Buitengebied 2015-1, Turnhal Margriet Didam

1.2.1 De gymvereniging Margriet

GV Margriet is in 1945 opgericht te Didam en heeft als visie om voor de bewoners van Didam en omstreken een zo breed mogelijk aanbod aan bewegings-, recreatieve-, wedstrijd- en opleidingsactiviteiten aan te bieden die geschikt zijn voor een zo groot mogelijk aantal doelgroepen. Deze activiteiten in de diverse disciplines danwel bewegingsgebieden dienen binnen een aantrekkelijke, functionele, schone, ARBO-vriendelijke en veilige omgeving (lees accommodatie) plaats te vinden. Hierbij worden de activiteiten onderverdeeld in de categorieën: gymnastiek, turnen, yoga, dans en conditie.

1.2.2 Behoefte

Gymvereniging Margriet kampt reeds sinds jaren met accomodatieproblemen. Een en ander is in 2005 aangekaart bij de wethouder 'sport'. Het bestuur van de gymvereniging is van oordeel dat iedereen, van jong tot oud, tegen een betaalbare contributie tot een bepaald niveau moet kunnen sporten bij de vereniging (topsport is bij de vereniging geen item). Wetgeving en strenge eisen m.b.t. de veiligheid drukken echter een steeds zwaardere stempel op het besturen van de vereniging, waardoor het voor de vereniging steeds moeilijker wordt om aan allerlei eisen te voldoen. In de bestaande accommodatie is sprake van een instabiele ondergrond, een oneffen vloeroppervlak, op- en afstapgevaar bij toestellen, een onveilig landingsvlak en toestellen zwaarder dan 25 kg die voor het gebruik van de karretjes afgetild moeten worden. Ook is het gebouw niet voldoende ingericht voor het wisselende gebruik waardoor veel tijd verloren gaat aan het klaarzetten en vervoeren van materiaal alvorens de activiteiten kunnen starten. Een zaal met een vaste inrichting zou een groot deel van de problematiek kunnen wegnemen. Zonder een goede inrichting is de verantwoordelijkheid voor de vereniging volgens het bestuur niet meer op te brengen. De vereniging heeft ruim 500 leden en 11 mensen in loondienst. 42 Uur per week wordt er van de huidige zaalruimte bij het Liemers College en de danszaal gebruik gemaakt. Daarnaast wordt met de selectie(s) uitgeweken naar de turnhal in Doetinchem en Beekbergen. Indien een "eigen" zaal verwezenlijkt zou kunnen worden, is het mogelijk dat andere verenigingen hiervan eveneens gebruik maken. De vereniging verwacht dat de realisatie van een nieuwe accommodatie zal bijdragen aan een toename van het aantal leden en inkomsten. Gelet op de mogelijkheden die de vereniging krijgt om nieuwe activiteiten aan te bieden en de verbeterde faciliteiten voor de bestaande groepen is dit volgens Stichting Waarborgfonds Sport een reële verwachting.

In het kader van de nieuwe Brede School Zuid is reeds vanaf 2007 bekeken wat voor Margriet de opties zijn. Aanvankelijk is gekeken naar de bouw van een ruimte met een vaste opstelling van de toestellen. De vereniging had echter behoefte aan een multifunctionele sportaccommodatie (turnhal) met onder andere een geintegreerde dansstudio, maar ook mogelijkheden voor (conditie)gym, BBB en combifit, een hal welke voldoet aan de hedendaagse eisen van het NOC/NSF. Margriet hecht groot belang aan het bundelen van haar activiteiten in één gebouw omdat decentralisatie van de activiteiten van de vereniging de saamhorigheid en de binding binnen de vereniging niet ten goede komen.

Gewenste indeling turnhal door Margriet

Als eis voor de sportzaal geldt een minimale afmeting van 24 x 44 meter. De hoogte van het gebouw dient ten minste 7,5 meter te bedragen. Het gebouw heeft een totale afmeting van 44 x 32 meter.

1.5.1 Ligging van het plangebied in zijn omgeving

Het plangebied is gelegen aan de Luijnhorststraat, in de oksel Luijnhorststraat-Kerckhoveweg-Vincwijcweg, in het buitengebied van de gemeente Montferland. De locatie is kadastraal bekend Gemeente Didam, sectie B, nummers 1894 en gedeeltelijk 1917 en 295. In onderstaande figuur is de globale ligging van het plangebied aangegeven.

