Kernen

2.1.1 Barro (2011) en Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (2012)

Op 30 december 2011 is het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) van kracht geworden. Het Barro heeft als doel om vanuit een concreet nationaal belang een goede ruimtelijke ordening te bevorderen. Onderwerpen waarvoor het rijk ruimte vraagt zijn de mainportontwikkeling van Rotterdam, bescherming van de waterveiligheid in het kustfundament en in en rond de grote rivieren, bescherming en behoud van de Waddenzee en enkele werelderfgoederen, zoals de Beemster, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam en de uitoefening van defensietaken.

Op 1 oktober 2012 is aan het Barro een aantal onderwerpen toegevoegd. Het gaat om de eerder aangekondigde onderwerpen Ecologische hoofdstructuur, elektriciteitsvoorziening, toekomstige uitbreiding hoofd(spoor)wegennet, veiligheid rond rijksvaarwegen, verstedelijking in het IJsselmeer, bescherming van primaire waterkeringen buiten het kustfundament en toekomstige rivierverruiming van de Maastakken. Aan artikel 3.6.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is op 1 oktober 2012 de ladder voor duurzame verstedelijking toegevoegd.

Het kabinet heeft de keuze voor deze onderwerpen gemaakt in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR), die op 13 maart 2012 door de Minister van I&M is vastgesteld. Deze structuurvisie bundelt het nationale ruimtelijke en infrastructuurbeleid in 13 nationale belangen. Met de uitbreiding van het Barro en het Bro is de juridische verankering van de SVIR nagenoeg compleet.

In en in de directe nabijheid van het plangebied is geen sprake van erfgoederen en andere in het Barro genoemde nationale belangen. Wel ligt in en rondom verschillende kernen EHS-gebied (nu: Gelders Natuurnetwerk en Groene ontwikkelingszone). Het plangebied maakt onderdeel uit van bestaand stedelijk/ dorps gebied. De mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt, zijn niet in strijd met de nationale belangen op grond van het Barro en de SVIR.

2.1.2 Modernisering Monumentenzorg

De modernisering van de monumentenzorg (MOMO) heeft erin geresulteerd dat per 1 januari 2012 het Besluit ruimtelijke ordening is aangepast. Met deze aanpassing is cultureel erfgoed ingebed in de ruimtelijke ordening. Het is verplicht om in bestemmingsplannen aandacht te geven aan cultuurhistorie en de effecten van het initiatief op cultuurhistorische waarden die in het plangebied voorkomen. Daar waar nodig dient de bescherming van deze waarden ook te worden vastgelegd in de regels en verbeelding bij het bestemmingsplan.

De borging van cultuurhistorie in bestemmingsplannen is geregeld via een aanpassing van het Besluit Ruimtelijke Ordening per 1 januari 2012. In het artikel over de inhoud van bestemmingsplannen (art. 3.1.6) is nu opgenomen dat een bestemmingsplan dient te bevatten: Een beschrijving van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige en/of te verwachten monumenten rekening is gehouden. (Art. 3.1.6, lid 2, sub a). Aangezien met name de gemeenten verantwoordelijk zijn voor het opstellen van de bestemmingsplannen, ligt hier een belangrijke taak voor de gemeente. Dit betekent dat na de archeologie nu ook bovengrondse cultuurhistorie in het bestemmingsplan een plaats krijgt. Doel hiervan is vroegtijdig en helder een beeld geven van het belang en de rol van cultuurhistorie, zodat deze bij nieuwe ontwikkelingen van het begin af aan wordt meegenomen. Dankzij opname van cultuurhistorie wordt verwacht dat er minder nieuwe sectorale regelgeving, zoals de aanwijzing van beschermde monumenten, nodig is.

Het plangebied herbergt verschillende cultuurhistorische (en archeologische) waarden welke door middel van dubbelbestemmingen zijn vastgelegd in dit bestemmingsplan. In paragraaf 3.1 wordt nader op dit onderwerp ingegaan. Aangezien dit bestemmingsplan voornamelijk conserverend van aard is, vormen de aspecten archeologie en cultuurhistorie geen belemmering voor de ontwikkeling van het plan.

2.1.3 Nationaal Waterplan 2016-2021

Het Nationaal Waterplan is op 14 december 2015 vastgesteld en is het formele rijksplan voor het nationale waterbeleid. In de Waterwet is vastgelegd dat het rijk dit plan eens in de zes jaar opstelt. Het plan bevat de stroomgebied-beheerplannen die op grond van de Kaderrichtlijn Water zijn opgesteld. Op basis van de Wet ruimtelijke ordening is het Nationaal Waterplan voor de ruimtelijke aspecten tevens aan te merken als structuurvisie.
Het Nationaal Waterplan heeft betrekking op het gehele watersysteem van Nederland, zowel oppervlaktewater, grondwater, als de bijbehorende waterkeringen, oevers en dergelijke.

Het kabinet kiest voor een strategie die bestaat uit 'meebewegen, weerstand bieden, kansen pakken', een adaptieve aanpak en samenwerking binnen en buiten het waterbeheer.

• meebewegen, weerstand bieden, kansen pakken
  Voor een duurzaam en integraal waterbeleid is het belangrijk om waar nodig en mogelijk water de ruimte te geven. Dit kan onder andere door mee te bewegen met en gebruik te maken van natuurlijke processen, zoals dit bijvoorbeeld wordt toegepast bij Ruimte voor de Rivier. Met een gebiedsgerichte aanpak is het vaak mogelijk om het waterbeheer te verbeteren en tegelijk te werken aan versterking van de economie en de leefomgeving, tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten.
• adaptieve aanpak
  Het kabinet anticipeert met een passende aanpak op toekomstige ontwikkelingen (klimaatverandering, effectiviteit van maatregelen, etc.). Daarmee kunnen adequate maatregelen genomen worden, maar kunnen deze ook aangepast worden aan nieuwe inzichten of veranderende ontwikkelingen.
• samenwerking binnen en buiten het waterbeheer
  Waterbeheer is een gezamenlijk proces van rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. Betrokkenheid van alle relevante partijen, zowel publiek als privaat, bij zowel het definiëren van de opgaven als het vinden van oplossingen vindt het kabinet van groot belang. De samenwerking binnen stroomgebieden staat centraal bij de werkwijze van de onderlinge overheden.

De uitgangspunten uit het Nationaal Waterplan zijn veelal doorvertaald in beleidsstukken van de provincie en de waterbeheerders.

2.2.1 Omgevingsvisie

In de vastgestelde Omgevingsvisie (vastgesteld door Provinciale Staten op 9 juli 2014) staan maatschappelijke opgaven in Gelderland. Deze visie is onlangs nog aangepast in een Aanpassingsplan Omgevingsvisie (geconsolideerde op 8 juli 2015). Deze aanpassingen zijn niet relevant voor dit bestemmingsplan.

Provincie en partners hebben elkaar nodig om dorpen en steden in Gelderland verder te versterken. Vanuit dat perspectief zijn in de Omgevingsvisie ‘het speelveld en de spelregels’ beschreven. Doelen en kwaliteit staan centraal, niet de exacte middelen.

