Toevoeging Centrum 's-Heerenberg e.o.: Toelichting

Plan:	Toevoeging Centrum 's-Heerenberg e.o.
Status:	vastgesteld
Plantype:	bestemmingsplan
IMRO-idn:	NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01

Toelichting

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Aanleiding

De gemeente Montferland heeft op 30 januari 2014 het bestemmingsplan Centrum 's-Heerenberg e.o. vastgesteld (zie raadbesluit bijlage 1). Tegen dit bestemmingsplan is onder andere door Lidl beroep ingesteld bij de Raad van State.

Bij uitspraak van 25 maart 2015 (nummer nr. 2014 02438/1/R2) heeft de Raad van State het besluit van 30 januari 2014 vernietigd, voor zover het de plangrens rondom het perceel Emmerikseweg 1-5 te 's-Heerenberg (hierna: "het Lidl-terrein") betreft. De Raad van State heeft daarbij aan de raad van de gemeente Montferland opgedragen om binnen 26 weken na de verzending van de uitspraak, met inachtneming van hetgeen in de uitspraak is overwogen, een nieuw besluit te nemen. Het onderhavige bestemmingsplan voorziet daarin. De Raad van State heeft in zijn uitspraak van 25 maart 2015 overwogen dat het door de raad te nemen besluit niet overeenkomstig afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht behoeft te worden voorbereid.

Voor het Lidl-terrein zijn al langere tijd plannen in ontwikkeling om tot een andere invulling te komen voor het terrein. In 2007 is hiervoor het bestemmingsplan Oudste Poortstraat - Klinkerstraat vastgesteld door de gemeenteraad. Dit bestemmingsplan maakt de bouw mogelijk van 27 woningen. Deze mogelijkheid wordt in onderhavig bestemmingsplan voortgezet met dien verstande dat de regels zijn afgestemd op het bestemmingsplan dat voor het centrumgebied van 's-Heerenberg is vastgesteld, te weten het bestemmingsplan Centrum 's-Heerenberg e.o.

Het onderhavige plan voorziet er dus in dat het plangebied van het bestemmingsplan “Oudste Poortstraat-Klinkerstraat 2007” alsnog wordt toegevoegd aan het gebied van het bestemmingsplan “Centrum 's-Heerenberg e.o.”.
De begripsbepalingen uit het bestemmingsplan “Centrum 's-Heerenberg e.o.” zijn derhalve één op één overgenomen, evenals de bestemmingsbepalingen. Uiteraard worden alleen die bestemmingsbepalingen opgenomen, die op de toevoeging van toepassing zijn. Op de verbeelding van de toevoeging wordt een legenda gebruikt, die identiek is aan die van het bestemmingsplan “Centrum 's-Heerenberg e.o.”.
Daarmee is dus bewerkstelligd dat het perceel Emmerikseweg 1-5 alsnog is toegevoegd aan het Centrumgebied 's-Heerenberg e.o.

Masterplan 's-Heerenberg

Het plan maakt onderdeel uit van een groter plan om de historische kern en de directe omgeving van de kern te revitaliseren, het Masterplan ‘s-Heerenberg. Eén van de deelgebieden van het Masterplan is De Strip/Klinkerstraat. De verbreding van de Klinkerstraat maakt onderdeel uit van het Masterplan. In het Masterplan wordt sloop van de bebouwing in het plangebied van dit bestemmingsplan en nieuwbouw met (vooral) woningen voorgestaan. Herstructurering van de Klinkerstraat en omgeving wordt gezien als prioriteit. Onderliggend bestemmingsplan voorziet hierin.

In de loop der jaren is al aan veel projecten gewerkt en zijn enkele reeds afgerond.

De Detailhandelsstructuurvisie is opgesteld als gevolg van de plannen die zijn gepresenteerd in het Masterplan. Een belangrijke conclusie van de visie is dat in de kern 's-Heerenberg maximaal ruimte is voor vier supermarkten. Er bevinden zich reeds drie supermarkten elders in de kern. Met de nieuwe locatie aan het Villersgengske beschikt de kern over vier locaties. Het positief bestemmen van een vijfde supermarkt aan Klinkerstraat is vanuit distributie planologisch oogpunt niet haalbaar volgens de Detailhandelsstructuurvisie en daarmee planologisch omgewenst.

In het onderhavige bestemmingsplan worden de bebouwingsmogelijkheden van het bestemmingsplan "Oudste Poortstraat-Klinkerstraat 2007" gehandhaafd, teneinde ook voor het Lidl-terrein uitvoering te kunnen geven aan het Masterplan 's-Heerenberg. Het noordelijke deel van het plangebied van het onderhavige bestemmingsplan (fase 1) zal door de gemeente worden onteigend, waarna de in fase 1 te realiseren woningen zullen worden gerealiseerd. Ten behoeve van de ontwikkeling en de uitvoering van de in deze fase voorziene woningbouw heeft de gemeente de middelen gereserveerd. De uitvoering van de 2e fase (de fase waarbinnen ook het pand is gelegen, waarin de Lidl haar supermarkt exploiteert) zal enkele jaren later (maar ruim binnen de planperiode) volgen. Voor het realiseren van deze fase zal zo nodig een beroep worden gedaan op de algemene reserves.

1.2 Ligging plangebied

Het plangebied waar dit bestemmingsplan betrekking op heeft betreft de locatie van de huidige Lidl en directe omgeving gelegen op de hoek Emmerikseweg/ Oudste Poortstraat - Klinkerstraat in 's-Heerenberg.

Aan de noordzijde grenst het plangebied aan een supermarkt (thans: Jumbo) en aan de oostzijde bevinden zich woningen. Op onderstaande afbeelding zijn de ligging en begrenzing van het plangebied weergegeven.

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0001.jpg"

Plangebied

1.3 Geldend bestemmingsplan

Het vigerend bestemmingsplan betreft het bestemmingsplan Centrum 's-Heerenberg, Oudste Poortstraat - Klinkerstraat 2007. Dit bestemmingsplan is vastgesteld op 28 juni 2007 en goedgekeurd door Gedeputeerde Staten op 18 december 2007.

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0002.jpg"

Afbeelding vigerend bestemmingsplan

Het vigerend bestemmingsplan voorziet in een herontwikkeling van de locatie ten behoeve van woningbouw. Onderhavig bestemmingsplan neemt deze herontwikkeling één op één over.

1.4 Leeswijzer

Het voorliggende bestemmingsplan bestaat uit een verbeelding met bijbehorende regels, vergezeld van een toelichting. De regels en verbeelding vormen de juridisch bindende elementen van het bestemmingsplan. De toelichting bestaat uit een planbeschrijving met de relevante onderzoeksresultaten. Zoals genoemd is voor de locatie in 2007 reeds een bestemmingsplan opgesteld dat nu één op één wordt overgenomen. Verschillende delen uit de toelichting van dat bestemmingsplan zullen kunnen worden overgenomen. Andere delen moeten geactualiseerd worden.

De toelichting van dit bestemmingsplan is opgebouwd uit vijf hoofdstukken. Na dit inleidende hoofdstuk worden in hoofdstuk 2 de huidige situatie en de voorziene situatie beschreven. Deze beschrijving komt overeen met de beschrijving die ook al in 2007 is gegeven. In hoofdstuk 3 komt de uitvoerbaarheid van het plan aan de orde, waarbij wordt ingegaan op haalbaarheidsaspecten zoals bijvoorbeeld milieu, beleid en economische uitvoerbaarheid.

In hoofdstuk 4 is de wijze van bestemmen aangegeven. Er wordt een antwoord gegeven op de vraag hoe hetgeen dat in voorliggend plan is vastgelegd juridisch wordt geregeld. Er wordt beschreven hoe de verbeelding en de regels zijn opgebouwd en welke bestemmingen er in het plan voorkomen. Ook wordt in dit hoofdstuk aangegeven hoe de regels moeten worden geïnterpreteerd en uitgelegd.

Hoofdstuk 2 Huidige en toekomstige situatie

2.1 Huidige situatie

De ontwikkeling van het plangebied maakt onderdeel uit van De Strip. De Strip is een deelgebied binnen het Masterplan 's-Heerenberg. De Strip, bestaand uit de Klinkerstraat met aangrenzende bebouwing, bestaat ruimtelijk uit twee delen. De noordelijke helft kan worden getypeerd als een smalle straat die dwingt tot éénrichtingsverkeer (momenteel in zuidelijke richting). De bebouwing staat overwegend dicht op de weg, met alleen smalle trottoirs tussen de straat en de bebouwing. Tussen de woningen zit een enkele winkel. De architectuur laat te wensen over. In de zuidelijke helft is de straat breed genoeg voor tweerichtingsverkeer. De bebouwing staat verder van de weg vandaan, en parkeerplaatsen zorgen voor grote openingen in de straatwanden. Halverwege de straat staat de supermarkt Jumbo. Op de hoek van de Oudste Poortstraat - Emmerikseweg -Klinkerstraat staat de supermarkt (Lidl), in een markant kantelen-achtig gebouw. Achter het gebouw (noord- en oostzijde) wordt geparkeerd op een deels onverhard parkeerterrein.

Groen ontbreekt nagenoeg in de gehele straat; alleen in de (ondiepe) voortuinen is groen aanwezig. Het plangebied maakt onderdeel uit van het zuidelijk deel van de Klinkerstraat. Ten noorden van de supermarkt stond tot voor kort een vrijstaande woning (deze is afgebroken door de huidige eigenaar) en stonden nog twee vrijstaande woningen die eveneens onderdeel uitmaken van het plangebied.

Het gebied heeft een lage cultuurhistorische waarde, een lage stedenbouwkundige waarde, een matige architectonische waarde en een matige kwaliteit in de openbare ruimte (bron: Derde Voorstudie Masterplan centrumgebied 's-Heerenberg, onderzoek naar stedenbouwkundige kwaliteiten, Royal Haskoning, augustus 2002).

2.2 Toekomstige situatie

Het ontwikkelingsperspectief voor het plangebied is direct ontleend aan het Masterplan en de visie op de Strip. Het Masterplan geeft per deelgebied een Nota van Uitgangspunten. Voor De Strip zijn in de Nota van Uitgangspunten de onderstaande uitgangspunten vastgelegd:

Koppelfunctie op noord-zuidas (voor autoverkeer) concretiseren;
Functie als P&W (parkeren en wandelen) maken;
Realiseren verkeersfunctie.

Daarnaast streeft de gemeente transformatie van de meest zuidelijk en perifeer gelegen winkels na. Dit gemeente streeft naar concentratie van detailhandelsvoorzieningen in het noordelijker gelegen kernwinkelgebied en rondom het stadsplein. De zuidelijk gelegen winkelpanden zullen daarbij onderdeel gaan uitmaken van het woongebied. Ter markering van de hoeksituaties en entrees van de Klinkerstraat worden afwijkende functies toegestaan. In de eindsituatie biedt De Strip voor mensen van buiten de stad en van buiten het centrum parkeergelegenheid. De bedoeling is dat mensen De Strip inrijden, hier parkeren, en verder wandelen naar hun bestemming (historische wandeling, winkelbezoek, horeca en dergelijke). Voor de inrichting van De Strip is het dan ook van belang een uitstraling te hebben die past bij die van een dergelijke entreefunctie.

De gemeente heeft een aantal specifieke uitgangspunten geformuleerd ten aanzien van de gewenste beeldkwaliteit, stedenbouwkundige kwaliteit en functionele structuur. Dit heeft geresulteerd in een aantal richtlijnen voor de vorm en oriëntatie van de bebouwing, verkeersafwikkeling, parkeervoorzieningen en de inrichting van de openbare ruimte.

Beeldkwaliteit

De historische en middeleeuwse sfeer van de binnenstad stopt ongeveer bij het Stadsplein. Maar ook ten oosten van het stadsplein geldt het belang van kleinschalig bouwen, met een verticale geleding. Aan de westzijde van de Klinkerstraat wordt gestreefd naar nieuwe bebouwing die door haar architectonische uitstraling een nieuwe rand van het centrum suggereert. De rand wordt duidelijk begeleid door verticaal gelede bebouwing, min of meer in de schaal van de individuele woningen van 's-Heerenberg. Er zal een aantal nieuwe verbindingen met het stadscentrum worden gemaakt. De Klinkerstraat zelf wordt een brede straat met boombeplanting als een dak boven de parkeerruimte in de middenstrook. De Strip moet geen aaneenschakeling van geparkeerde voertuigen worden maar dient een groene uitstraling te krijgen. De inrichting van de openbare ruimte van De Strip dient dan ook een modernere uitstraling dan het historische centrum te krijgen. Maar de ambitie is hoog. Dus liever klinkers met natuursteentoeslag, of gebakken klinkers, dan beton klinkers. De verlichting is modern van uitstraling, en het straatmeubilair verzorgd. Deels is de herinrichting van de Klinkerstraat reeds voltooid. Het laatste deel is noodzakelijk om tot afronding te komen en daarmee de gewenste verkeerscirculatie te bewerkstelligen evenals de spreiding van de parkeerdruk. Pas als dat laatste deel ook is gerealiseerd komt de gewenste verkeerstroom van voetgangers van de parkeerplaatsen naar het centrum goed tot zijn recht.

Stedenbouwkundige kwaliteit

Voor De Strip zijn de volgende stedenbouwkundige uitgangspunten geformuleerd. De gemeente tracht een zo compleet mogelijke wand te realiseren, door ingrepen in architectuur, maatvoering en situering van de gebouwen. De aangrenzende nieuwe bebouwing wordt georiënteerd op de Klinkerstraat. Een aanzienlijk deel van de bebouwing aan de westzijde krijgt mede in verband met de sociale veiligheid een woonfunctie.

De oostkant van de Klinkerstraat behoudt een rustig karakter. De huidige bebouwing blijft behouden. Enige extra afstand tussen de woningen en de rijbaan versterkt de rustige uitstraling van deze straatwand en het achterliggende woongebied.

Er dienen zo min mogelijk auto's (rijdend en/of geparkeerd) op het Stadsplein te komen. Dichtbij het Stadsplein wordt nieuwe parkeergelegenheid gerealiseerd, zodat automobilisten naar het plein worden getrokken, maar niet erop. De Klinkerstraat vervult hierin een belangrijke rol. De herinrichting van de Klinkerstraat dient al van uit de verte zichtbaar te worden gemaakt. Dit is één van de redenen voor het 'openbreken' van de straateinden bij de Molenpoortstraat en de Emmerikseweg. De gemeente tracht ook ter vergroting van de leefbaarheid en oversteekbaarheid van sommige straten, waaronder de Klinkerstraat, de verkeersafwikkeling op diverse punten te verbeteren. Er worden gescheiden rijbanen met insteekhavens aangelegd. En om onnodig verkeer in de straat tegen te gaan zal in de Klinkerstraat bevoorradend verkeer halverwege de straat de parkeerstrip oversteken. De herinrichting van de Klinkerstraat is voor een groot deel reeds uitgevoerd. Ter hoogte van de Lidl-locatie zal de herinrichting nog plaats moeten vinden. Het is dan ook essentieel dat de locatie tot herontwikkeling komt.