Ligging van het plangebied

Het plangebied is gelegen aan de westzijde van Didam. Het plangebied ligt in de overgangszone van de bebouwde kom van Didam naar het landelijk gebied. De bebouwing in deze overgangszone wordt gekenmerkt door een divers beeld van architectuurtypes, tijdsbeelden, volumes en schaalniveau's, van een karakteristiek boerderijtje tot moderne bedrijfsgebouwen en loodsen. Karakter en streekeigenheid worden nog in grote mate bepaald door de aanwezige streekeigen boerderijtypes van voor 1940 en de daarbij horende erfbeplantingen.

Kenmerkend voor dit landschapstype waren de kleine en middelgrote essen, waarbij de boerderijen langs de randen van de essen lagen en het smalle kronkelige wegenpatroon. De essen waren deels omzoomd met hakhout, deels bedoeld als windwering, maar ook om vee en wild van de essen te weren. Het landschap was redelijk besloten vanwege de kavelgrensbeplanting en geriefhoutsingels.

Het plangebied maakt onderdeel uit van een open zandgebied. Het gebied ten westen van het plangebied wordt aangeduid als de zoom.

De ontwikkeling in de agrarische sector en dorpsuitbreiding van Didam hebben veel invloed gehad op dit gebied. Door ontwikkelingen zoals schaalvergroting zijn singels gerooid, percelen vergroot en hoogteverschillen deels geëgaliseerd. Door dorpsuitbreiding is de bebouwing rond het plangebied sterk toegenomen.

Het open zandgebied is een gebied met gemengd landgebruik, waaronder wonen, landbouw en bedrijvigheid. De zoom is een verweven gebied met natuurontwikkeling, recreatiegebieden, woningen en landbouwbedrijven. Rondom Didam liggen de oude, open esgronden. Het kampenlandschap met de vele, verspreide boerderijen en buurtschappen zet hier door. Het gebied kent een dicht wegennet en een grote variatie in verkaveling. Een groot deel van de essen is in de loop der tijd van akkerland naar woningen of bedrijvigheid omgezet. Kenmerkende landschapselementen van het essen- en kampenlandschap, zoals knotbomen en fruitboomgaarden, zijn veelal nog slechts als relict aanwezig. Ze vormen geen netwerken meer. Het plangebied ligt in een zone met mozaïekverkaveling, kenmerkend voor de hoger gelegen zandgronden. Daarachter gaat de verkaveling over in de meer open komgronden met strokenverkaveling.

De omgeving van het plangebied kenmerkt zich door concentratie van sport- en recreatieve voorzieningen en activiteiten binnen een overwegend agrarisch gebied. In de directe nabijheid bevinden zich de voetbalvelden van DVC, tennisbanen, het (thans leegstaande) sportcentrum Action, de scouting en voorzieningen voor de paardensport, hondensport en schietsport. Het bosgebied van de Nevelhorst is een belangrijk uitloopgebied voor de inwoners van Didam en omstreken. In de omgeving neemt ook het aantal recreatieve voorzieningen toe in de vorm van recreatieve bedrijven of recreatieve nevenacitviteiten bij agrarische bedrijven. De Nevelhorstplas is een belangrijke dagrecreatieve voorziening welke als zwemwater wordt gebruikt. In het gebied vinden jaarlijke diverse terugkerende actieve en sportieve activiteiten plaats, zoals de baggerloop, triatlon en de nieuwjaarsduik.

1.5.2 Het plangebied

De aan het plangebied grenzende gronden kenmerken zich gelet op het voorheen plaatsvindende gebruik (depot) door een rommelig karakter. Het gebied heeft landschappelijk gezien een beperkte waarde. Het feitelijke plangebied betreft een voormalig zanddepot van de gemeente en is in het bestemmingsplan 'Buitengebied' ook als zodanig bestemd. Het plangebied heeft een omvang van ca. 0,65 ha en is onbebouwd. Het wordt aan de westzijde begrensd door een rij populieren met daarnaast een groendepot, aan de zuidzijde door de Vincwijcweg en aan de oostzijde door de Kerckhoveweg. Aan de noordzijde grenst het plangebied aan een bedrijfsperceel. Het plangebied was tot voor kort nog in gebruik als gronddepot. In het terrein lagen verschillende partijen grond. Het plangebied wordt ontsloten via een toegangsweg aan de westzijde welke aansluit op de Luijnhorststraat. In onderstaande verbeelding wordt het plangebied weergegeven, waarop het gebruik van de gronden als opslagdepot nog goed zichtbaar is.