De provincie kiest in de Omgevingsvisie voor om vanuit twee hoofddoelen bij te dragen aan gemeenschappelijke maatschappelijke opgaven. Deze zijn:

• 1. een duurzame economische structuur. Een gezonde economie met een aantrekkelijk vestigingsklimaat vraagt om krachtige steden en vitale dorpen met voldoende werkgelegenheid. Het verbeteren van de economische structuur is een belangrijke opgave voor de Gelderse samenleving. Er zijn veel kansen om de economische structuur te verbeteren. De provincie wil samen met haar partners de kansen benutten, mèt oog voor de unieke kwaliteiten van Gelderland. Het streven is om de concurrentiekracht van Gelderland te vergroten door een duurzame versterking van de ruimtelijk-economische structuur.
• 2. het borgen van de kwaliteit en veiligheid van onze leefomgeving. Een aantrekkelijke leefomgeving vergt een goede kwaliteit en beleving van natuur en landschap in Gelderland, een gezonde en veilige leefomgeving en een robuust bodem- en watersysteem. De provincie zet daarom in op het waarborgen en op het verder ontwikkelen van die kwaliteiten van Gelderland.

Deze twee hoofddoelen benadrukken de rol en kerntaken van de provincie als middenbestuur. Zij beïnvloeden elkaar. Economische structuurversterking vraagt om een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Dat is een goede bereikbaarheid en voldoende vestigingsmogelijkheden. Het betekent ook een aantrekkelijke woon- en leefomgeving met de unieke kwaliteiten van natuur, water en landschap in Gelderland.

De provinciale hoofddoelen zijn in verschillende hoofdstukken opgenomen en vertaald in provinciale ambities. Afhankelijk van het accent van de ambitie, zijn ze opgenomen onder het deel 'Divers', 'Dynamisch' of 'Mooi' Gelderland:

• 1. Divers Gelderland betreft de regionale verschillen in maatschappelijke vraagstukken en opgaven en het koesteren van de regionale identiteiten. Zo heeft het Rivierenland andere regionale economische en culturele motoren dan de Stedendriehoek;
• 2. Dynamisch Gelderland betreft de provinciale ambities die zich afspelen op met name ruimtelijk-economisch vlak, bijvoorbeeld wonen, werken, mobiliteit;
• 3. Mooi Gelderland betreft de Gelderse kwaliteiten die bescherming dan wel ontwikkeling nodig hebben en die tegelijk richting geven aan ontwikkelingen. Denk aan cultuurhistorie, natuur, water, ondergrond.

Per ambitie is de aanpak op hoofdlijnen beschreven. De nadere invulling vindt plaats via provinciale uitvoeringsprogramma's en samenwerking met partners. Daarmee is de Omgevingsvisie een 'plan' dat richting geeft en ruimte biedt; geen plan met exacte antwoorden. Ofwel: 'de Omgevingsvisie gaat over het speelveld en de spelregels, niet over de uitkomst van het spel.' De gemeente Montferland valt voor de beleidsterreinen Wonen, Werken (inclusief Economie), Ruimte en Mobiliteit onder de Stadsregio Arnhem-Nijmegen. Voor andere beleidsterreinen, zoals natuur en landschap, valt de gemeente onder de regio Achterhoek.

De provincie ziet bij de uitwerking van de eigen provinciale ambities een of meer van de volgende vier rollen voor zichzelf. Dit is per provinciale ambitie en aanpak uitgewerkt. De exacte invulling van deze globale rollen vindt plaats via onder meer provinciale uitvoeringsprogramma's die uitdrukking geven aan de volgende rollen. De provincie:

• 1. normeert: ze biedt ruimte binnen kaders, kaders waarmee de provincie de belangrijkste kwaliteiten wil borgen, ruimte die uitdaagt tot initiatief;
• 2. onderneemt: ze grijpt 'zelf' kansen via projecten en programma's en nodigt ook anderen daartoe uit;
• 3. verbindt: ze verbindt thema's die onderling en vaak bovenlokaal samenhangen;
• 4. inspireert: ze biedt inzet en inspiratie om processen verder te brengen, kwaliteiten optimaal te benutten en over en weer van elkaar te leren.

In onderstaande zijn per hoofddoel de ambities kort opgesomd:

Divers Gelderland

De gemeente Montferland valt voor sommige thema's onder de Stadsregio Arnhem- Nijmegen en voor andere thema's onder de regio Achterhoek.

De gezamenlijke inspanningen ten aanzien van de Stadsregio Arnhem- Nijmegen richten zich op vier speerpunten:

Innovatie en economische structuurversterking

• Topsector Health, Energie- en Milieutechnologie;
• creatieve industrie, logistiek, agro, toerisme;
• innovatie en samenwerking; overheid, ondernemingen, kennisinstellingen.

Bereikbaar en verbonden

• een goed bereikbare regio;
• verbeteringen bestaande infrastructuur weg, water, spoor;
• voorkomen, benutten, bouwen.

Sociaal economische vitaliteit en verstedelijking

OV-knooppunten en versterking stedelijke structuur;

• het belang van de bestaande woningvoorraad;
• het voorzieningenniveau van de kernen staat onder druk;
• voorkomen van overaanbod van bedrijventerreinen, detailhandel, kantoren.

Gebiedskwaliteiten benutten

• kwaliteiten van het buitengebied (natuur en cultuurhistorie) verbinden met ontwikkelingsmogelijkheden.

De gezamenlijke inspanningen ten aanzien van de regio Achterhoek richten zich op vier speerpunten:

Kansrijk platteland

• ruimtelijke kwaliteit
• landbouw

Duurzame en innovatieve economie

• maakindustrie verbinden met TOP-sectoren
• hernieuwbare energie (in relatie tot het PlanMER: Optimale locatiekeuze mest(co)vergisters)

Vitale leefomgeving

• wonen
• voorzieningen

Slim en snel verbinden

• bereikbaarheid

Dynamisch Gelderland

Ten aanzien van het hoofddoel 'dynamisch Gelderland' zet de provincie zich in voor:

• Krachtige steden en vitale dorpen. De provincie zet zich in voor vitale steden en dorpen en voor een duurzame verstedelijking. Daarvoor biedt deze Omgevingsvisie de volgende handvatten:
  • 1. versterking van de stedelijke netwerken, gecombineerd met aandacht voor de vitaliteit van kleine kernen en dorpen;
  • 2. een basis voor het terugdringen van leegstand en overcapaciteit in plannen;
  • 3. zorgvuldige locatie-afwegingen die voortbouwen op de kwaliteit en de kracht van het bestaande en anticiperen op veranderingen in de toekomst, zonder het uitgaan van het bestaande tot dogma te verheffen;
  • 4. een basis voor regionale afspraken over wonen en werken.
• Energietransitie: op weg naar energieneutraliteit in 2050 wil de provincie als tussendoelstelling jaarlijks minimaal 2% energie besparen en in 2020 minimaal 14% hernieuwbare energie opwekken, waarvan 50% decentraal.
• Vrijetijdseconomie: De provincie streeft naar een impuls aan de werkgelegenheid binnen de vrijetijdseconomie door meer toeristische bezoekers en daarmee bestedingen aan te trekken. Daartoe moet de kwaliteit van het toeristisch product omhoog. De provincie wil het bedrijfsleven ondersteunen bij het verbeteren van die kwaliteit. Verder wil de provincie de huidige kwaliteit van de dagrecreatieterreinen en routestructuren behouden of verbeteren.
• Land- en tuinbouw: De provincie wil een economisch gezonde land- en tuinbouw bevorderen. De provincie wil stimuleren dat de sector een kleinere ecologische voetafdruk krijgt en een sector wordt en blijft die bijdraagt aan een sociaal en vitaal landelijk gebied in Gelderland, goed is voor mens, dier en omgeving en die daarmee een breed maatschappelijk draagvlak heeft en de concurrentie op de wereldmarkt aan kan.
• Mobiliteit: Personen en goederen wisselen regelmatig van vervoermiddelen. Vanuit die invalshoek werken verschillende vervoersnetwerken op elkaar in en kunnen elkaar versterken. Naast de verschillende vormen van openbaar vervoer is daarbij binnen de infrastructuur van wegen en paden te denken aan de twee samenhangende, complementaire infrastructurele netwerken.