Functionele hoofdstructuur

De belangrijkste functie in de toegevoegde bebouwing van de Klinkerstraat bestaat uit wonen. De woonfunctie en incidentele detailhandel aan de oostzijde blijft gehandhaafd. Bij de toevoeging van de woonfunctie wordt gedacht aan een combinatie van grondgebonden woningen en appartementen.

Op de noordkop ligt op de begane grond een winkelfunctie meer voor de hand, en op de zuidkop kan aan een winkel, openbare of dienstverlenende functie worden gedacht. De functie van de openbare ruimte wordt die van parkeren en rijden, gevolgd door wandelen (naar het Kasteel, de winkels, restaurants aan het Stadsplein en dergelijke).

Verkeer en parkeren

De voorkeur gaat uit naar een breed profiel, met een brede parkeerstrip tussen twee éénrichtingsstraten in. Deze strip biedt ruimte aan twee dwarsparkeerstroken. Deze parkeerplaatsen zijn primair bedoeld voor toeristen en winkelend publiek. Aanvullend hierop wordt tussen de Klinkerstraat en het Stadsplein, liggend aan een van de steegjes, geclusterd nog een aantal parkeerplaatsen voor bewoners gerealiseerd.

De nieuwe Klinkerstraat biedt niet alleen ruimte aan parkeren, maar ook de mogelijkheid om zowel van noord naar zuid, als van zuid naar noord de straat in de rijden. Vanuit het zuiden gezien betekent dit dat de route via de Plantsoensingel-Zuid niet langer nodig is om in het centrum te geraken, maar dat rechtstreeks naar parkeerruimte kan worden gereden, alwaar men zich op korte loopafstand bevindt van de winkels aan het Stadsplein en de Molenpoortstraat, en de historische trekkers die 's-Heerenberg rijk is.

Ondergrondse parkeergarages onder de appartementen voorzien in de eigen parkeerbehoefte van de bewoners aldaar. De parkeercapaciteit van de supermarkt Jumbo blijft (grotendeels) gehandhaafd.

De noordelijke helft dient in de blauwe zone te worden opgenomen, zodat voldoende ruimte kan worden geboden aan de kortparkerende bezoeker van het centrum. Voorkomen moet worden dat deze dichtbij het centrum gelegen parkeerplaatsen de gehele dag door werknemers bezet worden gehouden.

Voor bewoners zal ondergrondse parkeerfaciliteiten geboden moeten worden of op eigen terrein.

Uitgangspunten bebouwing

Voor het overgrote deel van de nieuwbouw wordt de bouwhoogte gerelateerd aan de bouwhoogte van de bebouwing aan de te handhaven oostzijde van de straat (1 á 2 lagen met kap). Voor de nieuwe eengezinswoningen wordt gedacht aan 2 a 3 bouwlagen met kap of dakopbouw. De noord- en zuidkop, en een blok in het midden van de Klinkerstraat steken daar 1 á 2 lagen bovenuit, zodat die op een hoogte komen van 3 á 4 bouwlagen. Hierdoor kunnen deze gebouwen een functie krijgen voor de oriëntatie ten opzichte van de zijstraten in het centrum. \

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0003.jpg"

Stedenbouwkundig plan

De bebouwing van de Klinkerstraat oriënteert zich op De Strip. Vanwege een gewenste grotere afstand tot de parkeerstraat en de voorkeur om er overheen te kijken, liggen de eengezinswoningen licht verhoogd (circa 0,50 á 1,00 m) ten opzichte van de straat. Een bordes met trap mag uit de voorgevelrooilijn steken en kan de voorgevel ritmiek geven.

Bij steegjes richting het Stadsplein moet voorkomen worden dat blinde gevels de steegjes begeleiden. De koppen van De Strip oriënteren zich daarnaast ook op respectievelijk de Molenpoortstraat en de Emm erikseweg / Oudste Poortstraat.

De wanden met grondgebonden woningen dienen verticaal geleed te zijn, zodat wat korrelgrootte betreft wordt aangesloten bij het beeld van de historische panden van 's-Heerenberg die met een breedte van 5 á 7 meter individueel van elkaar te onder-scheiden zijn. De appartementen hebben een van de eengezinswoningen afwijkende hoofdvorm door een sprekende open gevel naar de Klinkerstraat. Langs de zijstraten naar het centrum bepalen woninggevels ook het beeld op de begane grond. Gesloten gevels (met onder andere bergingen en dergelijke) dienen vermeden te worden of desnoods te zijn opgenomen aan achterkanten en niet aan de hoofdroutes richting historisch centrum en stadsplein.

De gevels worden bij voorkeur van een stevige rode kleur metselsteen, dit geldt ook voor de bebouwing die de straatjes naar het centrum begeleiden. Het rood moet de hoofdkleur van het gebied blijven; geen felle, primaire of pasteltinten mogen worden toegepast.

Uitgangspunten openbare ruimte

De Klinkerstraat zal ingrijpend onderhanden worden genomen. In de meest wenselijke en tevens meest ingrijpende variant wordt de bebouwing aan de westzijde in z'n geheel vervangen, op de supermarkt Jumbo na. De ruimte die hiermee vrijkomt, wordt benut voor de aanleg van een bredere straat (circa 25 m), met in het midden ruimte voor parkeren en groen. Om de bewoners aan de oostzijde tegemoet te komen in de extra parkeerdruk voor hun deur, wordt voor hun huizen een smal voortuintje aangelegd en een trottoir aangelegd. De afstand van de gevel tot de eerste parkeerplaats komt daarmee op circa 9 meter. Aan de westzijde worden grondgebonden woningen en appartementen gerealiseerd. Deze nieuwbouw vormt een sterke ruimtelijke begeleiding van de nieuwe Klinkerstraat, en maakt het mogelijk, juist doordat een vrij dichte wand wordt gevormd, om interessante doorsteekjes (voor langzaam verkeer!) te maken naar het Stadsplein. Eén ervan loopt zelfs al helemaal door naar het Kasteel Huis Bergh (via Op den Brand). Een andere zal diagonaal lopen vanaf de Klinkerstraat, langs de Jumbo, tussen de nieuwbouw door, naar het Stadsplein. De zichtlijn komt uit op de markante nieuwbouw van de Rabobank. Op één plaats wordt de rooilijn onderbroken en worden heel dicht bij het Stadsplein op een pleintje extra parkeerplaatsen gerealiseerd.

Hoofdstuk 3 Haalbaarheid

3.1 Inleiding

Het al dan niet voldoen aan verschillende randvoorwaarden en uitgangspunten is bepalend voor de vraag of nieuwe ontwikkelingen in kader van het bestemmingsplan ook daadwerkelijk uitvoerbaar zijn. Hierbij moet worden gedacht aan onder meer het ruimtelijk beleid op gemeentelijk niveau, maar ook dat van hogere overheden. Daarnaast speelt de uitvoerbaarheid op basis van milieuaspecten als geluid, bodem en hinder van bedrijven een rol, evenals water, archeologie, flora en fauna en verkeer en parkeren.
Ten slotte moet aangetoond worden dat het plan economisch uitvoerbaar is. De uitvoerbaarheid van onderhavig bestemmingsplan wordt getoetst op bovengenoemde aspecten.

3.2 Beleid

3.2.1 Rijksbeleid

Barro (2011) en Structuurvisie Infrastructuur en ruimte (2012)

Op 30 december 2011 is het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) van kracht geworden. Het Barro heeft als doel om vanuit een concreet nationaal belang een goede ruimtelijke ordening te bevorderen. Onderwerpen waarvoor het rijk ruimte vraagt zijn de mainportontwikkeling van Rotterdam, bescherming van de waterveiligheid in het kustfundament en in en rond de grote rivieren, bescherming en behoud van de Waddenzee en enkele werelderfgoederen, zoals de Beemster, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam en de uitoefening van defensietaken.

Op 1 oktober 2012 is aan het Barro een aantal onderwerpen toegevoegd. Het gaat om de eerder aangekondigde onderwerpen Ecologische hoofdstructuur, elektriciteitsvoorziening, toekomstige uitbreiding hoofd(spoor)wegennet, veiligheid rond rijksvaarwegen, verstedelijking in het IJsselmeer, bescherming van primaire waterkeringen buiten het kustfundament en toekomstige rivierverruiming van de Maastakken. Aan artikel 3.6.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is op 1 oktober 2012 de ladder voor duurzame verstedelijking toegevoegd. Verderop in dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op de duurzaamheidsladder.

Het kabinet heeft de keuze voor deze onderwerpen gemaakt in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR), die op 13 maart 2012 door de Minister van I&M is vastgesteld. Deze structuurvisie bundelt het nationale ruimtelijke en infrastructuurbeleid in 13 nationale belangen. Met de uitbreiding van het Barro en het Bro is de juridische verankering van de SVIR nagenoeg compleet.

In en in de directe nabijheid van het plangebied is geen sprake van ecologische waardevol gebied, erfgoederen en andere in het Barro genoemde nationale belangen. Het plangebied maakt onderdeel uit van bestaand stedelijk gebied. De mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt, zijn niet in strijd met de nationale belangen op grond van het Barro en de SVIR.

Modernisering Monumentenzorg

De modernisering van de monumentenzorg (MOMO) heeft erin geresulteerd dat per 1 januari 2012 het Besluit ruimtelijke ordening is aangepast. Met deze aanpassing is cultureel erfgoed ingebed in de ruimtelijke ordening. Het is verplicht om in bestemmingsplannen aandacht te geven aan cultuurhistorie en de effecten van het initiatief op cultuurhistorische waarden die in het plangebied voorkomen. Daar waar nodig dient de bescherming van deze waarden ook te worden vastgelegd in de regels en verbeelding bij het bestemmingsplan.

De borging van cultuurhistorie in bestemmingsplannen is geregeld via een aanpassing van het Besluit Ruimtelijke Ordening per 1 januari 2012. In het artikel over de inhoud van bestemmingsplannen (art. 3.1.6) is nu opgenomen dat een bestemmingsplan dient te bevatten: Een beschrijving van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige en/of te verwachten monumenten rekening is gehouden. (Art. 3.1.6, lid 2, sub a). Aangezien met name de gemeenten verantwoordelijk zijn voor het opstellen van de bestemmingsplannen, ligt hier een belangrijke taak voor de gemeente. Dit betekent dat na de archeologie nu ook bovengrondse cultuurhistorie in het bestemmingsplan een plaats krijgt. Doel hiervan is vroegtijdig en helder een beeld geven van het belang en de rol van cultuurhistorie, zodat deze bij nieuwe ontwikkelingen van het begin af aan wordt meegenomen. Dankzij opname van cultuurhistorie wordt verwacht dat er minder nieuwe sectorale regelgeving, zoals de aanwijzing van beschermde monumenten, nodig is.

Het centrum van 's-Heerenberg herbergt verschillende cultuurhistorische (en archeologische) waarden welke door middel van dubbelbestemmingen zijn vastgelegd in dit bestemmingsplan. In paragraaf 3.7 wordt nader op dit onderwerp ingegaan.

3.2.2 Provinciaal beleid

Omgevingsvisie en Omgevingsverordening Gelderland

Op 24 september 2014 stelden Provinciale Staten de Omgevingsverordening Gelderland vast. Deze vervangt andere verordeningen zoals de milieuverordening.

De regels in de verordening vormen het sluitstuk op de Omgevingsvisie die op 9 juli 2014 werd vastgesteld. Op 18 oktober 2014 traden de Omgevingsvisie en –verordening in werking en vanaf dat moment wordt ervaring opgedaan met het nieuwe beleid.

In de Omgevingsverordening Gelderland staan de regels die de provincie Gelderland stelt aan de bestemmingsplannen van gemeenten. De Omgevingsverordening is een juridische vastlegging van de provinciale Omgevingsvisie. De provincie voegt in de Omgevingsverordening geen nieuw beleid toe.

Woningbouw

Op grond van de Omgevingsverordening behoort het plangebied tot bestaand bebouwd gebied. Ten aanzien van nieuwe woningbouw gaat de provincie uit van regionale woonmarkten.

Geen van de partijen op de regionale woningmarkt is in staat alleen de huidige opgaven afdoende aan te pakken. Daarom promoot de provincie het werken met Regionale Woonagenda's. Een Regionale Woonagenda is vooral een regionaal proces, waarvoor een netwerk wordt opgericht van relevante partijen, zoals gemeenten, woningcorporaties, (andere) marktpartijen en zorginstellingen. De partijen bundelen capaciteit, kennis en middelen om gezamenlijk de opgaven op de regionale woningmarkt aan te pakken. Woonprogrammering leent zich bij uitstek voor een aanpak in het kader van de Regionale Woonagenda.

Voor de provincie is woonprogrammering een aangelegenheid van provinciaal belang. Het gaat om afstemming met buurprovincies, voorkomen van concurrentie om inwoners en bijbehorende onbedoelde migratiestromen tussen regio's en gemeenten, keuze van de beste locaties voor woningbouw, verkleinen van de kans op leegstand, voorzien in de aangetoonde kwantitatieve en kwalitatieve woningbehoefte voor de Gelderse bevolking en bevorderen van regionale samenwerking. Daarom kiest de provincie voor een regierol en stelt zij de kwantitatieve opgave voor wonen per regio vast..

Nieuwbouw vindt bij voorkeur plaats aanvullend op de kansen en mogelijkheden in de bestaande woningvoorraad en in vrijkomend en leegstaand vastgoed. Vanwege het provinciale belang wil de provincie kunnen optreden als de partijen in een regio zich niet beperken tot het ontwikkelen van woningbouwmogelijkheden in bestemmingsplannen binnen de kwantitatieve opgave wonen, wanneer ze er niet in slagen om tot ( binnen) regionale programmering te komen of wanneer zij zich niet aan de afspraken houden. De provincie ondersteunt de totstandkoming van de (regionale) programmering met kennis en middelen (subsidies).

De Gelderse Ladder voor duurzaam ruimtegebruik wordt gebruikt als afwegingskader voor de vestigingsplek van stedelijke ontwikkelingen. In paragraaf 3.3 wordt hier nader op ingegaan.

3.2.3 Regionaal beleid

Regionaal plan 2005-2020

De Stadsregio Arnhem Nijmegen legt in dit regionaal plan de gemeenschappelijke beleidsambities vast voor de ontwikkeling van de regio Arnhem Nijmegen. Dit regionaal plan laat zien hoe de betrokken gemeenten binnen de stadsregio streven naar een hoogwaardige regionale ontwikkeling van het stedelijk netwerk Arnhem Nijmegen als geheel. Er worden vier doelstellingen onderscheiden:

versterken van het economisch vestigingsklimaat;
verbetering van de bereikbaarheid;
vergroten van de toegankelijkheid en aantrekkelijkheid van het landelijk gebied voor de natuur en voor de recreatie;
verbeteren van de kwaliteit van het wonen in stad, dorp en landelijk gebied, waarbij de relatie met landschap, bereikbaarheid en voorzieningen kwaliteitsfactoren zijn.

