is de activiteit niet m.e.r.(-beoordelings)-plichtig in het andere geval dient een m.e.r.-beoordeling te worden uitgevoerd en de bijbehorende procedure te worden gevolgd.

In het plangebied is sprake van een functiewijziging door sloop van voormalige varkensstallen en het toevoegen van 2 wooneenheden in een nieuw woongebouw. Hiermee is geen sprake van een stedelijk ontwikkelingsproject. Er behoeft geen vorm-vrije m.e.r.-beoordeling plaats te vinden. Daar komt bij dat uit de verschillende onderzoeksresultaten blijkt dat er geen negatieve effecten in de omgeving/op het milieu zijn te verwachten

In de directe omgeving van plangebied (binnen 4 km) liggen geen beschermde Natura 2000-gebieden. Gelet op de aard van de voorgenomen activiteit en de afstand tot Natura 2000-gebieden, kan een significant negatief effect op de instandhoudingsdoelstellingen van Natura 2000-gebieden worden uitgesloten.

4.4 Conclusie

In de ruimtelijke onderbouwing is door middel van onderzoek en met de erfinrichtingsschets aangetoond dat de voorgenomen ontwikkeling voldoet aan de wijzigingsvoorwaarden zoals opgenomen in de artikelen 43.3.1 en 43.3.5 van het bestemmingsplan 'Buitengebied', alsmede het 'Beeldkwaliteitsplan Buitengebied'.

6.1 Economische uitvoerbaarheid

De ontwikkeling van onderhavig project is een particulier initiatief. De initiatiefnemer neemt dan ook alle bijbehorende uitvoeringskosten volledig voor eigen rekening alsmede mogelijke planschade. Er wordt geen exploitatieplan vastgesteld. In een overeenkomst met initiatiefnemer zijn de maatregelen vastgelegd welke in het kader van de voorbereiding en uitvoering van het project moeten worden getroffen, alsmede dat alle kosten voor wat betreft voorbereiding en uitvoering van het plan voor diens rekening komen. De kosten voor het opstellen van het wijzigingsplan zijn separaat bij initiatiefnemer in rekening gebracht. Nu er geen sprake is van andere kosten voor de gemeente, is het opstellen van een exploitatieplan, overeenkomstig artikel 6.12, lid 2 onder a. van de Wet ruimtelijke ordening, niet nodig.

6.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

Het ontwerp wijzigingsplan heeft van .....tot en met ........ter inzage gelegen voor belanghebbenden.