Mooi Gelderland

Ten aanzien van het hoofddoel 'mooi Gelderland' zet de provincie zich in voor:

• Ruimtelijke kwaliteit: de provincie en haar partners streven naar een hoge kwaliteit van de Gelderse leefomgeving. De opgaven van de provincie en haar partners die zij hierbij zien, zijn:
  • 1. ruimte bieden aan (economische) ontwikkelingen met respect voor de unieke kwaliteiten van een gebied;
  • 2. bij een ingrijpende ruimtelijke ingreep initiatiefnemers en gemeenten ondersteunen
  • 3. bij het realiseren van ruimtelijke kwaliteit;
  • 4. de unieke Gelderse kwaliteiten vermarkten voor de vrijetijdseconomie.
• Natuur en landschap: De provincie en haar partners streven samen naar een compact en hoogwaardig stelsel van onderling verbonden natuurgebieden en naar behoud en versterking van de kwaliteit van het landschap. Natuur en landschap zijn het kapitaal van Gelderland. De opgaven die de provincie en haar partners hierbij zien, zijn:
  • 1. het behouden en mogelijk vergroten van de biodiversiteit (soortenrijkdom) in de natuur;
  • 2. het verbinden van de Gelderse natuur met natuurgebieden in aangrenzende provincies en Duitsland;
  • 3. het betrekken van de mensen in een gebied bij het beheer van hun natuur en landschap.
• Gezonde en veilige leefomgeving: De provincie en haar partners streven naar een gezonde en veilige leefomgeving. De opgaven die de provincie en haar partners hierbij zien, zijn het signaleren, informeren en handelen om de omgevingskwaliteit en veiligheid van mensen in Gelderland te waarborgen. De provincie wil dat het in Gelderland prettig wonen, werken, recreëren - kortom prettig leven - is én blijft. Een gezonde en veilige leefomgeving wil de provincie op de eerste plaats voor de mensen, maar ook voor de regionale economie: het is een van de randvoorwaarden voor een goed vestigingsklimaat en het is van belang voor recreatie en toerisme. Een gezonde en veilige leefomgeving draagt kortom bij aan een goed verblijfs- en vestigingsklimaat.
• Water en ondergrond: De provincie stuurt op een veerkrachtig en duurzaam water- en bodemsysteem. Dit bestaat uit bodem en ondergrond, grondwater en oppervlaktewater. Een veerkrachtig en duurzaam water- en bodemsysteem helpt mee aan een optimale en duurzame driedimensionale inrichting van Gelderland.

Wonen

Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik

Voor de kernen van de gemeente Montferland vormt het thema 'wonen' een belangrijk issue bij toekomstige ontwikkelingen. In de Omgevingsvisie is de 'gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik opgenomen'. Het accent van stedelijke ontwikkelingen verschuift van nieuwbouw naar het vitaliseren van bestaande gebieden en gebouwen. Voor een goede afweging van keuzes voor locaties van nieuwe gebouwen staat de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik centraal. Met deze ladder wordt een transparante besluitvorming en een zorgvuldige ruimtelijke afweging nagestreefd. Het gaat om het tijdig afwegen van kansen en mogelijkheden om bestaande gebouwen te benutten bij overwegingen van nieuwe bebouwing.

Een goede afweging volgens de ladder vraagt om kennis van de bestaande voorraad. Gekoppeld daaraan zijn er vragen over de opgaven en kwaliteiten in een gebied:

• past de ontwikkeling bij de doelen in Gelderland? Zo ja:
• hoe voegt de ontwikkeling extra kwaliteit toe aan een gebied?

Bij nieuwe initiatieven in bestaand stedelijk gebied dient onderstaande 'ladder' doorlopen te worden.

Gelders kwalitatief woonbeleid

Een belangrijk onderdeel van het de Gelderlandse Omgevingsvisie en -Verordening is het Gelders kwalitatief woonbeleid. Vanuit dit beleid dient bij nieuwbouwinitiatieven invulling te worden gegeven aan de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik.

Uitgangspunt van het woonbeleid is dat de gemeenten samenwerkend in de onderscheiden (WGR-) regio's voorzien in een aanbod aan woningen, dat past bij de geconstateerde regionale woningbehoefte. Dit is vastgelegd in de kwantitatieve opgave wonen, vastgesteld op 9 juni 2015. Een belangrijk onderdeel van de regionale afspraken is de introductie van het stoplichtmodel.

Dit model kent de kleuren groen, oranje of rood toe aan de bekende woningbouwplannen van gemeenten. Op deze manier kan gestuurd worden op het aantal woningen dat binnen een gemeente wordt gerealiseerd: groene plannen passen binnen de programmeringsafspraken en rode plannen passen niet.

Stadsregio Arnhem- Nijmegen

Het Gelders kwalitatief woonbeleid richt zich zowel op bestaand bebouwd gebied (herstructurering, transformatie) als op nieuw stedelijk gebied (uitbreiding). De belangrijkste ruimtelijke beleidsaccenten zijn:

• het aanbod aan woningen en woonmilieus moet beter aansluiten bij de voorkeuren van bewoners (om deze reden bevordert de provincie vooral de realisatie van woningen voor ouderen en starters en van de woonmilieus centrumstedelijk en landelijk wonen);
• een versnelling van herstructurering en transformatie van bestaand bebouwd gebied,
• het aanpakken van de stagnerende (nieuwbouw)productie,
• het vergroten van het aanbod aan levensloopbestendige woningen en wijken;
• en het versterken van verscheidenheid en identiteit.

Actualisatie Omgevingsvisie

Momenteel is een actualisatie van de Omgevingsvisie in voorbereiding. De eerste actualisatie is vastgesteld op 8 juli 2015. In het actualisatieplan wordt het provinciale waterbeleid herzien:

• Waterkwaliteit. Schoon water is essentieel voor de kwaliteit van de leefomgeving. Daarom nemen rijk, provincies , waterschappen en gemeenten maatregelen om kwaliteit te behouden en te verbeteren.
• Deltabeslissingen. De provincie geeft aan hoe zij de regionale inbreng voor grote rivieren wil vormgeven met het oog op klimaatbestendige bescherming tegen overstroming
• Natte landnatuur. De gebieden en de maatregelen ter bescherming en herstel van grondwaterafhankelijke natuur worden aangewezen.
• Grondwaterbescherming. De beschermingsgebieden rondom 31 Gelderse waterwinningen zijn opnieuw begrensd.

De actualisatie gaat verder in op het provinciale beleid op het gebied van omgevingsveiligheid en tot slot worden enkele grenscorrecties voorgesteld voor het Gelders Natuur Netwerk en de Groene Ontwikkelingszone. Later in 2015 wordt voor andere thema's een actualisatieplan vastgesteld.

Conclusie

Aangezien dit bestemmingsplan geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk maakt, kan er van uit worden gegaan dat geen sprake is van een strijdigheid met de provinciale omgevingsvisie. Met name indien in de kernen bebouwing wordt toegevoegd vormt de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik aandachtspunt.

2.2.2 Omgevingsverordening

In de Omgevingsverordening zijn regels (randvoorwaarden) opgenomen passend bij de provinciale aanpak van ambities en doelen in deze Omgevingsvisie. Veel van deze regels waren eerder in diverse andere verordeningen van de provincie opgenomen. De provincie trekt deze oude verordeningen in en brengt de Omgevingsverordening ervoor in de plaats. De regels in de Omgevingsverordening zijn zodanig dat zij goed passen bij de accenten in de aanpak van deze Omgevingsvisie. De Omgevingsverordening is vastgesteld op 24 september 2014 en de geconsolideerde versie op 8 juli 2015.