De stadsregio zet met dit plan in op het verbeteren van de bestaande kwaliteiten in stad en land boven nieuw ruimtebeslag. Voor de beleidsthema’s is aansluiting gezocht bij het provinciale streekplan (structuurvisie). Buiten het centrumstedelijk gebied van de stadsregio liggen vele dorpen. Veelal is van nature de eigenheid en de authenticiteit van deze dorpen concreet aanwezig, maar kampen deze gemeenschappen met een grote ruimtelijke, economische en sociale dynamiek waardoor de identiteit van de dorpen onder druk komt te staan. Door binnen deze dorpen mogelijkheden te creëren voor herinrichting van bestaande gebouwen, nieuwe functies toe te staan en kwalitatieve nieuwbouw te genereren, kan de identiteit van deze dorpen worden versterkt vanuit een duurzaam toekomstperspectief.

De Stadsregio is per 1 juli 2015 opgeheven. Besloten moet worden op welke manier de genoemde uitgangspunten van het regionaal plan hun weerslag krijgen in het beleid van de provinciale en gemeentelijke overheden.

3.2.4 Gemeentelijk beleid

Structuurvisie Montferland

Op 23 april 2009 is de Structuurvisie Montferland vastgesteld. De structuurvisie geldt voor het gehele gemeentelijke grondgebied. Het doel van de structuurvisie is tweeledig:

Het samenbrengen en actualiseren van bestaande visies en andere beleidsdocumenten in een nieuwe visie. Het gaat dus niet om het formuleren van nieuw beleid, maar om het samenbrengen in één visie van reeds bestaand beleid.
Het bestendigen van het gevestigde voorkeursrecht voor enkele uitbreidingslocaties; in het Regionaal Plan van de Stadsregio Arnhem/Nijmegen zijn een aantal uitbreidingsrichtingen van woonkernen opgenomen. In de structuurvisie worden deze zoekrichtingen vertaald en begrensd in concrete locaties. Daarnaast kan via de structuurvisie het gevestigde voorkeursrecht voor enkele uitbreidingslocaties worden bestendigd.

Voor de kernen is een enigszins behoudende koers geformuleerd, gericht op het behoud van waardevolle elementen en verbetering van de toeristische infrastructuur en de voorzieningen.

Groenstructuurvisie

Op 27 januari 2011 is het Groenstructuurplan vastgesteld. Het groen is kenmerkend voor de ruimtelijke kwaliteit en aantrekkelijkheid van het landschap, met name ook van de kernen. Velen hebben belang bij aantrekkelijke kernen die, naast mogelijkheden voor een vitale economie, rust en ruimte bieden.

Voor iedere kern is een werkboek opgesteld dat handreikingen biedt voor het ontwikkelen en begeleiden van projecten. Drie motto's staan in het Groenstructuurplan centraal:

sluit aan bij het landschap;
versterk de karakteristiek van de kern;
draagvlak in projecten.

De visie benoemt op de groenstructuurkaart de volgende uitgangspunten tot het jaar 2030:

herstel van lanen met nieuwe linden;
pleksgewijs solitaire eiken en linden in historische linten;
laanbeplanting met allure als zuidelijke entree;
versterk groene poorten bij rotondes randweg;
blaas parken nieuw leven in;
creëer brinken op knooppunten historische linten;
iedere wijk eigen variatie op grote lijn;
behoud en versterk de groenstructuur in het centrum;
versterk twee groene corridors in hoofdgroenstructuur;
water beleefbaar maken in de Blauwe Graaf;
versterk beplanting om dorp langs randweg;
koester belangrijke zichtlijnen;
te behouden doorzichten vanuit dorp naar landschap.

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0004.jpg"

Groenstructuurplan

‘s-Heerenberg is uniek als grote kern op de overgang tussen de Montferlandse berg en het rivierengebied. De hoofdstructuur van ‘s-Heerenberg bouwt voort op de oude kern bij Huis Bergh en de historische wegen van daaruit naar de omgeving. Tussen die wegen liggen wijken op verschillende terrassen tegen de berg aan. Onder aan de berg begint het rivierengebied al. Dit kan via de groenstructuur beter ervaarbaar gemaakt worden.

Masterplan 's-Heerenberg

Het voormalige gemeentebestuur van Bergh besloot in 2001 om de zuidelijke entree en het centrum van 's-Heerenberg op te knappen. De aanleiding voor het bestuur waren de parkeer- en verkeersproblemen in het centrum, de aanblik van de entree van 's-Heerenberg en de inrichting van het Stadsplein. Voor de gebruikers en de bewoners van het gebied is herontwikkeling een veel besproken wens.
Om in kaart te brengen welke problemen en welke kansen er liggen om het gebied op te knappen, werden aspecten als parkeerproblematiek, verkeersstromen, ruimtelijk inrichting, detailhandel en horecavoorzieningen onderzocht. De uitkomsten van het onderzoek en de ontwikkelingsrichting zijn neergelegd in wat later het Masterplan 's-Heerenberg is gaan heten.
Het Masterplan beslaat het hele centrumgebied van 's-Heerenberg. Het is een omvangrijk gebied. Daarom is ervoor gekozen het gebied op te knippen in negen deelgebieden, die elk een eigen prioriteit hebben.

De 9 deelgebieden zijn:

1. Historisch Centrum
2. Stadshart (het Stadsplein)
3. Kernwinkelgebied (Zeddamseweg en Molenpoortstraat)
4. De Strip (Klinkerstraat)
5. Parkrand (Plantsoensingel-Zuid)
6. De Poort (Emmerikseweg ter hoogte van het voormalig Klooster)
7. Stadspark
8. Gouden Handen 4e fase
9. Zuidelijke Entree

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0005.jpg"

Gebiedsindeling Masterplan 's-Heerenberg

Per deelgebied is in het Masterplan ingegaan op de volgende onderwerpen:

een beschrijving van de bestaande situatie
samenvatting van de Nota van Uitgangspunten
richtlijnen voor herinrichting
mogelijke uitwerkingen
prioriteitstelling

In het Masterplan is aangegeven voor zowel het hele plangebied als per (deel)plangebied wat de gewenste sfeer is. Ook is in het plan aangegeven op welke wijze per deelgebied en aanzet kan worden gegeven die leiden tot het gewenste eind plaatje. Anno 2015 is het zover dat diverse werkzaamheden zijn afgerond en dat er binnen de diverse deelgebieden concrete ontwikkelingen zichtbaar zijn:

Stadsplein;
Molenpoortstraat;
Klinkerstraat;
Bleek;
Plantsoensingel- Zuid;
De Poort;
Stadspark;
Gouden Handen.

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0006.jpg"

Met de realisatie van de voorgestelde ingrepen van het Masterplan, wordt ook gestreefd naar verbetering van een aantal maatschappelijke aspecten binnen ’s-Heerenberg. Het betreft vooral:

verbetering verblijfsklimaat voor jong en oud;
voldoen aan de hedendaagse woonwensen;
verbeteren van de sociale veiligheid;
respect voor cultuurhistorische waarden.

In de Nota van Uitgangspunten zijn de doelen en uitgangspunten ten aanzien van het centrumgebied benoemd:

Functioneel

Beter gebruik maken van sterke kanten:

Toeristisch-recreatieve functie;
Historisch cultureel erfgoed;
Winkels en horeca;
Bereikbaarheid per auto;
Mooie plek om te wonen;
Ruimte voor inbreiding (wonen).

Verbeteren van zwakke kanten:

Zonering gebieden; winkels, cultuurhistorie, horeca, groen;
Leegstand aanpakken;
Passende herbestemming voor leegstaande plekken;
Verkeers- en parkeerstructuur;
Voorzieningen voor jongeren.

Ruimtelijk

Beter gebruik maken van sterke kanten:

Ligging in Montferland;
Historisch stratenpatroon;
Historische panden;
Markante punten zoals Gouden Handen, voormalig GTW terrein, Stadspark, de Plantage.

Verbeteren van zwakke kanten:

Entrees (onder andere Plantsoensingel Zuid, Zeddamse weg, GTW-terrein, Stadsplein);
Ingrepen in (historisch) centrum herstellen;
Relatie met landschap verbeteren.

Belangrijke aandachtspunten bij bovenstaande zijn:

Een hoog ambitieniveau voor de ruimtelijke kwaliteit, functies en verblijfsklimaat;
Verbetering van de sociale veiligheid en veilige mogelijkheden tot gebruik van de openbare ruimte;
Mogelijkheden voor water benutten
Recreatie en toerisme bevorderen
Cultuurhistorie zichtbaar maken
Duurzame ontwikkeling bevorderen, waaronder duurzaam bouwen.

Detailhandelsstructuurvisie 's-Heerenberg

Op 30 mei 2013 is de 'Detailhandelsstructuurvisie 's-Heerenberg' vastgesteld. De aanleiding voor deze visie is de uitvoering van het Masterplan ’s-Heerenberg voor het centrumgebied. Doel van het masterplan is om onder andere het centrumgebied aantrekkelijker en beter bereikbaar te maken. Ten behoeve van onderhavig bestemmingsplan is een actuele detailhandelsvisie noodzakelijk op de hele kern (detailhandelsstructuurvisie) en een ruimtelijk-economische visie op het centrum.

Doel is te komen tot een actuele en goed onderbouwde visie op de gewenste structuur van de detailhandel, als onderbouwing voor het ruimtelijke detailhandelsbeleid en als bouwsteen voor het bestemmingsplan centrum. In het verlengde hiervan is een functioneel-ruimtelijke uitwerking op hoofdlijnen voor het centrum gewenst, voortbouwend op het Masterplan ’s-Heerenberg.

Trends

De landelijke trends in de detailhandel zijn ook in 's-Heerenberg zichtbaar. Het aantal winkels is de afgelopen jaren afgenomen. Gemiddeld zijn de winkels wel groter geworden. Ook het aandeel filialen en franchisenemers is groter geworden. De dominantie van de supermarkten in het dagelijkse winkelaanbod is hiervan een goed voorbeeld. Doordat ’s-Heerenberg een stadje is met maar circa 8.000 inwoners is het draagvlak voor winkelvoorzieningen beperkt.

Gemeente Montferland streeft voor de komende jaren naar stabilisatie van het inwonertal. De regio Achterhoek krijgt de komende decennia echter te maken met bevolkingskrimp. De afname van de bevolking zorgt voor een afnemend draagvlak voor winkels en overige voorzieningen, met name in de kleinste winkelgebieden waar het draagvlak al beperkt is en het economisch functioneren onder druk staat. Door het afkalven van het draagvlak voor winkelvoorzieningen, dreigt het winkelaanbod op lange termijn versneld te verschralen.

Het centrum van ’s-Heerenberg heeft deels een historisch karakter met zeer fraaie monumentale bebouwing en het kasteel Huis Bergh. Dit draagt, samen met horeca en winkels, bij aan een sfeervol stadscentrum. Dit betekent echter niet direct dat ’s-Heerenberg-centrum een kansrijk winkelgebied is. Daarvoor is het draagvlak en de toeristische toevoer te beperkt. Voor recreatief winkelen zijn Doetinchem-centrum en, op iets grotere afstand, Arnhem-centrum de meest aangewezen winkellocaties. Ook Kleve en Bocholt bieden een uitgebreid niet-dagelijks aanbod binnen een half uur rijafstand.

Voor een belangrijk deel moet het centrum van 's-Heerenberg voor wat betreft het winkelaanbod het hebben van lokaal boodschappenpubliek.
Naast een boodschappencentrum heeft het centrum van 's-Heerenberg ook een functie als stadscentrum (mix van diverse centrumfuncties) en een toeristische functie die om sfeer en verblijfskwaliteit vragen en horeca en detailhandel extra bezoekers en omzet kunnen bezorgen.

Uitgangspunten

In de visie zijn voor het centrum van ’s-Heerenberg de volgende uitgangspunten voor de winkelstructuur in de kern geformuleerd:

Een sterk centrum met een zo compleet mogelijk dagelijks en niet-dagelijks winkelaanbod in combinatie met andere centrumfuncties in een aantrekkelijk verblijfsgebied.
Alle winkelontwikkelingen dienen in dienst te staan van deze winkelstructuur.

Visie

Versterking functie en positie centrum

De huidige functie en positie van het centrum van ’s-Heerenberg als hoofdwinkelgebied voor de eigen kern en omliggende kernen Lengel, Stokkum en in belangrijke mate ook Zeddam wordt in de gewenste winkelstructuur versterkt. Speerpunten bij de versterking zijn het herintroduceren van een tweede centrumsupermarkt op een goede locatie en het compact maken van het kernwinkelgebied, zodat consumenten uit dit gebied voor al hun (semi-)dagelijkse boodschappen goed terecht kunnen. In het compacte kernwinkelgebied krijgt de detailhandelsfunctie de ruimte in de vorm van uitbreiding van bestaande winkels, verplaatsingen en nieuwvestiging. Ook zijn investeringen in de verblijfskwaliteit en relatie met andere centrumfuncties, waaronder horeca, gewenst.

Geen uitbreidingen op andere locaties

Ook op overige winkellocaties wordt uitbreiding van de winkelfunctie in de vorm van nieuwvestiging of uitbreiding van bestaande winkels niet toegestaan. De bestaande solitaire supermarkt aan de Plantsoensingel Zuid mag niet uitbreiden, om de gewenste positie van het centrum niet verder te frustreren.

Gewenste structuur centrum

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0007.jpg"

Kaart: Visie functionele structuur

In de visie is aangegeven hoe de gewenste functioneel-ruimtelijke opzet van het centrum van 's-Heerenberg er uit moet komen te zien:

een compact gebied met aaneengesloten winkelwanden en korte logische looproutes tussen de deelgebieden;
twee bronpunten aan de randen in de vorm van een supermarkt en ruime maat aan centrumparkeren;
een verblijfsplein centraal in het gebied met een functiemix van winkels, horeca (met terras) en de weekmarkt.

Voor het centrumgebied worden hieruit de volgende maatregelen voorgesteld:

In het centrum wordt gestreefd naar een compacter kernwinkelgebied met goed ingevulde winkelwanden en korte logische looproutes: Stadsplein en Molenpoortstraat.
Door op een strategische locatie een supermarkt de mogelijkheid bieden te vestigen (bij voorkeur door verplaatsing), kan de gewenste functie van het centrum worden versterkt. Een supermarkt is een belangrijke publiekstrekker. De Molenpoortstraatpassage is in potentie een zeer goede locatie, waar ook de capaciteit voor centrumparkeren, in combinatie met De Bleek, vergroot kan worden. De beoogde supermarktlocatie wordt bij voorkeur ingevuld met een verplaatsing van een bestaande supermarkt aangezien de distributieve ruimte voor meer supermarkten beperkt is.
Het Stadsplein wordt het centrale verblijfsplein met horeca voor inwoner en toerist. Het plein wordt ingericht als een grotendeels autovrij verblijfsplein met ruimte voor terrassen en een hoogwaardige uitstraling. Naast de horecafunctie kan de winkelfunctie van het Stadsplein toenemen. Het Stadsplein is hiermee een schakel/ locatie waar alle typen bezoekers samenkomen.
De Molenpoortstraat, tussen de Klinkerstraat en Molenstraat, Molenpoortpassage en Stadsplein vormen het toekomstig kernwinkelgebied. Winkelontwikkelingen in dit gebied worden gestimuleerd. In dit gebied wordt wonen op de begane grond uitgesloten.
De Molenstraat, Molenpoortstraat ten oosten van Klinkerstraat, een beperkt gedeelte van de Klinkerstraat en zuidwand van het Stadsplein zijn nadrukkelijk onderdeel van het centrumgebied voor commerciële publieksfuncties. De winkelfunctie is hier niet dominant. Deze locaties zijn geschikte vestigingsmilieus voor ambachten, dienstverleners en detailhandel met aanbod dat doelgericht bezocht wordt. Flexibiliteit in het bestemmingsplan is hier gewenst.
Een opwaardering van de doorsteek tussen de parkeerplaatsen in de Klinkerstraat en het Stadsplein, in de vorm van een aantrekkelijker openbare ruimte, is gewenst.
De horecafunctie in de Molenstraat kan worden uitgebreid met een enkele horeca-gelegenheid. In de horecasector bestaat behoefte aan beperkte uitbreiding in de restaurantsector en hotelcapaciteit. Het monumentale stadhuis komt medio 2013 tot beschikking. Dit is een kans op deze toplocatie kwalitatief hoogwaardig horeca-aanbod toe te staan. Volledige invulling van de Molenstraat met horecagelegenheden is niet aan de orde. Hiervoor is de vraag te beperkt.
In de Marktstraat en Klinkerstraat zijn van oudsher winkels gevestigd. In deze straten domineert inmiddels de woonfunctie. Deze straten zijn in de visie grotendeels geen onderdeel meer van het centrumgebied voor commerciële publieksfuncties. Panden die niet meer in gebruik zijn als winkel krijgen een andere bestemming. Ook in de Zeddamseweg en overige centrumstraten, buiten de vlekken, wordt uitbreiding van het winkelaanbod op deze wijze ontmoedigd. Bestaande rechten van eigenaren worden gerespecteerd. De huidige vestigingslocatie van Lidl valt buiten het centrumgebied voor commerciële publieksfuncties. De gemeente Montferland voorziet in het Masterplan en het vigerende bestemmingsplan in een woningbouwontwikkeling op deze locatie. Het verdwijnen van deze locatie als supermarktlocatie sluit aan bij de gewenste ontwikkelingsrichting van deze detailhandelsstructuurvisie.
In overige centrumdelen wordt uitbreiding van de winkelfunctie niet toegestaan. Door het vestigingsklimaat in het compacte kernwinkelgebied te verbeteren en winkelontwikkelingen elders uit te sluiten, worden de kansen vergroot om het centrum aantrekkelijk en duurzaam ingevuld te krijgen. Een compact kernwinkelgebied met twee supermarkten op strategische locaties biedt kansen voor bestaande en nieuwe ondernemers. Aantrekkelijk gevulde winkelwanden in een hoogwaardige verblijfsomgeving is het eindbeeld voor de consument uit ’s-Heerenberg en directe omgeving, en voor toeristen.

Uit de Detailhandelsstructuurvisie (zie met name de bladzijden 18 t/m 25) volgt dat er in 's-Heerenberg maximaal ruimte is voor vier supermarkten, en dat er in dat geval in feite al sprake is van een overschot. Naast de Lidl, zijn in 's-Heerenberg een Supercoop (adres: Plantsoensingel Midden 2), een Albert Heijn (adres:De Bongerd 16) en een Jumbo (voorheen: Super de Boer; adres Stadsplein 71) gevestigd. Daarnaast is nog in de Molenpoortpassage een planologische mogelijkheid voor de vestiging van een supermarkt.

Bij voorkeur had de gemeente willen bewerkstelligen dat de Lidl zou verplaatsen naar de Molenpoortpassage. Aangezien de Lidl met de eigenaar/ontwikkelaar van de Molenpoortpassage echter niet tot overeenstemming heeft kunnen komen, komt in de Molenpoortpassage thans naar waarschijnlijkheid een andere supermarkt.

De Detailhandelsstructuurvisie is voor het onderhavige bestemmingsplan van belang, omdat in deze visie nog eens wordt bevestigd dat de keuze om de Lidl van de huidige locatie weg te bestemmen, de juiste is, omdat in 's-Heerenberg geen distributieve ruimte is voor vijf supermarkten.

Cultuurhistorisch beleid voor Montferland 2012

In december 2012 is het cultuurhistorisch beleid van de gemeente vastgesteld. Deze visie bevat een reeks van ambities, voornemens en acties die de gemeente Montferland wil uitvoeren op het gebied van cultuurhistorie voor de komende jaren. Doel is om de cultuurhistorie als wezenlijk onderdeel van onze leefomgeving te koesteren, te beschermen, te ontwikkelen en te delen met iedereen die woont, werkt, verblijft of recreëert in Montferland. Inzet van deze nota is om een kader te bieden voor het cultuurhistorische beleid dat niet eerder in samenhang geformuleerd is.

In de nota benoemt de gemeente haar ambities en belangrijkste initiatieven ten aanzien van cultuurhistorie:

1. Montferland heeft een actief monumentenbeleid en dat blijft zo (alle hoofdstukken). De gemeente geeft uitvoering aan haar eigen beleid, neemt verantwoordelijkheid voor het gedecentraliseerde overheidsbeleid (o.a. Modernisering Monumentenzorg) en voert in medebewind provinciaal en rijksbeleid uit.
2. De gemeente Montferland kiest voor het integreren van cultuurhistorisch beleid. Op die manier kunnen gemeenschappelijke doelstellingen van het gemeentelijk beleid elkaar versterken.
3. De gemeente werkt aan vermindering van administratieve lasten voor monumenteneigenaren. Sommige werkzaamheden aan monumenten worden vergunningvrij. Procedures voor de omgevingsvergunning worden verkort.
4. Cultuurhistorie krijgt een plaats in het bestemmingsplan, ook waar het de bovengrondse elementen betreft. Daartoe zal de cultuurhistorische waardenkaart worden aangevuld met het cultuurlandschap en de gebouwde objecten en structuren (historische bouwkunst en stedenbouw).
5. De gemeente ondersteunt herbestemming van monumentale en historische panden.
6. Cultuurhistorisch en toeristisch beleid zullen elkaar versterken.
7. De gemeente betrekt burgers nadrukkelijk bij het cultuurhistorisch beleid, in het bijzonder de Heemkundekring Bergh en de Oudheidkundige Vereniging Didam.
8. Bij ontwikkelingen in het landschap worden ook de cultuurhistorische waarden betrokken in de afweging.
9. De gemeente zorgt voor adequate ondersteuning van monumenteneigenaren, o.a. over de thema’s planproces en duurzaamheid. De informatievoorziening komt ook op de gemeentelijke website.
10. De gemeente neemt het initiatief om een programma te ontwikkelen voor het waardevolle molenerfgoed in Montferland. Verder zal de gemeente inventariseren wat de waarde en betekenis is van het erfgoed uit de Wederopbouwperiode in Montferland. In dit bestemmingsplan bevinden zich geen molens.

In het plangebied van dit bestemmingsplan is geen sprake van bijzondere cultuurhistorische waarden.

3.2.5 Conclusie

Het plangebied valt buiten de nationale ruimtelijke hoofdstructuur. Gezien dit feit kan geconcludeerd worden dat de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte geen direct relevant beoordelingskader vormt. Wel is in de Structuurvisie een beperkt aantal regels opgenomen om te zorgen voor een generieke basiskwaliteit in Nederland. De eisen die gesteld worden aan de generieke basiskwaliteit worden in paragraaf 3.4 en verder behandeld.

Voorliggend plan heeft betreft de ontwikkeling van woningbouw op een locatie waar nu een supermarkt is gevestigd. Met de ontwikkeling wordt aangesloten bij de verhoging van de kwaliteit van de leefomgeving en openbare ruimte, de intensivering van het stedelijk grondgebruik en de optimalisering van het gebruik van het bestaand bebouwd gebied die de provincie en stadsregio nastreven. Met voorliggend plan wordt aangesloten bij zowel het provinciale als het regionale beleid.

Het centreren van detailhandelsvoorzieningen in het centrumgebied vormt uitgangspunt van het gemeentelijk Masterplan. Voor het plangebied is aangegeven dat hier woningbouw meer gewenst is.

Met dit bestemmingsplan wordt beoogd de bestaande supermarkt te vervangen door woningbouw.

3.3 Ladder duurzame verstedelijking

Aangezien de bebouwingsmogelijkheden in het onderhavige bestemmingsplan niet worden uitgebreid ten opzichte van het bestemmingsplan "Oudste Poortstraat-Klinkerstraat 2007", is het niet nodig om bij de motivering van de bestemming "woningbouw" de ladder voor duurzame verstedelijking in acht te nemen. In dat verband wordt gewezen op een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 6 augustus 2014, ECLI:NL:RVS:2014:2929, een uitspraak van deze instantie van 19 november 2014, ECLI:NL:RVS:2014:4151, alsmede een uitspraak van deze instantie van 1 juli 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2062.

Regionale behoefte

De vraag of er een regionale behoefte is aan de voorziene woningen wordt getoetst aan de regionale afspraken die zijn gemaakt ten aanzien van de woningbouwprogrammering. Door de Stadsregio Arnhem- Nijmegen is het rapport "Woningmarktonderzoek en woonagenda 2014-2020 Stadsregio Arnhem - Nijmegen" opgesteld. De regionale agenda en in het bijzonder het woningbouwprogramma speelt bij de duurzaamheidsladder een erg belangrijke rol. Op basis van de woningmarktanalyse zijn over de gehele regio afspraken gemaakt om tot een kwalitatief programma te komen. Het toevoegen van nieuwe woningen moet in een gezonde verhouding staan tot de behoefte. De regionale woonagenda geeft het kader voor de afgesproken vervolgstappen. De concrete richting voor het vaststellen en waar nodig bijstellen van het woningbouwprogramma (kwantitatief èn kwalitatief) is uitgewerkt in de subregionale woonagenda’s. De gemeente Montferland valt, samen met de gemeenten Doesburg, Duiven, Rijnwaarden, Westervoort en Zevenaar onder de subregio De Liemers.

In De Liemers is nu nog sprake van huishoudensgroei, maar vlakt dit sterk af in de periode 2020-2030. In het westelijk deel van De Liemers heeft de groei in de afgelopen decennia geleid tot een relatief jonge huishoudenssamenstelling, die leidt tot een natuurlijke huishoudensgroei. In het oostelijk deel van de Liemers zal in de toekomst als eerste sprake zijn van een nulgroei in huishoudens en een omslag naar krimp. In de regionale analyse en agenda is aangegeven dat het woningbouw-programma in De Liemers de behoefte, zoals deze blijkt uit de huishoudensprognose, overstijgt. Het daarom van belang om duidelijk te sturen in aantallen woningen en wanneer de woningen worden gerealiseerd.

Tot 2020 hebben de gemeenten binnen de subregio De Liemers afgesproken samen 1.940 woningen te gaan bouwen. Dit aantal is afgeleid van de behoefteonderzoeken die ten grondslag liggen aan de regionale woningbouwafspraken.
Voor de gemeente Montferland is afgesproken dat tot 2020 419 woningen gebouwd kunnen worden volgens de woningbehoefte. Deze, en andere, afspraken zijn vastgelegd in een overeenkomst.

Stoplichtmodel

De huidige wijze van sturen met harde en zachte plannen past niet meer bij de ontwikkelingen op de woningmarkt. Onzekere prognoses, harde plannen die niet aansluiten op de behoefte en een af-nemende groei van de huishoudens, vragen om meer flexibiliteit. Met het stoplichtmodel kunnen gemeenten focussen op de realisatie van plannen die direct aansluiten op de behoefte (code groen). Gemeenten kunnen plannen met potentie vanwege de goede locatie, of een programma dat bij aantrekkende groei weer zal voldoen aan de vraag, faseren, uitstellen, of herprogrammeren. Dit zijn plannen die ook voldoen aan een goede ruimtelijke ontwikkeling en in principe gerealiseerd kunnen worden vanaf 2020 (code oranje). Plannen die blijvend niet aansluiten op de behoefte worden uit de markt genomen (code rood, niet aanwezig in de gemeente Montferland). Het stoplichtmodel is geen eindpunt maar is een instrument om een proces van woningbouwprogrammering en afstemming daarover te ondersteunen. Zo kunnen voorziene woningbouwprojecten van kleur wisselen naarmate ze al dan niet concreet worden of zijn aangepast. Zo kunnen plannen die nu groen licht hebben verkleuren naar oranje als ontwikkeling voor 2020 niet meer is voorzien. Andersom geldt het ook. Als een woningbouwprogramma op oranje staat, dan kan deze verkleuren naar groen. Voorwaarde is dan wel dat een ander 'groen' programma verkleurt naar oranje.

Onderhavige woningbouwlocatie staat onder het stoplichtmodel (Klinkerstraat- Oudste Poortstraat, 27 woningen) onder de kleuren groen (7 woningen) en oranje (20 woningen). Aangezien dit bestemmingsplan een doorlooptijd heeft tot medio 2026 kan worden gesteld dat de voorziene ontwikkeling past binnen het stoplichtmodel.

De woningbouwlocatie ligt binnen bestaand stedelijk gebied en betreft een herontwikkelingslocatie. Bestaande bebouwing wordt gesloopt ten behoeve van de nieuwe woningen. Afgezien van het feit dat een toets aan de ladder niet noodzakelijk is, wordt daaraan wel voldaan.

3.4 Milieuaspecten

3.4.1 Bedrijven en milieuzonering

Algemeen

Indien door middel van een plan nieuwe, milieuhindergevoelige functies mogelijk worden gemaakt, dient te worden aangetoond dat deze niet worden gerealiseerd binnen de hinderzone van omliggende bedrijven. Anderzijds mogen milieuhindergevoelige functies in de directe omgeving van het plangebied niet negatief worden beïnvloed door de ontwikkelingen die met een plan mogelijk worden gemaakt.

Voor het bepalen of er sprake kan zijn van mogelijke hinder wordt gebruik gemaakt van de VNG-publicatie "Bedrijven en milieuzonering", editie 2009. De hierin genoemde richtafstanden geven een goede indicatie.

Ten aanzien van de te hanteren richtafstanden is ook van belang in wat voor gebied de toekomstige ontwikkeling plaats vindt: een rustige woonwijk of een gebied waar verschillende functies naast elkaar voor komen. Ten aanzien van het plangebied kan er van uit gegaan worden dat sprake is van een gemengd gebied. Rondom de nieuwe ontwikkeling bevinden zich zowel woningen als horeca- en detailhandelvoorzieningen. Daarnaast sluit het aan bij het centrumgebied van 's-Heerenberg waar sprake is van redelijk veel verkeer.

Gevolg van de ligging in gemengd gebied is dat de te hanteren richtafstanden uit de VNG-publicatie met één stap kan worden verlaagd.