De verordening voorziet ten opzichte van de Omgevingsvisie niet in nieuw beleid en is daarmee dus beleidsneutraal. De inzet van de verordening als juridisch instrument om de doorwerking van het provinciaal beleid af te dwingen is beperkt tot die onderdelen van het beleid waarvoor de inzet van algemene regels noodzakelijk is om provinciale belangen veilig te stellen of om uitvoering te geven aan wettelijke verplichtingen.

De Omgevingsverordening richt zich net zo breed als de Omgevingsvisie op de fysieke leefomgeving in de Provincie Gelderland. Dit betekent dat vrijwel alle regels die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving opgenomen zijn in de Omgevingsverordening. Het gaat hierbij om regels op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu, water, verkeer en bodem. Veel van deze regels dienen één op één verwerkt te worden in gemeentelijke bestemmingsplannen.

Voor dit bestemmingsplan is vanuit de verordening sprake van één onderwerp die een directe vertaling behoeft in dit bestemmingsplan:

• in delen van de kernen Loil, Kilder, Braamt, Stokkum en 's-Heerenberg dient rekening te worden gehouden met molenbiotopen. Molenbiotopen zijn gebieden rondom monumentale molen waarbij de windvang beschermd dient te worden. Deze bescherming is geregeld door het opnemen van een molenbiotoop. In de regels van dit bestemmingsplan is hiermee rekening gehouden.

Ligging molenbiotopen in de gemeente Montferland

2.3.1 Regionaal Plan Stadsregio Arnhem- Nijmegen 2005-2020

Het Regionaal Plan (RP) 2005-2020 van de Stadsregio Arnhem Nijmegen (5 november 2007) vormt het richtinggevend kader voor de Stadsregio Arnhem Nijmegen op het gebied van ruimte, economie, natuur, mobiliteit en culturele- en sociale ontwikkelingen. In dit Regionaal Plan kiest de stadsregio voor herstructurering, herontwikkeling en transformatie van de bestaande ruimte. Dit in tegenstelling tot het vorige regionale structuurplan, dat vooral gericht was op uitbreidingen, nieuwe infrastructuur en nieuwe bedrijventerreinen.

Wat betreft nieuwe verstedelijking stelt het RP dat binnen de 'Contour woningbouw' de gemeenten zelf bepalen zelf wat de te ontwikkelen locaties zijn en wat de aantallen zijn van de nieuw te bouwen woningen. Het plangebied is gelegen binnen een contour woningbouw (een zoekzone verstedelijking conform de terminologie van het Streekplan). Aangezien de locatie binnen de contour gelegen is, is verstedelijking mogelijk.

De Stadsregio is als orgaan per 1 juli 2015 in liquidatie. De verschillende taken zullen worden overgenomen door de provincie.

2.4.1 Structuurvisie Montferland

Op 23 april 2009 is de Structuurvisie Montferland vastgesteld. De structuurvisie geldt voor het gehele gemeentelijke grondgebied, met uitzondering van de bebouwde kommen.

Het doel van de structuurvisie is tweeledig:

• het samenbrengen en actualiseren van bestaande visies en andere beleidsdocumenten in een nieuwe visie. Het gaat dus niet om het formuleren van nieuw beleid, maar om het samenbrengen in één visie van reeds bestaand beleid.
• het bestendigen van het gevestigde voorkeursrecht voor enkele uitbreidingslocaties; in het Regionaal Plan van de Stadsregio Arnhem/Nijmegen zijn een aantal uitbreidingsrichtingen van woonkernen opgenomen. In de structuurvisie worden deze zoekrichtingen vertaald en begrensd in concrete locaties. Daarnaast kan via de structuurvisie het gevestigde voorkeursrecht voor enkele uitbreidingslocaties worden bestendigd.

Voor de kernen is een enigszins behoudende koers geformuleerd, gericht op het behoud van waardevolle elementen en verbetering van de toeristische infrastructuur en de voorzieningen.

2.4.2 Actualisering woningbehoefteonderzoek gemeente Montferland 2009

Woningbouwprojecten moeten qua programmering voldoen aan de Visie op de woningbouw 2010-2020 (Actualisering woningbehoefteonderzoek gemeente Montferland 2009). Dit woningbehoefteonderzoek is de actualisering van de Woonkwaliteitvisie 'Montferland, Visie op de woningbouw 2005-2015' (woningbehoefte onderzoek 2006) en schetst een beeld van de woningbehoefte voor de komende tien jaar. In het algemeen wordt gesteld dat nieuwe woningen een positieve bijdrage dienen te leveren aan de doorstroming en wooncarrière van inwoners van Montferland.

De nieuwe inzichten in de actualisatie bestaan uit de volgende:

• per 1 januari 2009 is sprake van een lichte groei van de bevolking tot 35.086 inwoners. In 2009 is sprake van een licht vestigingsoverschot;
• met de bouw van ongeveer 1.400 woningen over de jaren 2010-2020 wordt verwacht dat de bevolking in 2020 35.300 inwoners bedraagt. Deze zijn gehuisvest in circa 15.700 woningen;
• met het bouwen van 1.400 woningen wordt tegemoet gekomen aan de woningvraag van de eigen woningzoekenden als gevolg van een daling van de gemiddelde huishoudensgrootte.

Enkele signalen uit de woningmarkt zijn:

• de vergrijzing drukt een sterke stempel op de woningbehoefte;
• er is vooral behoefte aan nultredenwoningen en levensloopbestendige woningen. Deze woningen kunnen worden gerealiseerd als nieuwbouw, maar ook aanpassing van de bestaande voorraad is een optie;
• luxe serviceflats zijn een luxe vorm van verzorgd wonen woningen. Naar beide typen is een grote vraag. Door de bouw- en woontechnische eisen die aan dit soort woningen worden gesteld, is realisatie in nieuwbouw alleen mogelijk.

In onderstaande tabel is de woningbehoefte per kern in de periode 2010-2020 weergegeven.

De woningbehoefte bestaat uit de huishoudensvorming in de kern zelf en vertaalt zich in een daling van de huishoudensgrootte. De eigen woningvraag wordt uitgeoefend door starters en doorstromers. In het actualisatierapport is per kern een nadere uitwerking gegeven van de woningbehoefte.

2.4.3 Groenstructuurplan

Op 27 januari 2011 is het Groenstructuurplan vastgesteld. Het groen is kenmerkend voor de ruimtelijke kwaliteit en aantrekkelijkheid van het landschap, met name ook van de kernen. Velen hebben belang bij aantrekkelijke kernen die, naast mogelijkheden voor een vitale economie, rust en ruimte bieden.

Voor iedere kern is een werkboek opgesteld dat handreikingen biedt voor het ontwikkelen en begeleiden van projecten. Drie motto's staan in het Groenstructuurplan centraal:

• 1. sluit aan bij het landschap;
• 2. versterk de karakteristiek van de kern;
• 3. draagvlak in projecten.

Per kern is in het kader van het Groenstructuurplan een werkboek opgesteld met daarin handvatten voor initiatiefnemers.