Dit plan

Onderhavig bestemmingsplan maakt de bouw van woningen mogelijk nabij bestaande andere functies. Ten noorden van het plangebied ligt een supermarkt en aan de andere zijde van Klinkerstraat bevindt zich een horecavoorziening.

De supermarkt (sbi-code 4711) heeft volgens genoemde VNG-publicatie een grootste richtafstand van 10 meter voor de aspecten geluid en gevaar ten opzichte van een rustige woonwijk. Door de ligging in een gemengd gebied mag deze afstand met één stap worden verhoogd waarmee de aan te houden richtafstand neer komt op 0 meter. De toekomstige woningen liggen op 10 meter. Er kan van uit worden gegaan dat in de toekomstige situatie geen sprake zal zijn van een overmatige hinder voor de woningen. Andersom zullen de woningen niet zorgen voor een extra belemmering voor de supermarkt.

Aan de overzijde van de Klinkerstraat ligt stadsherberg de Dolle Graaf. Volgens de VNG-publicatie valt deze voorziening binnen de categorie 'Hotels, pensions met keuken, conferentieoorden en congrescentra' (sbi-code 5510). De grootste richtafstand ten opzichte van een rustige woonwijk bedraagt 10 meter voor de aspecten geur, geluid en gevaar en ten opzichte van een gemengd gebied 0 meter. De afstand tot aan de nieuwe woningen bedraagt circa 22 meter. Net als bij de supermarkt kan er van uit worden gegaan dat geen sprake zal zijn van een overmatige hinder ter plaatse van de woningen. De stadsherberg zal ook niet extra belemmerd worden in zijn ontwikkelingsmogelijkheden.

Aan de overzijde van de Oudste Poortstraat ligt de bibliotheek. Deze valt onder de categorie ´bibliotheken, musea, ateliers e.d.´ (sbi-code 9101, 9102) en kent een grootste afstand ten opzichte van een rustige woonwijk van 10 meter en ten opzichte van een gemengd gebied 0 meter. De nieuwe woningen liggen op een afstand van circa 15 meter. Er kan van uit worden gegaan dat geen sprake zal zijn van overmatige hinder.

Gefaseerde ontwikkeling

De onteigeningsprocedure voor dit bestemmingsplan zal gefaseerd worden uitgevoerd. Het noordelijk deel van het plangebied wordt als eerste ontwikkeld met woningbouw en daarna vindt ontwikkeling van het zuidelijk deel plaats. Er zal dus tijdelijk sprake zijn van woningbouw (in het noordelijk deel) nabij de dan nog bestaande supermarkt Lidl in het zuidelijk deel. In het kader van de Bedrijven en milieuzonering is gekeken naar in hoeverre er voldaan wordt aan de richtafstanden.

Supermarkten vallen volgens de VNG-publicatie Bedrijven en milieuzonering onder sbi-code 4711 (Supermarkten en dergelijke winkels met een algemeen assortiment voedings- en genotmiddelen). De grootste aan te houden afstand tot gevoelige bestemmingen (een rustige woonwijk) bedraagt 10 meter voor de aspecten geluid en gevaar. Het plangebied is te typeren als een gemengd gebied waardoor de richtafstand verlaagd kan worden tot 0 meter.

De tuinen van de nieuwe woningen aan de noordzijde zullen aansluiten op de parkeerplaats van de supermarkt. De grens van de nieuwe woonbestemming ligt op circa 17 meter van de huidige supermarkt. Aangezien er een richtafstand geldt van 0 meter kan geconcludeerd worden dat ter plaatse van de noordelijke woningen in de tijdelijke situatie dat de supermarkt er nog is, geen sprake zal zijn van een overmatige hinder voor omwonenden. Andersom geldt dat de supermarkt geen hinder zal ondervinden van de nieuwe woningen.

Conclusie

Het aspect 'bedrijven en milieuzonering' vormt geen belemmering voor dit bestemmingsplan en staat niet aan een goed woon- en leefklimaat in de weg.

3.4.2 Bodem

Voordat een bestemmingsplan wordt vastgesteld, moet aangetoond zijn dat de bodem en het grondwater geschikt zijn voor het beoogde gebruik. De bodemkwaliteit is van belang indien er sprake is van functieveranderingen of een ander gebruik.

Vooronderzoek

Dit bestemmingsplan voorziet in de bouw van woningen ter plaatse van een supermarkt met parkeerterrein. Om de bodemkwaliteit te kunnen bepalen is een bodemonderzoek noodzakelijk. Ten behoeve van het onderzoek is een vooronderzoek uitgevoerd. Het uitgevoerde vooronderzoek maakt onderdeel uit van het verkennend bodemonderzoek dat wordt uitgevoerd in het plangebied Oudste Poortstraat – Klinkerstraat in ’s-Heerenberg. Dit vooronderzoek is bijgevoegd in bijlage 2.

De puinverharding ter plaatse van het noordelijk terreindeel wordt beschouwd als verdacht voor bodem- en asbestverontreiniging (diffuus, heterogeen verdeeld). Dit deel van de onderzoekslocatie zal worden onderzocht conform strategie VED-HE. Omdat deze strategie zich met name richt op de verdachte bodemlaag, zal in aansluiting op de strategie ONV ook een mengmonster van de ondergrond worden geanalyseerd.

Het zuidelijk terreindeel zal worden onderzocht als zijnde onverdacht ten aanzien van bodemverontreiniging, ondanks dat mogelijk onder de klinkerverharding een puinfundering aanwezig is. Dit deel zal worden onderzocht conform strategie ONV (onverdacht).

Verkennend bodem- en asbestonderzoek

Ten behoeve van de voorziene ontwikkeling is een verkennend bodem- en asbestonderzoek uitgevoerd. Het onderzoek is bijgevoegd in bijlage 3. De belangrijkste bevindingen uit het onderzoek zijn hieronder weergegeven:

Op het noordelijk terreindeel is een puinverharding aanwezig met een dikte van gemiddeld 40 centimeter tot maximaal 80 centimeter. De bodemlaag hieronder bevat tot maximaal 1,2 m-mv resten puin;
Op het zuidelijk terreindeel (supermarkt) is plaatselijk in de ondergrond sporen puin aangetroffen. Er is onder de tegel- en klinkerverharding geen puinfundering aanwezig;
Zintuiglijk is op het maaiveld van het noordelijk terrein, het met puin verharde parkeerterrein, in totaal 1 plaatje asbestverdacht materiaal aangetroffen. Verder is op het maaiveld geen asbestverdacht materiaal aangetroffen. Ook in het opgeboorde en opgegraven materiaal is geen asbestverdacht materiaal aangetroffen;
In de zintuiglijk schone bovengrond op zuidelijk terreindeel is géén van de geanalyseerde parameters verhoogd aangetoond ten opzichte van de achtergrondwaarde. In de sporen puin houdende ondergrond overschrijden koper, kwik, lood, zink en PCB's de achtergrondwaarde;
De bodemlaag onder de puinverharding op noordelijk terreindeel, waarin nog resten puin aangetroffen zijn, is licht verontreinigd met cadmium, koper, kwik, lood en/of zink (> AW). In de zintuiglijk schone ondergrond (zowel zand als leem) is géén van de geanalyseerde parameters verhoogd aangetoond ten opzichte van de achtergrondwaarde;
Uit een indicatieve toetsing van de analyseresultaten aan het Bbk voldoen bovengrond en ondergrond minimaal aan bodemkwaliteitsklasse wonen;
Uit de kwantitatief materiaalanalyse blijkt dat het plaatje asbestverdacht materiaal, dat op het maaiveld is aangetroffen, inderdaad asbesthoudend is (10-15% chrysotiel en 2-5% crocidoliet). Mogelijk betreft dit een stukje zwerfasbest, aangezien de puinlaag verder puinvrij is;
In het grondwater zijn analytisch licht verhoogde concentraties barium en zink aangetoond.

De milieuhygiënische kwaliteit van de grond en het grondwater is middels dit onderzoek vastgesteld. De hypothese dat zuidelijk terreindeel onverdacht is voor bodemverontreiniging, dient te worden verworpen, gezien de aangetoonde lichte verontreinigingen in grond en grondwater. Om dezelfde reden kan de hypothese dat noordelijk terreindeel verdacht is voor bodemverontreiniging worden aanvaard.

De licht verhoogde gehaltes in de grond en in het grondwater brengen geen onaanvaardbare risico's met zich mee. Er worden geen belemmeringen gezien voor de voorgenomen bestemmingsplanwijziging en de herinrichting van het plangebied ten behoeve van woningbouw.

Aanbevelingen

Er wordt geen nader onderzoek aanbevolen. Er gelden wettelijke beperkingen bij het verplaatsen en elders toepassen van grond, die kunnen leiden tot extra kosten. Derhalve wordt aanbevolen bij grondverzet zoveel mogelijk grond op de locatie te hergebruiken.
Wanneer in de toekomst graafwerkzaamheden plaatsvinden, dient rekening gehouden te worden met de voorwaarden zoals omschreven in bijlage 8 van het bodemonderzoek (grondverzet). De huidige toestand van de bodem staat niet aan de verwezenlijking van de bestemmingen in de weg.

3.4.3 Geluid

Algemeen

De mate waarin het geluid veroorzaakt door het (spoor) wegverkeer het woonmilieu mag belasten, is geregeld in de Wet geluidhinder (Wgh). Voor wegverkeer stelt de wet dat in principe de geluidsbelasting op geluidsgevoelige functies de voorkeursgrenswaarde van 48 dB niet mag overschrijden. Voor spoorwegverkeer mag de voorkeursgrenswaarde van 55 dB niet worden overschreden. Indien nieuwe geluidsgevoelige functies worden toegestaan, stelt de Wet geluidhinder de verplichting akoestisch onderzoek te verrichten naar de geluidsbelasting ten gevolge van alle (spoor) wegen op een bepaalde afstand van de geluidsgevoelige functie(s).

Dit plan

Voor de realisatie van de nieuwe woningen is een akoestisch onderzoek uitgevoerd vanwege de ligging aan verschillende wegen die van belang kunnen zijn. Het akoestisch onderzoek is bijgevoegd in bijlage 4.

In de tijdelijke situatie dat de nieuwe woningen aan de noordzijde worden gerealiseerd terwijl de supermarkt er nog is, is reeds in paragraaf 3.4.1 geconcludeerd dat geen sprake zal zijn van een overmatige hinder voor toekomstige bewoners. Er wordt voldaan aan de richtafstanden van de VNG-publicatie 'Bedrijven en milieuzonering'.

Conclusie

Uit de berekeningen blijkt dat de geluidbelasting als gevolg van de onderzochte weg ten hoogste 43 dB bedraagt. Hiermee wordt voldaan aan de voorkeursgrenswaarde uit de Wgh, zijnde 48 dB. De Wet geluidhinder legt verder geen restricties op aan het plan. Aangezien de voorkeursgrenswaarde niet wordt overschreden is cumulatie in het kader van de Wgh niet aan de orde.

In het kader van de ruimtelijke onderbouwing zijn ook de (afzonderlijke) geluidbelastingen vanwege de niet-zoneplichtige wegen inzichtelijk gemaakt. Daarnaast wordt de gecumuleerde geluidbelasting van alle relevante (zoneplichtige en niet-zoneplichtige) wegen inzichtelijk gemaakt.

Ten gevolge van de onderzochte wegen treden in nagenoeg alle waarneempunten gecumuleerde geluidbelastingen op die hoger zijn dan de vergelijkbare voorkeursgrenswaarde uit de Wgh.

De cumulatieve geluidbelastingen variëren van 48 tot 60 dB. Dergelijke geluidbelastingen leiden binnen een beoordelingsmethode als “de Miedema methode” tot de beoordeling van een akoestisch leefklimaat met de classificatie redelijk tot matig. Maatregelen aan zowel de bron als in de overdracht zijn in voorliggende situatie niet te realiseren. Om een goed woon- en leefklimaat te garanderen is in de regels van dit bestemmingsplan een voorwaardelijke verplichting opgenomen.

Aanbevolen wordt om bij het ontwerpen van de woningen, het realiseren van de meest geluidgevoelige vertrekken aan de geluidsbelaste gevel zoveel als mogelijk te beperken.

3.4.4 Luchtkwaliteit

Algemeen

Op 15 november 2007 is de nieuwe Wet luchtkwaliteit in werking getreden. Deze wet vervangt het Besluit Luchtkwaliteit 2005.

In de nieuwe wet is van bepaalde projecten getalsmatig vastgelegd dat ze 'niet in betekenende mate' (NIBM) bijdragen aan de luchtverontreiniging. Met de inwerkingtreding van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) op 1 augustus 2009, zijn deze grenzen zoals deze in de Wet luchtkwaliteit waren opgenomen verruimd. Een project draagt volgens het NSL 'niet in betekende mate' bij zolang de toename van de concentratie fijnstof of stikstofdioxide maximaal 3% bedraagt van de grenswaarde.

Het NSL zorgt voor een flexibele koppeling tussen ruimtelijke activiteiten en milieugevolgen zodat de luchtkwaliteit verbeterd en alsmede de gewenste ontwikkelingen in ruimtelijke ordening doorgang kunnen vinden.

In de Regeling NIBM is een lijst met categorieën van projecten (inrichtingen, kantoor- en woningbouwlocaties) opgenomen die niet in betekenende mate bijdragen aan de luchtverontreiniging. Deze projecten kunnen zonder toetsing aan de grenswaarden voor het aspect luchtkwaliteit uitgevoerd worden.

Voor woningbouwlocaties geldt dat voor maximaal 1.500 woningen (in geval van één ontsluitingsweg) of 3.000 woningen (in geval van twee ontsluitingswegen met een gelijkmatige verkeersverdeling) geen beoordeling op luchtkwaliteit meer hoeft plaats te vinden.

Dit plan

Aangezien het voorgenomen project de realisatie van 27 woningen betreft, overschrijdt het plan de NIBM grens niet en draagt dus niet in betekenende mate bij aan de luchtverontreiniging. Nadere toetsing van het plan aan de Wet Luchtkwaliteit is daarom niet noodzakelijk. Bovendien blijkt uit ‘Rapportage luchtkwaliteit 2006’ van de gemeente Montferland dat er geen overschrijdingen in het plangebied zijn voor wat betreft stikstofdioxide en fijn stof.

Conclusie

Het aspect luchtkwaliteit vormt geen belemmering voor de ontwikkeling van het plan.

3.4.5 Externe veiligheid

Algemeen

Het aspect externe veiligheid betreft het risico op een ongeval waarbij een gevaarlijke stof aanwezig is. Deze gevaarlijke stoffen kennen twee verschillende bronnen. Dit zijn de stationaire bronnen (chemische fabriek, lpg-vulpunt) en de mobiele bronnen (route gevaarlijke stoffen). Er wordt onderscheid gemaakt tussen de kans op een ramp en het aantal mogelijk slachtoffers. Er wordt bij externe veiligheid onderscheid gemaakt in plaatsgebonden risico en groepsrisico.