2.4.4 Cultuurhistorisch beleid voor Montferland 2012

In december 2012 is het cultuurhistorisch beleid van de gemeente vastgesteld. Deze visie bevat een reeks van ambities, voornemens en acties die de gemeente Montferland wil uitvoeren op het gebied van cultuurhistorie voor de komende jaren. Doel is om de cultuurhistorie als wezenlijk onderdeel van onze leefomgeving te koesteren, te beschermen, te ontwikkelen en te delen met iedereen die woont, werkt, verblijft of recreëert in Montferland. Inzet van deze nota is om een kader te bieden voor het cultuurhistorische beleid dat niet eerder in samenhang geformuleerd is.

In de nota benoemt de gemeente haar ambities en belangrijkste initiatieven ten aanzien van cultuurhistorie:

• 1. Montferland heeft een actief monumentenbeleid en dat blijft zo (alle hoofdstukken). De gemeente geeft uitvoering aan haar eigen beleid, neemt verantwoordelijkheid voor het gedecentraliseerde overheidsbeleid (o.a. Modernisering Monumentenzorg) en voert in medebewind provinciaal en rijksbeleid uit.
• 2. De gemeente Montferland kiest voor het integreren van cultuurhistorisch beleid. Op die manier kunnen gemeenschappelijke doelstellingen van het gemeentelijk beleid elkaar versterken.
• 3. De gemeente werkt aan vermindering van administratieve lasten voor monumenteneigenaren. Sommige werkzaamheden aan monumenten worden vergunningvrij. Procedures voor de omgevingsvergunning worden verkort.
• 4. Cultuurhistorie krijgt een plaats in het bestemmingsplan, ook waar het de bovengrondse elementen betreft. Daartoe zal de cultuurhistorische waardenkaart worden aangevuld met het cultuurlandschap en de gebouwde objecten en structuren (historische bouwkunst en stedenbouw).
• 5. De gemeente ondersteunt herbestemming van monumentale en historische panden.
• 6. Cultuurhistorisch en toeristisch beleid zullen elkaar versterken.
• 7. De gemeente betrekt burgers nadrukkelijk bij het cultuurhistorisch beleid, in het bijzonder de Heemkundekring Bergh en de Oudheidkundige Vereniging Didam.
• 8. Bij ontwikkelingen in het landschap worden ook de cultuurhistorische waarden betrokken in de afweging.
• 9. De gemeente zorgt voor adequate ondersteuning van monumenteneigenaren, o.a. over de thema’s planproces en duurzaamheid. De informatievoorziening komt ook op de gemeentelijke website.
• 10. De gemeente neemt het initiatief om een programma te ontwikkelen voor het waardevolle molenerfgoed in Montferland. Verder zal de gemeente inventariseren wat de waarde en betekenis is van het erfgoed uit de Wederopbouwperiode in Montferland.

Logischerwijs is met name punt 4 relevant voor het plangebied van dit bestemmingsplan. In paragraaf 3.1 en 3.1.2 wordt nader ingegaan op de voorkomende archeologische waarden. In paragraaf 4.4.16 wordt nader ingegaan op hoe dit onderwerp is verwerkt in dit bestemmingsplan.

3.1.1 Archeologie

Sinds 1 september 2007 is in Nederland nieuwe archeologiewetgeving van kracht (Wet op de archeologische monumentenzorg – Wamz). Deze wet heeft verschillende bestaande wetten gewijzigd, (zoals de Monumentenwet 1988, Woningwet en Wro) en is een juridische vertaling van het Verdrag van Malta, dat in 1992 door Nederland werd ondertekend en uiteindelijk in 2007 werd geïmplementeerd in wetgeving. Voornaamste oogmerk van dit verdrag en de hieraan gekoppelde wettelijke regeling is een betere bescherming van het (Europees) archeologisch erfgoed, als zijnde een onmisbare bron voor de kennis van het verleden.

Het uitgangspunt van de Wamz is om archeologische sporen van waarde in de bodem te laten zitten (behoud in situ). Archeologisch materiaal in de bodem is onvervangbaar en daarom kwetsbaar: eenmaal vernietigd, komt het niet meer terug. Opgraven (behoud ex situ), is om die reden een noodoplossing. Na een opgraving is het bodemarchief niet meer te raadplegen in relatie tot zijn context. Het is dus zaak om zuinig te zijn op ondergronds aanwezige archeologische waarden. Behoud ter plekke - in situ dus - stelt het bodemarchief het beste veilig. Dat lukt echter niet altijd omdat de beschikbare ruimte vaak te beperkt is om op een alternatieve plek huizen te bouwen of om een bedrijventerrein ergens anders aan te leggen.

In de afgelopen jaren is er veel gebouwd / aangelegd, waardoor de bodem op veel plaatsen flink verstoord is. In veel van die gevallen heeft er geen onderzoek plaatsgevonden naar de aanwezigheid van belangrijke archeologische waarden in de bodem. Veel is dus ongezien verloren gegaan. De Wamz brengt daar nu verandering in. Bodemverstoringen worden er natuurlijk nog steeds gepland, maar archeologisch vooronderzoek is nu op bepaalde locaties verplicht. Een dergelijk onderzoek moet uitwijzen of er mogelijk belangrijke archeologische waarden aanwezig zijn. Die informatie leidt dan tot een afweging van belangen en een beslissing over wat de beste manier is om daarmee om te gaan.

Om een juiste afweging hiertoe te verankeren, is in het kader van de ruimtelijke ordening bepaald dat er tijdig gedacht dient te worden aan de mogelijkheid dat er archeologische waarden in het plangebied aanwezig kunnen zijn. In de Wamz met doorvertaling in o.a. de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is bepaald dat bij de vaststelling van nieuwe bestemmingsplannen c.q. bij ontheffingen aangegeven moet worden welke archeologische waarden en verwachtingen zich in de bodem bevinden en hoe hiermee wordt omgegaan.

Door middel van een vergunningenstelsel moeten deze waarden tegen bodemingrepen worden beschermd. Gelet hierop is het van belang om een op gemeentelijk niveau gedetailleerde archeologische verwachtings- en maatregelenkaart te hebben. De gemeente Montferland heeft daarom een gedetailleerde archeologische verwachtingskaart en een cultuurhistorische waardenkaart vervaardigd, die een gedifferentieerd beeld laten zien van de archeologische verwachting en de cultuurhistorische waarden binnen de gemeente en die bovendien inzicht biedt in de gaafheid van bodem en reliëf.

Bij ingrepen waarbij de ondergrond wordt geroerd, dient te worden aangetoond dat de eventueel aanwezige archeologische waarden niet worden aangetast.

Archeologische beleidskaart gemeente Montferland (uitsnede Azewijn)

Archeologische beleidskaart gemeente Montferland (uitsnede Braamt)

Archeologische beleidskaart gemeente Montferland (uitsnede Kilder)

Archeologische beleidskaart gemeente Montferland (uitsnede Loerbeek)

Archeologische beleidskaart gemeente Montferland (uitsnede Loil)

Archeologische beleidskaart gemeente Montferland (uitsnede Nieuw-Dijk)

Archeologische beleidskaart gemeente Montferland (uitsnede deel 's-Heerenberg en Lengel)

Archeologische beleidskaart gemeente Montferland (uitsnede Stokkum)

Beheer bestaande situatie

Door de gemeenteraad is op 18 december 2008 een archeologische verwachtings- en maatregelenkaart vastgesteld. De gemeente Montferland is in te delen in drie archeologische verwachtingszones: hoog, middelmatig en laag. In 2012 is door de gemeenteraad 'archeologie met beleid' vastgesteld. In dit beleid is onder andere een versoepeling van de oppervlaktecriteria opgenomen. Daar waar in het vorige beleid nog de oppervlaktemaat gold van 30 m2 geldt nu een oppervlakte van 50 m2. Bij de maat van 100 m2 is het oppervlaktecriterium opgehoogd naar 250 m2 en bij 250 m2 is deze opgehoogd naar 1.000 m2. Op 7 april 2015 hebben B&W van Montferland de geactualiseerde archeologische waarden- en verwachtingskaarten vastgesteld met een verdere versoepeling van de beleidsregels.

Voor dit bestemmingsplan zijn de volgende waarden van belang.

Gebiedstypologieën archeologische beleidskaart	Vertaling naar dubbelbestemming in het bestemmingsplan
AWG 2	Waarde - Archeologie
AWG 4	Waarde - Archeologische verwachting 1
AWV 5	Waarde - Archeologische verwachting 2
AWV 6	Waarde - Archeologische verwachting 3
AWV 7	Waarde - Archeologische verwachting 4

Voor de kernen in dit bestemmingsplan komen alle verwachtingswaarden voor.

Voor gebieden met een hoge verwachtingswaarde is het beleid voor dit gebied gericht op behoud in de huidige staat. Bij bodemingrepen dieper dan 30 cm of 40 cm beneden maaiveld en een oppervlakte groter dan 250 m2 is voorafgaand aan vergunningverlening archeologisch onderzoek verplicht.

Voor gebieden met een middelmatige archeologische verwachtingswaarden is het beleid gericht op streven naar behoud in de huidige situatie. Bij bodemingrepen dieper dan 30 cm beneden maaiveld en een oppervlakte groter dan 1.000 m2 is voorafgaand aan vergunningverlening een archeologisch onderzoek verplicht.

Verder zijn er nog locaties met de hoogste verwachtingswaarde (AW 1). Hier staat behoud en bescherming voorop. Bij planvorming is besluitname door bevoegd gezag wettelijk verplicht.

De bij deze verwachtingenskaart gegeven beleid en maatregelen zijn doorvertaald in de regels en op de verbeelding door de dubbelbestemmingen Waarde - Archeologie en Waarde - Archeologische verwachting.

3.1.2 Cultuurhistorie

Eventuele waardevolle cultuurhistorische gebieden en elementen binnen het plangebied dienen inzichtelijk te worden gemaakt en eventueel van een planologisch- juridische regeling te worden voorzien.

In de kernen bevindt zich een aantal waardevolle gebouwen, waaronder rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten. Het merendeel van deze monumenten liggen in het historisch centrum. Voor een overzicht van de monumenten wordt verwezen naar bijlage 3. In dit bestemmingsplan hebben de rijks- en gemeentelijke monumenten een bouwaanduiding 'monument' gekregen. Deze aanduiding heeft in dit bestemmingsplan een signaleringsfunctie.

3.8.1 Nationaal Waterplan

Op 15 december 2015 is het Nationaal Waterplan 2016 - 2021 vastgesteld. Dit plan geeft op hoofdlijnen aan welk beleid het Rijk in de periode 2016 - 2021 voert om te komen tot een duurzaam waterbeheer. Het Nationaal Waterplan richt zich op bescherming tegen overstromingen, voldoende en schoon water en diverse vormen van gebruik van water. Ook worden de maatregelen genoemd die hiervoor worden genomen.

Op basis van de Wet ruimtelijke ordening heeft het Nationaal Waterplan voor de ruimtelijke aspecten de status van structuurvisie. De belangrijkste wateropgaven voor de gemeente zijn watertekort, grondwater, wateroverlast en grondwaterkwaliteit.

3.8.2 Beleid Waterschap Rijn en IJssel

Het algemeen bestuur van Waterschap Rijn en IJssel heeft op 3 november 2015 het Waterbeheerplan 2016-2021 vastgesteld. Het waterschap laat in het waterbeheerplan zien welke ontwikkelingen voor het waterbeheer van belang zijn en hoe de samenwerking met de partners gaat. Vanuit die omgevingsverkenning is het beleid voor de planperiode 2016-2021 beschreven voor de primaire taakgebieden:

• Bescherming tegen overstromingen en werken aan veiligheid: Veilig water.
• Zorgen voor de juiste hoeveelheid water en passende waterpeilen: Voldoende water.
• Zorgen voor een goede waterkwaliteit die nodig is voor mens, plant en dier: Schoon water.
• Verwerken van afvalwater en het benutten van energie en grondstoffen daaruit: Afvalwater.
• Zorgen voor goede randvoorwaarden voor beroepsvaart op de Oude IJssel: Vaarwegbeheer.

Waterschap Rijn en IJssel is voor de gemeente Montferland voor een groot aantal wateraspecten de aangewezen waterbeheerder waar relevante informatie is te verkrijgen om aan de wettelijke plicht te kunnen voldoen. Het is raadzaam om bij nieuwe ontwikkelingen zo vroeg mogelijk contact met het waterschap op te nemen, zodat zij mee kunnen denken in de voorbereiding van een plan. Waterschap Rijn en IJssel heeft niet alleen een toetsende rol, maar is een medeoverheid die de gemeente op het gebied van water ondersteunt bij nieuwe planontwikkeling. Zij denken mee om mogelijkheden te (onder)zoeken en te benutten zodat de verschillende wateraspecten niet alleen goed en adequaat ingevuld worden, maar ook zodanig dat dit bijdraagt aan de ruimtelijke kwaliteit en het functioneren van het gebied. Als waterschap en gemeente vroegtijdig overleg voeren en afronden in het stadium voordat het ontwerpplan ter visie wordt gelegd hebben de gemeente en het waterschap gezamenlijk op een goede wijze invulling gegeven aan de verschillende wateraspecten en daarmee voldaan aan de wettelijke eis.

Waterschap Rijn en IJssel heeft een handreiking ontworpen voor het opstellen van de waterparagraaf waardoor het proces voor zowel de opsteller als de toetser vlotter kan verlopen. Met deze handreiking kan een initiatiefnemer zelf relevante wateraspecten in beeld brengen en een waterparagraaf opstellen. Voor meer complexe ontwikkelingen kan deze handreiking voor het waterschap en de initiatiefnemer als leidraad en geheugensteun gelden in het ontwerpproces. Gezamenlijk wordt er invulling gegeven aan de wateraspecten en kan water een positieve bijdrage leveren aan de leefomgeving. Als er overeenstemming is over de inhoud van de waterparagraaf kan de gemeente de tekst opnemen in de toelichting van het ruimtelijk plan.

3.8.3 Situatie plangebied

Water is richtinggevend voor toekomstige stedelijke ontwikkelingen. Op lokale schaal wordt nuttig gebruik gemaakt van regenwater. Bij overschot dient regenwater in de bodem te worden geïnfiltreerd, of naar het oppervlaktewater geleid. Regenwater wordt bij voorkeur niet meer afgevoerd via de riolering. Hierdoor wordt het rioleringsstelsel minder zwaar belast en komen overstortingen van rioolwater op het oppervlaktewater niet meer voor. Ook voor huishoudelijk gebruik wordt water op lokale schaal gewonnen, waarna het weer gezuiverd wordt en hergebruikt.

Binnen het plangebied komen geen belangrijke watergangen voor. Het plangebied bevindt zich in een grondwaterbeschermings- of waterwingebied. Bij invulling van nieuwbouwlocaties wordt gestreefd naar beperking van het verhard oppervlak, zodat het hemelwater kan infiltreren in de grond. Indien mogelijk wordt het hemelwater ontkoppeld en ter plaatse geïnfiltreerd. Daarbij zal er op toegezien worden dat er geen uitlogende materialen worden gebruikt. In het grondwaterbeschermingsgebied mag infiltratie alleen gecontroleerd plaatsvinden. De omgang met infiltratie in het grondwaterbeschermingsgebied is als volgt:

• van particulieren geen hemelwater inzamelen (particulieren moeten dan verwerken op eigen terrein), of;
• ingezameld hemelwater bovengronds (en dus controleerbaar) bijvoorbeeld via wadi's infiltreren.