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0008.jpg"

Uitsnede risicokaart (bron: provincie Gelderland)

Plaatsgebonden risico

Het plaatsgebonden risico biedt burgers in hun woonomgeving een minimum beschermingsniveau tegen gevaarlijke stoffen. Het plaatsgebonden risico mag in principe nergens groter zijn dan 1 op 1 miljoen (ofwel 10-6). Dit is de kans dat een denkbeeldig persoon, die zich een jaar lang permanent op de betreffende plek bevindt (de plek waarvoor het risico is uitgerekend), dodelijk verongelukt door een ongeval.

Deze kans mag niet groter zijn dan eens in de miljoen jaar. Elke ruimtelijke ontwikkeling wordt getoetst aan het plaatsgebonden risico van 10-6 als grenswaarde.

Groepsrisico

Het groepsrisico geeft de kans aan dat in één keer een groep mensen die zich in de omgeving van een risicosituatie bevindt, dodelijk door een ongeval wordt getroffen. Het groepsrisico legt een relatie tussen de kans op een ramp en het aantal mogelijke slachtoffers. Bij groepsrisico is het dan ook niet een contour die bepalend is, maar het aantal mensen dat zich gedurende een bepaalde periode binnen de effectafstand van een risicovolle activiteit ophoudt. Welke kans nog acceptabel geacht wordt, is afhankelijk van de omvang van de ramp. Een ongeval met 100 doden leidt tot meer ontwrichting, leed en emoties, dan een ongeval met 10 dodelijke slachtoffers. Aan de kans op een ramp met 100 doden wordt dan ook een grens gesteld, die een factor honderd lager ligt dan voor een ramp met 10 doden. In het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi, stb. 250, 2004) wordt verder een verantwoordingsplicht (door de overheid) voor het groepsrisico rond inrichtingen wettelijk geregeld (art. 13). De verantwoording houdt in dat wordt aangegeven of risico's acceptabel zijn en welke maatregelen worden genomen om de risico's te verkleinen.

Dit plan

Volgens de risicokaart bevinden zich geen stationaire bronnen met risicovolle activiteiten in en direct rondom het plangebied. Wel bevindt zich op ruim 500 meter van het plangebied een vrieshuis (De Immenhorst). Volgens de risicokaart.nl blijkt dat geen sprake is van een plaatsgebonden en groepsrisico. Aangenomen kan worden dat het bedrijf geen overmatige veiligheidsrisico's met zich mee brengt voor de nieuwe woningen.

Conclusie

Het aspect externe veiligheid vormt geen belemmering voor dit bestemmingsplan.

3.5 Water

3.5.1 Nationaal Waterplan

In december 2009 is het Nationaal Waterplan vastgesteld. Dit plan geeft op hoofdlijnen aan welk beleid het Rijk in de periode 2009 - 2015 voert om te komen tot een duurzaam waterbeheer. Het Nationaal Waterplan richt zich op bescherming tegen overstromingen, voldoende en schoon water en diverse vormen van gebruik van water. Ook worden de maatregelen genoemd die hiervoor worden genomen.

Het Nationaal Waterplan is de opvolger van de Vierde Nota Waterhuishouding uit 1998 en vervangt alle voorgaande nota's waterhuishouding. Het Nationaal Waterplan is opgesteld op basis van de Waterwet die met ingang van 22 december 2009 van kracht is. Op basis van de Wet ruimtelijke ordening heeft het Nationaal Waterplan voor de ruimtelijke aspecten de status van structuurvisie. De belangrijkste wateropgaven voor Didam zijn watertekort, grondwater, wateroverlast en grondwaterkwaliteit.

3.5.2 Waterplan Gelderland 2010-2015

Het Waterplan bevat het waterbeleid van de provincie en is de opvolger van het derde Waterhuishoudingsplan (WHP3). Het beleid uit WHP3 wordt grotendeels voortgezet. Het Waterplan is tegelijk opgesteld met de water(beheer)plannen van het Rijk en de waterschappen. In onderlinge samenwerking zijn de plannen zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. Het Waterplan Gelderland 2010-2015 is op 1 januari 2010 in werking getreden.

In het plan staan de doelen voor het waterbeheer, de maatregelen die daarvoor nodig zijn en wie ze gaat uitvoeren. Voor oppervlaktewaterkwaliteit, hoogwaterbescherming, regionale wateroverlast, watertekort en waterbodems gelden provinciebrede doelen. Voor een aantal functies, zoals landbouw, natte natuur, waterbergingsgebieden en grondwaterbeschermingsgebieden, zijn specifieke doelen geformuleerd.

Het plangebied heeft op grond van het Waterplan de basisfunctie ‘stedelijk gebied’. De functie ‘stedelijk gebied’ geldt voor alle bebouwde kommen in Gelderland. De inrichting en het beheer van het waterhuishoudkundige systeem zijn in stedelijk gebied gericht op:

het voorkomen of zoveel mogelijk beperken van wateroverlast;
de ontwikkeling en het behoud van de natuur in het stedelijk gebied;
het voorkomen van zettingen;
het herbenutten van ontwateringswater voor drink- en industriewatervoorziening of voor herstel van verdroogde natuur;
het weren van de riolering van (diepe) drainage en instromend grond- en oppervlaktewater;
het beperken van de vuilbelasting door riooloverstorten en hemelwateruitlaten;
het beperken van de invloed van bronbemaling;
het realiseren van de basiskwaliteit voor oppervlaktewater.

3.5.3 Beleid Waterschap Rijn en IJssel

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft in het Waterbeheerplan 2010-2015 haar nieuwe beleid vermeld. Dit plan is opgesteld in samenwerking met vier andere waterschappen, die deel uitmaken van deelstroomgebied Rijn-Oost. Dit plan is per 1 januari 2010 in werking getreden.

De opdracht van de waterschappen in Rijn-Oost is te zorgen voor voldoende water, schoon water en voor veilig wonen en werken op de taakvelden watersysteem, waterketen en veiligheid. Het waterschap houdt daarbij rekening met agrarische, economische, ecologische en recreatieve belangen. Aandachtspunten zijn het verbeteren van ecologische en chemische waterkwaliteit (terugdringen van oppervlaktewatervervuiling) en het voorkomen van wateroverlast, waarbij rekening wordt gehouden met het veranderende klimaat. In zowel landelijk als stedelijk gebied kunnen ruimtelijke ontwikkelingen een positief maar ook een negatief effect hebben op het watersysteem.

3.5.4 Situatie plangebied

Water is richtinggevend voor toekomstige stedelijke ontwikkelingen. Op lokale schaal wordt nuttig gebruik gemaakt van regenwater. Bij overschot dient regenwater in de bodem te worden geïnfiltreerd, of naar het oppervlaktewater geleid. Regenwater wordt bij voorkeur niet meer afgevoerd via de riolering. Hierdoor wordt het rioleringstelsel minder zwaar belast en komen overstortingen van rioolwater op het oppervlaktewater niet meer voor. Ook voor huishoudelijk gebruik wordt water op lokale schaal gewonnen, waarna het weer gezuiverd wordt en hergebruikt.

Binnen het plangebied komen geen belangrijke watergangen voor. Het plangebied bevindt zich niet in een grondwaterbeschermings- of waterwingebied. Bij invulling van nieuwbouwlocaties wordt gestreefd naar beperking van het verhard oppervlak, zodat het hemelwater kan infiltreren in de grond. Indien mogelijk wordt het hemelwater ontkoppeld en ter plaatse geïnfiltreerd. Daarbij zal er op toegezien worden dat er geen uitlogende materialen worden gebruikt.

Het grondgebied van de gemeente ligt dichtbij het stuwwalmassief van het Montferland. Van het Montferland heeft het landelijk gebied van Didam veel kwelwater te verwerken, zogenaamde lange of diepe kwel. Door de infiltratie in de kalkrijke zandpakketten van de stuwwal is dit water over het algemeen van zeer goede kwaliteit. Een secundair kwelsysteem wordt veroorzaakt door het water dat in de centrale zandopduiking in het centrum infiltreert en naar de lagere gebieden stroomt. Deze kwel is van ondiepe aard. De verblijftijd van het water in de grond is maar kort; tevens fluctueert de hoeveelheid aangevoerd water sterk. Omdat het dekzand geringe filtercapaciteiten kent zal het water van minder goede kwaliteit zijn. In artikel 3.1.6 (Bro) is aangegeven dat in de toelichting van een bestemmingsplan is beschreven op welke wijze in het plan rekening is gehouden met de gevolgen voor de waterhuishouding. In deze waterparagraaf worden de effecten van de ruimtelijke ontwikkeling per waterthema afgewogen. De relevante waterthema’s worden door middel van de watertoetstabel nagegaan of waterhuishoudkundige thema's relevant zijn voor dit bestemmingsplan.

Thema	Toetsvraag	Relevant?
HOOFDTHEMA'S
Veiligheid	Ligt in of nabij het plangebied een primaire of regionale waterkering? Ligt in of nabij het plangebied een kade?	Nee Nee
Riolering en Afvalwaterketen	Is er toename van het afvalwater (DWA)? Ligt in het plangebied een persleiding van WRIJ? Ligt in of nabij het plangebied een RWZI van het waterschap?	Nee Nee Nee
Wateroverlast (oppervlaktewater)	Is er sprake van toename van het verhard oppervlak? Zijn er kansen voor het afkoppelen van bestaand verhard oppervlak? In of nabij het plangebied bevinden zich natte en laag gelegen gebieden, beekdalen, overstromingsvlaktes?	Nee Nee Nee
Grondwateroverlast	Is in het plangebied sprake van slecht doorlatende lagen in de ondergrond? Bevindt het plangebied zich in de invloedzone van de Rijn of IJssel? Is in het plangebied sprake van kwel? Beoogt het plan dempen van slootjes of andere wateren?	Nee Nee Nee Nee
Oppervlaktewater kwaliteit	Wordt vanuit het plangebied water op oppervlaktewater geloosd? Ligt in of nabij het plangebied een HEN of SED water? Ligt het plangebied geheel of gedeeltelijk in een Strategisch actiegebied?	Nee Nee Nee
Grondwater kwaliteit	Ligt het plangebied in de beschermingszone van een drinkwateronttrekking?	Nee

Volksgezondheid	In of nabij het plangebied bevinden zich overstorten uit het gemengde of verbeterde gescheiden stelsel? Bevinden zich, of komen er functies, in of nabij het plangebied die milieuhygiënische of verdrinkingsrisico's met zich meebrengen (zwemmen, spelen, tuinen aan water)?	Nee Nee
Verdroging	Bevindt het plangebied zich in of nabij beschermingszones voor natte natuur?	Nee
Natte natuur	Bevindt het plangebied zich in of nabij een natte EVZ? Bevindt het plangebied zich in of nabij beschermingszones voor natte natuur?	Nee Nee
Inrichting en beheer	Bevinden zich in of nabij het plangebied wateren die in eigendom of beheer zijn bij het waterschap? Heeft het plan herinrichting van watergangen tot doel?	Nee Nee

AANDACHTSTHEMA'S
Recreatie	Bevinden zich in het plangebied watergangen en/of gronden in beheer van het waterschap waar actief recreatief medegebruik mogelijk wordt?	Nee
Cultuurhistorie	Zijn er cultuurhistorische waterobjecten in het plangebied aanwezig?	Nee

Tabel watertoetstabel

Dit plan

Het plangebied maakt onderdeel uit van De Strip. De Strip is gezien de beoogde inrichting met bebouwing aan weerszijden, een gebied met een stedelijke uitstraling. Een stedelijke oplossing op gebied van water is hier dan ook op z'n plaats. Gedacht wordt aan een centrale goot in de lengte van de straat, waarop het regenwater wordt afgekoppeld. Bij de nadere inrichting van het straatprofiel zal worden bepaald wat de meest geschikte locatie is voor deze goot.

De Strip/Klinkerstraat ligt op de flank van de stuwwal en is geheel verhard. De grond-waterstanden liggen hier diep, met name in het noordelijk deel, en er is geen bestaand oppervlaktewater. Het maaiveld in de Klinkerstraat heeft een duidelijk verloop met een hoogteverschil van ca. 2,5 m. Er is vrijwel geen openbaar groen in het gebied.

Het gebied heeft grondwatertrap VII hetgeen betekent dat de gemiddeld hoogste grondwaterstanden van meer dan 0,80 m beneden maaiveld komen en de gemiddeld laagste grondwaterstanden tot ten hoogste 1,20 m beneden maaiveld komen. De on-dergrond van de Klinkerstraat en omgeving bestaat uit matig fijn tot grof zand.

Halverwege de Klinkerstraat bevindt zich een parkeerterrein. Aan de voet van de Klinkerstraat bevindt zich achter de bebouwing eveneens een parkeerterrein bij de Lidl. Naast deze grote winkels bestaat het gebied vooral uit woningbouw. Het gebied heeft een gemengd rioolstelsel.

Oppervlaktewater in het gebied is niet mogelijk door de diepe grondwaterstand en de zandige ondergrond. Hemelwater binnen het stedelijk gebied dat afgekoppeld wordt, kan geïnfiltreerd worden middels infiltratiekorven onder de verharding in geklinkerde straten en onder parkeerplaatsen of via straatkolken en infiltratieleidingen.

De gemeente Montferland streeft binnen het centrumgebied van 's-Heerenberg naar afkoppeling van hemelwater daar, waar de bebouwing dit toelaat. De afkoppeling zal volgend zijn, gecombineerd met herinrichting openbare ruimte, rioolwerkzaamheden of bestratingswerkzaamheden. Afgekoppeld hemelwater zal in het algemeen via buizen naar infiltratiekratten of ondergrondse berging worden geleid.

Woningen langs de Klinkerstraat zullen afgekoppeld worden naar stenen goten aan de buitenzijde van de weg. Deze zijgoten zullen op gezette afstanden via een dwars-gootje met stalen rooster afvoeren naar de parkeerplaatsen welke geprojecteerd zijn in het midden van de weg. Onder de parkeerplaatsen zal het middels een voorziening worden geïnfiltreerd. Door het water zichtbaar te houden, krijgen bewoners een beter idee van de omgang met hemelwater in hun straat. Er zal geen oppervlaktewater in het deelgebied worden aangelegd.

Toetsing Waterschap

Op basis van het definitieve stedenbouwkundige en architectonische ontwerp van het bouwplan zal een definitieve berekening worden gemaakt van het extra verhard oppervlak en de consequenties voor het waterbergend vermogen en de afvoercapaciteit in het plangebied. Op basis hiervan en binnen het kader van de planomschrijving zoals gegeven in deze rapportage zal de dimensionering van de hemelwaterafvoer en infiltratie of berging worden gemaakt. Deze nadere uitwerking zal ter controle worden voorgelegd aan het Waterschap.

Het concept van het bestemmingsplan is voor overleg voorgelegd aan het waterschap. Het waterschap heeft aangegeven dat de waterbelangen in voldoende mate zijn geborgd in het bestemmingsplan.

3.6 Flora en fauna

Algemeen

Voordat ruimtelijke ingrepen mogen plaatsvinden moet eerst een onderzoek plaatsvinden in het kader van de Flora- en faunawet en de Natuurbeschermingswet 1998 en eventuele andere natuurregelgeving. Bij deze activiteit moet rekening gehouden worden met de aanwezige natuurwaarden in en om het plangebied. In het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 en de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) dient er getoetst te worden of de beoogde ontwikkelingen een negatieve invloed hebben op de beschermde gebieden. In het kader van de Flora- en faunawet dient te worden nagegaan of vaste rust- en verblijfplaatsen door de ingreep worden aangetast (verwijderd, ongeschikt gemaakt) of dieren opzettelijk worden verontrust.

Dit plan

Het plangebied ligt niet in of nabij een gebied dat is aangewezen in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 (Natura-2000). Ten aanzien van de soortenbescherming is een flora- en faunaonderzoek vereist. Het onderzoek is bijgevoegd in bijlage 5.

Conclusie

Op basis van het uitgevoerde literatuuronderzoek, de overige verzamelde gegevens en de bevindingen tijdens het veldbezoek wordt op basis van de quick-scan en de planontwikkeling het onderstaande geconcludeerd.

Flora

Binnen het plangebied en directe omgeving zijn geen ontheffingsplichtige plantensoorten geregistreerd of aangetroffen. Het ligt niet in de lijn der verwachting dat deze zullen worden aangetroffen. Nader onderzoek naar het voorkomen van ontheffingsplichtige florasoorten wordt niet noodzakelijk geacht.

Fauna

De zwaarder beschermde soorten (tabel 2 & 3 soorten) die volgens het literatuuronderzoek en/of veldbezoek mogelijk ter plaatse van het plangebied voorkomen zijn:

1. vleermuizen;
2. vogels.

Ad. 1 Vleermuizen
Het is mogelijk dat het plangebied en directe omgeving gebruikt wordt door vleermuizen als foerageer- en/of verblijfsgebied. De aanwezige bebouwing op het terrein is in potentie geschikt als verblijfplaats (bijv. winter, zomer- en paarplaats) vanwege de aanwezigheid van spouwmuren met open stootvoegen. Het verdwijnen van bomen, open plaatsen en bebouwing zal mogelijk een negatief effect hebben op de aanwezigheid van deze soorten. Een nader onderzoek naar vleermuizen is wel nodig.

Aangezien de werkzaamheden op het terrein niet dit jaar zullen plaats vinden, zal het vleermuizenonderzoek pas later worden uitgevoerd. Als eis geldt dat voorafgaand aan de sloop het vleermuizenonderzoek afgerond moet zijn en dat, indien nodig, ontheffing is verkregen. Het verkrijgen van een ontheffing is, indien de juiste maatregelen zijn getroffen, vaak geen probleem.

Ad. 2 Vogels
Het plangebied biedt mogelijkheden voor vogels. Eventueel in gebruik zijnde broedlocaties/nesten van vogels zijn gedurende het broedseizoen beschermd (ontheffing is niet mogelijk). Voor het broedseizoen (verschilt per soort) wordt in de Flora- en faunawet geen standaardperiode aangehouden, wel kan globaal uitgegaan worden van april tot augustus. Buiten het broedseizoen zijn nesten doorgaans niet beschermd, behalve als het jaarrond beschermde nesten betreft.

De te verwijderen bomen vergen controle op in gebruik zijnde schuil- en broedplaatsen.

Beschermde natuurgebieden

Het plangebied zelf heeft geen status in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 (Natura 2000-gebied (Vogel- of Habitatrichtlijngebieden), beschermd Natuurmonument).

Ook zijn dergelijke beschermde gebieden niet aanwezig in de directe omgeving (niet binnen drie kilometer afstand van het plangebied, zie onderstaande figuur 3). De dichtstbijzijnde gebieden van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) liggen op circa 350 meter ten westen en 650 meter ten noorden van het plangebied. Een verder onderzoek in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 (voortoets) en Ecologische Hoofdstructuur (nee-tenzij toetsing) wordt niet zinvol geacht. De quick-scan heeft zich beperkt tot de Flora- en faunawet.

Advies

Een nader onderzoek is nodig voor vleermuizen. In dit onderzoek wordt niet alleen vastgelegd of deze soorten gebruik maken van het plangebied, maar ook welke functie(s) het plangebied heeft voor deze soorten en wat de mogelijke negatieve effecten zijn van de planontwikkeling. Een nader onderzoek naar vleermuizen moet voldoen aan het vleermuisprotocol (2013). Het bestaat uit een aantal veldwerkbezoeken waarvan de eerste plaatsvindt rond april/mei en de laatste eind september. In oktober kan uitsluitsel gegeven worden of het plangebied essentiële functies heeft voor vleermuissoorten. De gegevens van het nader onderzoek zijn 3 jaar geldig.

Komt uit het nader onderzoeken naar voren dat het plangebied over vleermuisverblijfplaatsen beschikt of andere strikt beschermde soorten (tabel 3), dan dient een ontheffing te worden aangevraagd bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in het kader van de Flora en faunawet (zie ook bijlage 1 Stroomschema van het onderzoek).

Daarnaast wordt geadviseerd om verstorende werkzaamheden buiten het broedseizoen (meestal tussen 15 maart en 15 juli) uit te laten voeren. De te verwijderen bomen vergen controle op in gebruik zijnde schuil- en broedplaatsen.

De te verwijderen bomen zijn misschien kapvergunningplichtig, hetgeen dient te worden nagegaan bij de gemeente.

3.7 Archeologie en cultuurhistorie

Archeologie

Sinds 1 september 2007 is in Nederland nieuwe archeologiewetgeving van kracht (Wet op de archeologische monumentenzorg – Wamz). Deze wet heeft verschillende bestaande wetten gewijzigd, (zoals de Monumentenwet 1988, Woningwet en Wro) en is een juridische vertaling van het Verdrag van Malta, dat in 1992 door Nederland werd ondertekend en uiteindelijk in 2007 werd geïmplementeerd in wetgeving. Voornaamste oogmerk van dit verdrag en de hieraan gekoppelde wettelijke regeling is een betere bescherming van het (Europees) archeologisch erfgoed, als zijnde een onmisbare bron voor de kennis van het verleden.

Het uitgangspunt van de Wamz is om archeologische sporen van waarde in de bodem te laten zitten (behoud in situ). Archeologisch materiaal in de bodem is onvervangbaar en daarom kwetsbaar: eenmaal vernietigd, komt het niet meer terug. Opgraven (behoud ex situ), is om die reden een noodoplossing. Na een opgraving is het bodemarchief niet meer te raadplegen in relatie tot zijn context. Het is dus zaak om zuinig te zijn op ondergronds aanwezige archeologische waarden. Behoud ter plekke - in situ dus - stelt het bodemarchief het beste veilig. Dat lukt echter niet altijd omdat de beschikbare ruimte vaak te beperkt is om op een alternatieve plek huizen te bouwen of om een bedrijventerrein ergens anders aan te leggen.

In de afgelopen jaren is er veel gebouwd / aangelegd, waardoor de bodem op veel plaatsen flink verstoord is. In veel van die gevallen heeft er geen onderzoek plaatsgevonden naar de aanwezigheid van belangrijke archeologische waarden in de bodem. Veel is dus ongezien verloren gegaan. De Wamz brengt daar nu verandering in. Bodemverstoringen worden er natuurlijk nog steeds gepland, maar archeologisch vooronderzoek is nu op bepaalde locaties verplicht. Een dergelijk onderzoek moet uitwijzen of er mogelijk belangrijke archeologische waarden aanwezig zijn. Die informatie leidt dan tot een afweging van belangen en een beslissing over wat de beste manier is om daarmee om te gaan.

Om een juiste afweging hiertoe te verankeren, is in het kader van de ruimtelijke ordening bepaald dat er tijdig gedacht dient te worden aan de mogelijkheid dat er archeologische waarden in het plangebied aanwezig kunnen zijn. In de Wamz met doorvertaling in o.a. de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is bepaald dat bij de vaststelling van nieuwe bestemmingsplannen c.q. bij ontheffingen aangegeven moet worden welke archeologische waarden en verwachtingen zich in de bodem bevinden en hoe hiermee wordt omgegaan.

Door middel van een vergunningenstelsel moeten deze waarden tegen bodemingrepen worden beschermd. Gelet hierop is het van belang om een op gemeentelijk niveau gedetailleerde archeologische verwachtings- en maatregelenkaart te hebben. De gemeente Montferland heeft daarom een gedetailleerde archeologische verwachtingskaart en een cultuurhistorische waardenkaart vervaardigd, die een gedifferentieerd beeld laten zien van de archeologische verwachting en de cultuurhistorische waarden binnen de gemeente en die bovendien inzicht biedt in de gaafheid van bodem en reliëf.

Bij ingrepen waarbij de ondergrond wordt geroerd, dient te worden aangetoond dat de eventueel aanwezige archeologische waarden niet worden aangetast.

Dit plan

Door de gemeenteraad is een archeologische verwachtings- en maatregelenkaart vastgesteld. De gemeente Montferland is in te delen in drie archeologische verwachtingszones: hoog, middelmatig en laag.

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0009.jpg"

Uitsnede plangebied kaart Archeologische verwachtingenkaart

Het plangebied waar gebouwd gaat worden valt voor een groot deel onder de Archeologische Waardevol Verwachtingsgebied (AWV, categorie 7, licht geel). Voor deze bestemming geldt dat indien bodemingrepen dieper zijn dan 30 cm beneden maaiveld en bij plangebieden groter dan 1.000 m2 vroegtijdig een inventariserend archeologisch onderzoek plaats moet vinden.

Een beperkt zuidwestelijk deel van het plangebied valt onder Archeologisch Waardevol Gebied (AWG, categorie 4, donkerrood). Voor deze bestemming geldt dat indien bodemingrepen dieper zijn dan 30 cm beneden maaiveld en bij plangebieden groter dan 50 m2 vroegtijdig een inventariserend archeologisch onderzoek plaats moet vinden.

Voor dit bestemmingsplan is een onderzoek uitgevoerd (zie bijlage 6). Aan de hand van de beantwoording van een aantal vragen zijn de conlusies geformuleerd.

Wat is de opbouw van de ondergrond en is het bodemprofiel intact?

In de boringen 1 tot en met 5 is op een diepte variërend van 160 tot 200 cm beneden maaiveld matig fijn matig tot sterk siltig, goed gesorteerd en afgerond zand aangetroffen. Dit is geïnterpreteerd als dekzand (Laagpakket van Wierden, Formatie van Boxtel). In boring 6 is geen dekzand aangetroffen, maar matig grof, matig siltig zand, dit is geïnterpreteerd als terrasafzettingen. Deze fluviatiele afzettingen worden in boring 6 afgedekt door de huidige bestrating, een puinlaag. In deze boring zijn geen andere ophogings/dempingspakketten aangetroffen en evenmin tekenen van bodemvorming. In de boringen 1, 2, 3 en 5 wordt de natuurlijke ondergrond afgedekt door een pakket sterk zandige klei in dikte variërend van 10 tot 110 cm. Deze afzettingen worden beschouwd als een overstromingsdek van de Rijn. In de boringen 2 en 5 wordt het overstromingsdek afgedekt door een pakket matig fijn tot matig grof zand waarin baksteenresten zijn aangetroffen van een recent baksel. Dit zand is geïnterpreteerd als een ophoogpakket om het natuurlijk reliëf wat af te vlakken. In boring 1 en 3 wordt het overstromingsdek afgedekt door een recent ophoogpakket dat is gerelateerd aan de huidige bebouwing (boring 1) of bestrating (boring 3) In boring 4 is het baksteenhoudende ophoogpakket ook aangetroffen, hier heeft het een dikte van 160 cm en ligt het direct op het dekzand. Het oorspronkelijke bodemprofiel, een poldervaaggrond, is niet aangetroffen.

Zijn in het plangebied archeologische vindplaatsen aanwezig?

In geen van de boringen zijn indicatoren aangetroffen die wijzen op de aanwezigheid van een archeologische vindplaats. De kans dat binnen het plangebied een archeologische vindplaats aanwezig is, wordt daarom klein geacht.

Op grond van de beantwoording van de bovenstaande vraag zijn de twee onderstaande onderzoeksvragen niet meer van toepassing.

Wat is te zeggen over de horizontale en verticale verspreiding van de archeologische waarden?
Wat is de vermoedelijke aard en datering van de archeologische resten?

In hoeverre worden eventueel aanwezige archeologische resten bedreigd door de voorgenomen ontwikkeling van het gebied?

Omdat geen archeologische resten worden verwacht, worden deze ook niet bedreigd door de geplande ontwikkelingen.

Conclusie

Het aspect archeologie vormt geen belemmering voor de voorgenomen ontwikkeling. Er is geen vervolgonderzoek nodig.

Cultuurhistorie

Het centrum van 's-Heerenberg herbergt verscheidene cultuurhistorische waarden. Deze waarden zijn vastgelegd door middel van een dubbelbestemming ' Waarde - Cultuurhistorie' en met aanduidingen voor monumenten. Daar waar geen sprake is van een dergelijke dubbelbestemming of aanduiding bevinden zich geen te beschermen cultuurhistorische waarden.

3.8 Verkeer en parkeren

De belangrijkste doelen van het Masterplan zijn het verbeteren van de bereikbaarheid van de centrumvoorzieningen en de verbetering van verkeersafwikkeling en parkeergelegenheid in het centrumgebied. De Strip speelt hierin, zoals vermeld, een cruciale rol.

Voorafgaand aan het Masterplan is een uitgebreide verkeer- en parkeerstudie (Verkeerstudie, Royal Haskoning, augustus 2002) uitgevoerd. De resultaten van deze analyse zijn mede bepalend geweest voor de in het Masterplan vastgelegde visie. Volgend op het Masterplan is een nadere parkeerstudie (Parkeerbalans - gebied Masterplan 's-Heerenberg, Royal Haskoning, 29 april 2005) uitgevoerd. Dit onderzoek is nog steeds van toepassing.

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0010.jpg"

Voor het gehele Masterplangebied is een integrale parkeeranalyse uitgevoerd. In de huidige situatie is sprake van een tekort van circa 1 á 3 parkeerplaatsen, bij een totale behoefte van maximaal circa 755 parkeerplaatsen. Na uitwerking, conform het Masterplan en de bijbehorende bouwplannen, is sprake van een verwachte behoefte van maximaal circa 814 parkeerplaatsen (een maximaal tekort van 86 parkeerplaatsen).

De ingevoegde foto's laten zien dat het overgrote deel van de Klinkerstraat al is heringericht conform de gewenste ruimtelijk en verkeersbeeld van het Masterplan zoals opgenomen in figuur 4. Om het totale gewenste beeld te bereiken, is het belangrijk dat ook het deel van de Klinkerstraat naast de supermarkt wordt heringericht en dat het bestaande pand wordt verplaatst.