Het grondgebied van de gemeente ligt dichtbij het stuwwalmassief van het Montferland. Van het Montferland heeft het landelijk gebied van Montferland veel kwelwater te verwerken, zogenaamde lange of diepe kwel. Door de infiltratie in de kalkrijke zandpakketten van de stuwwal is dit water over het algemeen van zeer goede kwaliteit. Een secundair kwelsysteem wordt veroorzaakt door het water dat in de centrale zandopduiking in het centrum infiltreert en naar de lagere gebieden stroomt. Deze kwel is van ondiepe aard. De verblijftijd van het water in de grond is maar kort; tevens fluctueert de hoeveelheid aangevoerd water sterk. Omdat het dekzand geringe filtercapaciteiten kent zal het water van minder goede kwaliteit zijn. In artikel 3.1.6 (Bro) is aangegeven dat in de toelichting van een bestemmingsplan is beschreven op welke wijze in het plan rekening is gehouden met de gevolgen voor de waterhuishouding.

Beheer bestaande situatie

Ten behoeve van nieuwe ontwikkelingen heeft het waterschap Rijn en IJssel de notitie "Duurzaam en veilig water in de stad" opgesteld. In deze notitie zijn de uitgangspunten van het waterschap met betrekking tot het inrichten van (nieuw) stedelijk gebied en de omgang met wateraspecten beschreven en toegelicht.

Dit bestemmingsplan legt een bestaande situatie vast. Bij bestaande bebouwing is net als in het oude bestemmingsplan over het algemeen een beperkte uitbreiding mogelijk. De extra verharding die dit oplevert dient afgekoppeld te worden van het rioolstelsel zodat de kans op wateroverlast door toekomstige regenbuien wordt verminderd. Dit afgekoppelde regenwater wordt volgens de trits ‘vasthouden - bergen - afvoeren’ behandeld.

4.4.1 Agrarisch

In met name Lengel, Azewijn, Braamt en Stokkum liggen nog enkele agrarische bedrijven in of zeer dicht nabij de kern wat tot gevolg heeft dat binnen de kern gelegen gronden nog in gebruik zijn als agrarisch gebied. De gronden maken veelal onderdeel uit van een historisch ensemble van de oorspronkelijke landelijk dorpse bebouwing. Ze worden gekenmerkt door hun openheid en zijn traditioneel overwegend in gebruik als (moes)tuin en hobbyweide.

De gronden zijn bestemd tot "Agrarisch". De bijbehorende juridische regeling is afgestemd op het aansluitende bestemmingsplan Buitengebied waarbij de bepalingen met betrekking tot bouwvlakken zijn weggelaten aangezien er louter agrarische gronden binnen het plangebied liggen en geen bedrijfsbebouwing.

Op grond van dit gebruik wordt zowel de het aanbrengen van verharding t.b.v. in- en uitritten en parkeerplaatsen als het oprichten van bebouwing conflicterend met de ruimtelijke kwaliteit geacht; beide zijn uitgesloten.

4.4.2 Bedrijf

Voor één bedrijf aan de Lengelseweg in ´s-Heerenberg is de bedrijfsbestemming opgenomen. De gronden binnen deze bestemming mogen worden gebruikt voor bedrijven in de categorieën 1 en 2 van de Staat van bedrijfsactiviteiten. Er is een afwijkingsbevoegdheid opgenomen voor de vestiging van een ander bedrijf dan ter plaatse is toegestaan mits dit bedrijf is opgenomen in categorie 1 of 2 van de Staat van bedrijfsactiviteiten en mits aangrenzende gronden geen onevenredige aantasting ondervinden in hun bouw- en gebruiksmogelijkheden.

Overige bedrijven zijn opgenomen in de bestemming Gemengd.

4.4.3 Bedrijf- Nutsvoorziening

Nutsvoorzieningen van grotere omvang hebben een separate bestemming gekregen.

4.4.4 Bos

De bestemming ‘Bos’ is voorbehouden aan aaneengesloten bosgebied en aan gebieden waar opgaande beplanting beeldbepalend en behoudenswaardig is. Binnen de bosbestemming is het bouwen van de gebouwen in principe niet toegestaan. Bouwwerken (geen gebouwen zijnde) ten behoeve van de bestemming mogen maximaal 1,5 m hoog zijn.

4.4.5 Gemengd

Binnen de bestemming Gemengd zijn nagenoeg alle reeds bestaande bestemmingen Gemengd, Bedrijf (één uitgezonderd), Horeca, Detailhandel en Maatschappelijk opgenomen. Horecavoorzieningen hebben een aanduiding gekregen om zodoende te voorkomen dat overal binnen deze bestemming horeca kan komen. Wonen is binnen deze bestemming nagenoeg overal toegestaan. Alleen in combinatie met bedrijven en horeca geldt dat woningen uitsluitend op de verdieping is toegestaan.

De bedoeling van deze wijze van bestemmen is om flexibiliteit in het bestemmingsplan te bouwen. Op basis van het gebruik kan flexibel worden omgegaan met de uitwisseling van functies, waardoor ruimtelijke procedures flink verkort kunnen worden en daardoor eerder haalbaar zijn. Hiermee wordt getracht de verbetering van de leefbaarheid in kleine kernen te bewerkstelligen.

Specifieke vormen van maatschappelijk of bedrijven die op basis van de publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' niet passend zijn in de omgeving hebben een aanduiding gekregen in dit bestemmingsplan.

Gebouwen dienen binnen het bouwvlak te worden opgericht en dienen te voldoen aan de maximale goot- en bouwhoogte die ter plaatse aangeduid is. Bouwvlakken mogen in principe voor 100% worden volgebouwd, behalve op de locaties waar een lager bebouwingspercentage is opgenomen.

4.4.6 Gemengd - 1

Voor het sportcomplex in 's-Heerenberg is een separate gemengde bestemming opgenomen. Dit vanwege de verschillende functies die er voorkomen die afwijken van de bestemming 'Gemengd'. Het bouwvlak mag volledig worden gebouwd ten behoeve van onder andere sport- en recreatieve voorzieningen. Wonen is alleen op de verdieping toegestaan daar waar dit is aangegeven met een aanduiding.

4.4.7 Groen

Groenvoorzieningen die een duidelijke beeldbepalende functie vervullen vanwege aankleding, begeleiding van straten en dergelijke zijn als Groen bestemd. Binnen de bestemming Groen zijn geen gebouwen toegestaan. Wel mogen er groenvoorzieningen, bermen en beplanting, kunstwerken, parkeervoorzieningen, parken en plantsoenen, paden, speelvoorzieningen, water en voorzieningen voor de waterhuishouding worden gerealiseerd, met inachtneming van de keur van het waterschap.

4.4.8 Recreatie

De sportvelden met bijbehorende bebouwing, zoals tribunes en kantine hebben de bestemming “Recreatie” gekregen. Dit met name vanwege de bijzondere recreatieve uitstraling die sportvelden over het algemeen hebben. De evenemententerrein in Kilder en Stokkum hebben de aanduiding 'evenemententerrein' gekregen.

Voor de bestemming Recreatie geldt dat in de regels een maximaal bebouwingspercentage en maximaal toelaatbare goothoogte en hoogte van gebouwen is aangegeven.

4.4.9 Sport

De regeling voor sportfuncties is vergelijkbaar met de regeling voor bedrijven, maatschappelijke voorzieningen en dergelijke. Dat wil zeggen dat de aard, het gebruik en de omvang van de bebouwing bij deze functies zich dermate onderscheid van elkaar dat deze voorzieningen specifiek in de regels zijn geregeld.

Voor alle recreatie- en sportbestemmingen geldt dat het houden van zelfstandige feesten en partijen (feesten en partijen die geen relatie hebben met de bestemming) niet is toegestaan.

4.4.10 Tuin

Om de openheid aan de voorzijde van de woningen en het aanzien van de voorgevel van de woningen te behouden, is de bestemming 'Tuin' opgenomen. Binnen deze bestemming zijn de bebouwingsmogelijkheden beperkt.

4.4.11 Verkeer

De belangrijke doorgaande wegen in het plangebied hebben de bestemming ‘Verkeer’ gekregen. Paden voor (recreatieve) langzaamverkeersroutes, ruiterpaden en dergelijke zijn als doeleind binnen de diverse bestemmingen opgenomen.

4.4.12 Verkeer- Verblijfsgebied

De voor deze bestemming aangewezen gronden zijn onder andere bestemd voor woonstraten, pleinen-, fiets- en voetgangersverkeer en parkeervoorzieningen, bermen, groen en speelvoorzieningen.

4.4.13 Water

Voor de bestaande waterstructuur is de bestemming "Water" opgenomen.

4.4.14 Wonen

De voor 'Wonen' aangewezen gronden zijn bestemd voor wonen, met inbegrip van beroep aan huis. Er wordt onderscheid gemaakt in de volgende woningbouw categorieën, te weten: aaneengebouwd, twee-aaneen, vrijstaande en gestapelde woningen. Bij de opzet van het bestemmingsplan is gekozen voor een gedetailleerde regeling. De toegestane goot- en bouwhoogtes van de hoofdbebouwing wordt in de regels vermeld. Afwijkingen zijn op de kaart weergegeven.

De gronden buiten het bouwvlak maar binnen de woonbestemming zijn de erven waarop de bebouwingsregeling in de regels van toepassing is. De gronden aan de voorzijde van de woningen zijn bestemd als Tuin, zodat deze gronden zoveel mogelijk onbebouwd blijven.

4.4.15 Leiding - Gas, Leiding - Hoogspanningsverbinding en Leiding - Riool

Leiding - Gas

De voor "Leiding – Gas" aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor een ondergrondse gasleiding ter plaatse van de aanduiding 'hartlijn leiding – gas'; het beheer en onderhoud van de leiding; en de bescherming van het woon- en leefklimaat in verband met de leiding. Voor de gronden binnen deze bestemming geldt dat in afwijking van het bepaalde bij de andere daar voorkomende bestemmingen er uitsluitend ten behoeve van de bestemming Leiding – Gas mag worden gebouwd. Er mogen geen gebouwen worden gebouwd binnen deze bestemming. Ter bescherming van de ondergrondse gasleiding is tevens een omgevingsvergunningenstelsel voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden opgenomen.

Leiding - Hoogspanningsverbinding

In het bestemmingsplan is een dubbelbestemming ‘Leiding – Hoogspanningsverbinding’ opgenomen. De dubbelbestemming wordt gevormd door de hoogspanningslijn en de daarbij behorende zakelijke rechtstrook. Binnen de dubbelbestemming is het in principe alleen toegestaan bouwwerken ten behoeve van de hoogspanningslijn op te richten. Om schade aan de hoogspanningslijn en mogelijke ongevallen te voorkomen is een omgevingsvergunningplicht voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde, of van werkzaamheden in de dubbelbestemming opgenomen.

Leiding - Riool

De voor "Leiding – Riool" aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemmingen, mede bestemd voor een ondergrondse rioolpersleiding ter plaatse van de aanduiding 'hartlijn leiding – riool' en het beheer en onderhoud van de leiding. Voor de gronden binnen deze bestemming geldt dat in afwijking van het bepaalde bij de andere daar voorkomende bestemmingen er uitsluitend ten behoeve van de bestemming Leiding – Riool mag worden gebouwd. Er mogen geen gebouwen worden gebouwd binnen deze bestemming. Ter bescherming van de ondergrondse rioolpersleiding is tevens een omgevingsvergunningenstelsel voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden opgenomen.

4.4.16 Waarde- Archeologie en Waarde- Archeologische Verwachting 1, 2, 3 en 4

De voor deze bestemming aangewezen gronden zijn, behalve voor de daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor het behoud en de bescherming van te verwachten archeologische waarden in de bodem. De gemeente heeft een archeologische beleidskaart opgesteld waarbij gebieden verschillen (verwachtings)waarden hebben. Deze beleidskaart is verwerkt op de verbeelding van onderliggend bestemmingsplan.

Er komen vanwege de verschillende verwachtingswaarden vijf dubbelbestemmingen voor: Waarde- Archeologie en Waarde- Archeologische Verwachting 1, 2, 3 en 4. Deze dubbelbestemmingen komen als volgt overeen met de archeologische beleidskaart (zie paragraaf 3.1.1):

• Archeologische monumententerrein en AMK: Waarde - Archeologie;
• Historische stadsdorpskern nederzettingslocatie: Waarde - Archeologische verwachting 1;
• Hoge verwachtingszone met conserverend dek: Waarde - Archeologische verwachting 2;
• Hoge verwachtingszone: Waarde - Archeologische verwachting 3;
• Middelmatige verwachtingszone: Waarde - Archeologische verwachting 4.

Hiervoor zijn de standaardregels van de gemeente Montferland gebruikt. In deze standaardregels is ook een wijzigingsbevoegdheid opgenomen om de verwachtingswaarde om te zetten naar beschermd archeologisch monument. Hiervoor hanteert de gemeente de dubbelbestemming Waarde - Archeologie.

4.4.17 Algemene aanduidingsregels

Vrijwaringszone - molenbiotoop

Ter plaatse van deze aanduiding wordt bepaald wat de maximale bouwhoogte van bouwwerken mag bedragen ter bescherming van de windvang van de molen. Burgemeester en wethouders zijn bevoegd ontheffing van de bouwhoogte van bouwwerken en beplanting te verlenen.

Veiligheidszone - lpg

De LPG-tankstation aan de Drieheuvelenweg in 's-Heerenberg heeft een veiligheidszone om zich heen van 25 m. Binnen deze zone zijn (beperkt) kwetsbare objecten niet toegestaan.

Geluidszone - industrie

Het bedrijventerrein van 's-Heerenberg is voor een deel geluidgezoneerd. Dat houdt in dat op het bedrijventerrein bedrijven gevestigd kunnen zijn die relatief veel lawaai maken. De geluidszone waarborgt dat de geluidsbelasting door het bedrijventerrein op de woningen in de omgeving aan de normen voldoet. De geluidszone dient daarom ook op de verbeelding van het bestemmingsplan opgenomen.

5.1.1 Vooroverleg

Op grond van artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening wordt vooroverleg gevoerd met de besturen van betrokken gemeenten en waterschappen en met die diensten van provincie en Rijk die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening of belast zijn met de behartiging van belangen welke in het plan in het geding zijn.

Het bestemmingsplan 'Kernen' is conserverend van aard en in beginsel gericht op het regelen van de bestaande functies in het plangebied. Aangezien er geen rijks-, provinciale, water- of andere belangen in het geding zijn, is geen voorontwerp-bestemmingsplan naar de vooroverlegpartners toegezonden.

5.1.2 Zienswijzen

PM