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0011.jpg"

Aanzicht heringerichte Klinkerstraat

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0012.jpg"

Aanzicht Klinkerstraat nabij de supermarkt

Het tekort kan worden opgelost door op een aantal plaatsen de parkeervoorzieningen te verdichten. Dit betekent onder andere dat:

(delen van) de Klinkerstraat naast de geplande parkeerplaatsen in de middenberm zullen worden voorzien van parallelle parkeerplaatsen (langsparkeren) tussen de rijbaan en het versmalde trottoir;
door een meer efficiënte inrichting van de voor het dwarsparkeren gereserveerde middenberm in de Klinkerstraat;
het parkeerterrein op het dak van de nieuw te bouwen supermarkt mogelijk wordt aangewezen als parkeerterrein voor medewerkers van de detailhandel en horeca in de binnenstad;
een extra parkeergarage wordt gerealiseerd.

Het voorliggende plangebied wordt gefaseerd ontwikkeld:

De eerste fase omvat het realiseren van 7 grondgebonden woningen en de herinrichting van een gedeelte van het openbaar gebied. Tijdens deze periode blijft de bestaande supermarkt in exploitatie.
Ten behoeve van de nieuwe woningen worden aan de zijde van de 'verlengde' van het Gasthuisplein 6 á 7 parkeerplaatsen gerealiseerd. Voor de extra parkeerplaatsen wordt gebruik gemaakt van de nieuwe parkeerplaatsen die ontstaan bij de herinrichting van de Klinkerstraat.
Voor de supermarkt blijft voldoende parkeergelegenheid over, te weten het parkeerterrein zoals deze ook bestond ten tijde dat de huidige supermarkt zich vestigde op deze locatie (medio 2006).

afbeelding "i_NL.IMRO.1955.bpsgshbcntemmweg1-va01_0013.png"

luchtfoto situatie medio 2006

De tweede fase omvat de realisering van 20 grondgebonden woningen en appartementen alsmede de voltooiing van het resterende openbaar gebied (verkeers-verblijfsgebied) en zal enkele jaren later plaatsvinden.
Voor de grondgebonden woningen worden op het binnenterrein nieuwe parkeerplaatsen gerealiseerd. Voor de appartementen wordt voorzien in een ondergrondse parkeergarage. Voor extra parkeerplaatsen wordt gebruik gemaakt van de parkeerplaatsen aan de Klinkerstraat.

Dit betekent dat de parkeerplaatsen aan de Oudste Poortstraat gehandhaafd blijven, dat op het binnenterrein achter de appartementen minimaal een gelijk aantal parkeerplaatsen als in de huidige situatie dient te worden gerealiseerd en dat ter plaatse van het plangebied parallel aan de rijbaan in ieder geval 11 aanvullende parkeerplaatsen langs de Klinkerstraat worden gerealiseerd.

Om een en ander te borgen in het bestemmingsplan is in de woonbestemming een voorwaardelijke verplichting opgenomen. In deze verplichting is bepaald dat een omgevingsvergunning voor het bouwen van een woning alleen maar wordt verleend als wordt aangetoond dat wordt voorzien in voldoende parkeergelegenheid. Hierbij wordt aangesloten op de parkeerkencijfers uit de CROW-publicatie 'Kencijfers parkeren en verkeersgeneratie'.

3.9 Economische uitvoerbaarheid

Voorliggend bestemmingsplan is een plan dat gericht is op het behouden van de planologisch-juridische situatie. De bestaande bebouwingsmogelijkheden in de huidige planologische regeling is één op één overgenomen. Op grond van artikel 9.1.20 van de Invoeringswet Wet ruimtelijke ordening is het daarom niet nodig een exploitatieplan vast te stellen.

Verwerving van de gronden en realisatie van de voornoemde ontwikkeling maken onderdeel uit van het masterplan centrum 's-Heerenberg. De gemeente heeft daarom een reservering voor verwerving van de gronden en herinrichting van de openbare ruimte opgenomen in de meerjarenbegroting. Dit maakt onderdeel uit van de financiële paragraaf van het masterplan die specifiek betrekking heeft op de ontwikkeling van De Strip.
De realisering van de bestemmingen van het gebied Emmerikseweg 1-5 zal gefaseerd geschieden. De 1e fase omvat het realiseren van 7 woningen en de herinrichting van een gedeelte van het openbaar gebied (verkeers-verblijfsgebied). Met de uitvoering van deze fase wordt thans gestart. De gemeente is genoodzaakt daartoe een onteigeningsprocedure te starten. Voor de uitvoering van deze fase is een bedrag gereserveerd van € 1 mio, en zal ook de provinciale ISV-subsidie van € 580.000,-- kunnen worden aangewend.
De 2e fase van de uitvoering (de realisering van 20 woningen en de voltooiing van het openbaar gebied, verkeers-verblijfsgebied) zal enkele jaren later plaatsvinden. De gemeente hecht er sterk aan dat beide fasen binnen de planperiode worden gerealiseerd, omdat daarmee het Masterplan 's-Heerenberg is uitgevoerd en voltooid. Voor het geval de realisering van de 2e fase zal leiden tot een tekort, zal de gemeente, als dat nodig is, een beroep doen op de algemene reserve.”

Voor de realisering van de 7 woningen in fase 1 (noordelijk deel) is een bedrag gereserveerd van € 1 mio. Voor de ontwikkeling van de overige 20 woningen (in fase 2, zuidelijk deel) zal de gemeente, indien dat nodig mocht zijn, een beroep doen op de algemene reserve.

Hoofdstuk 4 Toelichting op de regeling

4.1 Algemeen

4.1.1 Opbouw van het plan

Het bestemmingsplan omvat een verbeelding, regels en een toelichting. Verbeelding en regels vormen het juridisch bindende deel van het bestemmingsplan. Beide planonderdelen kunnen niet los van elkaar worden gezien en dienen te allen tijde in onderlinge samenhang te worden toegepast. De toelichting heeft geen eigen rechtskracht, maar vormt wel een belangrijk onderdeel van het plan.

4.1.2 De verbeelding

De analoge verbeelding bestaat uit een kaartblad met een bijbehorende legenda. Op de verbeelding hebben alle binnen het plangebied gelegen gronden een bestemming gekregen. Als uitgangspunt geldt daarbij dat de bestemming overeenstemt met het bestaande gebruik van de betreffende gronden. Slechts wanneer aannemelijk is dat het bestaande gebruik binnen afzienbare termijn en in elk geval binnen de planperiode wordt beëindigd, kan van dat uitgangspunt zijn afgeweken.

Binnen de bestemmingen zijn op de verbeelding diverse aanduidingen aangegeven. Aanduidingen hebben slechts juridische betekenis voor zover deze daaraan in de regels is toegekend. Een aantal aanduidingen heeft geen enkele juridische betekenis en is uitsluitend op de verbeelding aangegeven ten behoeve van de leesbaarheid van de verbeelding (bijvoorbeeld topografische gegevens en de gemeentegrens) en worden daarom verklaringen genoemd.

4.1.3 De regels

Algemeen

De regels van het plan zijn ondergebracht in vier hoofdstukken.

Hoofdstuk 1 bevat inleidende regels. Deze regels beogen een eenduidige interpretatie en toepassing van de overige, meer inhoudelijke bestemmingsregels en van de verbeelding te garanderen.
Hoofdstuk 2 bevat de regels in verband met de bestemmingen. Per op de verbeelding aangegeven bestemming bevat dit hoofdstuk inhoudelijke regels, welke specifiek voor die bestemming gelden.
Hoofdstuk 3 bevat de algemene regels van het plan waaronder een aantal algemene ontwikkelingsbepalingen die zijn opgenomen in de vorm van wijzigingsbevoegdheden voor het college van burgemeester en wethouders.
Hoofdstuk 4 bevatten overgangs- en slotregels.

Bestemmingen

Om recht te doen aan het uitgangspunt dat het plan niet meer dient te regelen dan noodzakelijk is, kent het plan slechts een beperkt aantal bestemmingen. Ook de bijbehorende bouw- en gebruiksregels zijn waar mogelijk beperkt in aantal en in mate van gedetailleerdheid. De regels hebben voor elke bestemming dezelfde opbouw met achtereenvolgens, voor zover aanwezig, de volgende leden:

bestemmingsomschrijving;
bouwregels;
nadere eisen (indien aanwezig);
afwijking van de bouwregels (indien aanwezig);
specifieke gebruiksregels (indien aanwezig);
afwijking van de gebruiksregels (indien aanwezig);
omgevingsvergunning ten behoeve van het uitvoeren van een werk, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden (indien aanwezig);
wijziging (indien aanwezig).

Centraal staat de bestemmingsomschrijving. Daarin worden limitatief de functies en waarden genoemd, die binnen de bestemming zijn toegestaan respectievelijk worden beschermd. In een aantal gevallen geeft de bestemmingsomschrijving daarbij nog een nadere beperking in de vorm van een bestemmingscategorie of bijvoorbeeld een gebiedsbegrenzing, een maximale oppervlakte- of inhoudsmaat dan wel een beperking tot de bestaande bebouwing.

De bouwregels zijn direct aan de bestemmingsomschrijving gerelateerd. Ook de gebruiksregels zijn gerelateerd aan de bestemmingsomschrijving, zij het dat deze regels zijn opgenomen in de algemene gebruiksregels in hoofdstuk 3. Hierin is bepaald dat het verboden is de onbebouwde grond en/of de daarop aanwezige bouwwerken te gebruiken op een wijze of tot een doel in strijd met het in het plan bepaalde. Bedoeld wordt een gebruik in strijd met de bestemmingsomschrijving.

De afwijkings- en wijzigingsregels geven burgemeester en wethouders of het bevoegd gezag bevoegdheden om onder voorwaarden een afwijking te verlenen van een regel dan wel onder voorwaarden het plan te wijzigen.

Flexibiliteitsbepalingen

Zoals uit het voorgaande al bleek, zijn in de regels verschillende afwijkings- en wijzigingsbevoegdheden opgenomen voor burgemeester en wethouders of het bevoegd gezag. In alle gevallen gaat het om afwijkingsmogelijkheden van in de bestemmingsbepalingen opgenomen regels. Indien één van deze bevoegdheden wordt gebruikt, zal een (belangen)afweging moeten plaatsvinden. Het gaat immers om de toepassing van bevoegdheden voor het bevoegd gezag. Dat wil zeggen, dat de geboden afwijkingsmogelijkheden mogen worden gebruikt, maar dat er ook voor kan worden gekozen geen gebruik te maken van de bevoegdheid. Dit laatste houdt in dat een eventueel verzoek om toepassing te geven aan een bevoegdheid wordt afgewezen.

Teneinde richting te geven aan de (belangen)afweging, zijn bij elke afwijkings- of wijzigingsbevoegdheid één of meerdere afwegingscriteria/ voorwaarden opgenomen.

De individuele belangen van de betrokkenen, de betrokken waarden en het algemene belang zullen tegen elkaar moeten worden afgewogen. Een enkele keer is bepaald dat door de verzoeker of door het bevoegd gezag het één en ander moet worden aangetoond. Wanneer iets voldoende is aangetoond is het aan het bevoegd gezag om een verzoek te beoordelen. In enkele gevallen wordt het advies van een onafhankelijk deskundige gevraagd.

De bevoegdheden zijn concreet begrensd, om duidelijk te maken waar de scheiding ligt tussen de bevoegdheid van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad. Deze begrenzing is uitgedrukt in bijvoorbeeld een maximale oppervlakte, inhoud, enz. Bij de toepassing van de bevoegdheid wordt niet standaard de maximale ruimte geboden, maar vindt maatwerk plaats waarbij de concrete situatie ter plekke, in relatie tot het verzoek, bepalend is.

4.2 De bestemmingen

Voorliggend bestemmingsplan kent de bestemmingen Verkeer - Verblijfsgebied en Wonen 2.

Verkeer- Verblijfsgebied

De voor deze bestemming aangewezen gronden zijn onder andere bestemd voor woonstraten, pleinen, een markt, fiets- en voetgangersverkeer en parkeervoorzieningen, bermen, groen en speelvoorzieningen.

Wonen 2

De bestemming Wonen is toegekend aan de gronden waarop de nieuwe woningen zijn voorzien. Ter plaatse van de aanduidingen ‘aaneengebouwd’ en 'gestapeld' zijn uitsluitend die typen woningen toegestaan. Alleen daar waar aangeduid zijn andere functies toegestaan. Ten aanzien van de maatvoering worden de goothoogte en de bouwhoogte in het plan voorgeschreven. Qua situering van de woningen wordt in de regels aangegeven waar de voorgevel van de woning dient te worden opgericht. Daarnaast dient de woning in het bouwvlak gebouwd te worden en wordt een minimale afstand tot de zijdelingse bouwperceelgrens voorgeschreven met dien verstande dat bestaande afstanden tot de zijdelingse bouwperceelgrens eveneens zijn toegestaan.

Voor aan huis verbonden beroepen geldt een oppervlakte van maximaal 30% van de vloeroppervlakte tot een maximum van 50 m².

Binnen deze bestemming zijn twee voorwaardelijke verplichtingen opgenomen. De eerste voorwaardelijke verplichting houdt in dat bij realisatie van de woningen in voldoende mate voorzien wordt in de parkeerbehoefte. De tweede voorwaardelijke verplichting brengt met zich mee dat door middel van akoestisch onderzoek aangetoond dient te worden dat in het kader van de gecumuleerde geluidsbelasting toch sprake is van een goed woon- en leefklimaat.

Waarde - Archeologische verwachting 1

De dubbelbestemming Waarde - Archeologische verwachting 1 beschermt de aanwezige en mogelijk aanwezige archeologische waarden in de ondergrond. Middels een onderzoeksplicht en omgevingsvergunningenstelsel worden de te verwachten waarden in de bodem beschermd.

Overgangsrecht

Het feit dat de bestemmingen van het bestemmingsplan “Oudste Poortstraat-Klinkerstraat 2007” worden gehandhaafd, betekent dat de huidige supermarkt van Lidl voor de 2e maal onder het overgangsrecht wordt gebracht. In dat kader is het van belang om nogmaals te benadrukken dat de gemeente binnen de planperiode daadwerkelijk zal overgaan tot realisering van de bestemmingen.

De gemeente hecht daar ook sterk aan, omdat met de realisering de invulling van het Masterplan 's-Heerenberg wordt voltooid, zowel voor wat betreft het openbaar gebied als voor wat betreft de invulling van de overige bestemmingen. De realisering van het gebied zal in 2 fasen plaatsvinden. Voor de 1e fase start de gemeente een onteigeningsprocedure. Deze 1e fase zal thans ter hand worden genomen. De 2e fase (afronding openbaar gebied en realisering van 20 woningen) staat enkele jaren later gepland. De gemeente heeft voor beide fasen voldoende financiële middelen beschikbaar. Voor zover er bij de realisering van de 2e fase een tekort zou zijn, zal de gemeente een beroep doen op de algemene reserve.

Hoofdstuk 5 Procedure

5.1 Uitspraak Raad van State

Dit bestemmingsplan is opgesteld als gevolg van een uitspraak van de Raad van State. Met toepassing van artikel 8:72, vierde lid, van de Awb is de raad opgedragen om met inachtneming van de uitspraak een nieuw plan vast te stellen. Het door de raad te nemen nieuwe besluit behoeft niet overeenkomstig afdeling 3.4 van de Awb te worden voorbereid.

De raad heeft op 25 september 2015 het nieuwe bestemmingsplan vastgesteld.