Huidige situatie van het terrein. Het perceel is begroeid met een ruigtekruidenvegetatie bestaande uit grote brandnetel, akkerdistel en een pioniervegetatie

Situatie 2014

1.7.1 Bestemmingsplan Buitengebied

Het plangebied van onderhavig bestemmingsplan maakt op dit moment onderdeel uit van bestemmingsplan 'Buitengebied' vastgesteld bij raadsbesluit van 29 september 2011, in werking getreden op 19 januari 2012 en gedeeltelijke onherroepelijk geworden op 6 november 2013. De betreffende gronden zijn in dat bestemmingsplan bestemd tot 'Bedrijf- Nutsvoorziening'. Het perceel is nader bestemd tot gemeentelijk gronddepot en opslagterrein. De nadere bestemming kan worden gekenmerkt als milieucategorie 3.1, vergelijkbaar met plantsoenendiensten met een b.v.o. > 500 m². De bestaande oppervlakte aan gebouwen bedraagt 405 m², de maximaal toegestane oppervlakte bedraagt 466 m². Het feitelijke terrein waar de turnhal beoogt is, is vrij van bebouwing. De gronden zijn voorts voorzien van de dubbelbestemming 'Waarde - archeologische verwachting 1'.

Uitsnede bestemmingsplan 'Buitengebied'

Het vigerende bestemmingsplan 'Buitengebied' maakt de bouw van een turnhal op de voorgenomen locatie niet mogelijk.

1.7.2 Bestemmingsplan Buitengebied, eerste herziening

Op 30 oktober 2014 heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan 'Buitengebied, eerste herziening' vastgesteld. Dit bestemmingsplan dat op 8 januari 2015 in werking is getreden, voorziet in een actualisatie en reparatie van het eerder vastgestelde bestemmingsplan 'Buitengebied'. In het plangebied is in de eerste herziening geen wijziging aangebracht ten opzichte van het bestemmingsplan 'Buitengebied'. De bestemming zoals opgenomen in het bestemmingsplan 'Buitengebied' blijft dan ook onverkort van toepassing. De algemene wijzigingen in de regels als onderdeel van de eerste herziening hebben wel betrekking op de planlocatie.

Uitsnede bestemmingsplan 'Buitengebied, eerste herziening'

2.3.1 Provinciale omgevingsvisie 2014

Op 9 juli 2014 hebben Provinciale Staten van Gelderland de Omgevingsvisie Gelderland vastgesteld. Provinciale Staten van Gelderland streven met de Provinciale omgevingsvisie 2 doelen na:

1. Een duurzame economische structuurversterking (sterke steden en vitale dorpen/vitaal platteland met voldoende werkgelegenheid, gezonde vrijetijdseconomie);

2. Het borgen van de kwaliteit en de veiligheid van de leefomgeving.

De komende jaren staan meer in het tekening van beheer en ontwikkeling van het bestaande (ontwikkelen met kwaliteit) in plaats van groei.

Om de doelen in beleidsrichtingen, aanpak, rollen en instrumenten te vertalen, hanteert de provincie 3 aandachtgebieden:

• Dynamisch Gelderland: de (ruimtelijk-economische) dynamiek en de geleiding daarvan op provinciaal niveau;
• Mooi Gelderland: de Gelderse kwaliteiten die bescherming nodig hebben, die richting geven aan ontwikkeling en waarin wordt geïnvesteerd.
• Divers Gelderland: het herkennen van de regionale verschillen in maatschappelijke vraagstukken en opgaven en het koesteren van de regionale identiteiten.

Voor een goede afweging van keuzes voor locaties van nieuwe gebouwen, staat de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik centraal.

Met de provinciale omgevingsvisie 2014 staat het provinciaal beleid meer dan voorheen in het teken van behoud en aanpassing van het bestaande dan van uitbreiding. Het accent verschuift van nieuwbouw naar het vitaliseren van bestaande gebieden en gebouwen. De provincie en partners gaan nieuwe ontwikkelingen bezien in samenhang met de bestaande voorraad. Voor een goede afweging van keuzes voor locaties van nieuwe gebouwen, staat de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik centraal. De juridische basis hiervoor is de ladder voor duurzame verstedelijking die het Rijk heeft vastgelegd in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Dit houdt in dat in bestemmingsplannen die voorzien in een stedelijke ontwikkeling moet worden aangegeven hoe met de ladder is omgegaan (behoefte, bestaand stedelijk gebied, bereikbaarheid). Een transparante besluitvorming bij het overwegen van nieuwe bebouwing gaat om het tijdig afwegen van kansen en mogelijkheden om bestaande gebouwen te benutten. Dit vraagt om kennis van de bestaande voorraad. Gekoppeld aan de Gelderse ladder zijn daarnaast deze vragen essentieel:

• past de ontwikkeling bij de doelen in Gelderland? Zo ja:
• hoe voegt de ontwikkeling extra kwaliteit toe aan een gebied?

Plannen moeten:

• bijdragen aan een duurzame economische structuurversterking;
• voldoen aan de (toekomstige) marktvraag;
• een kwalitatieve toevoeging zijn aan de bestaande voorraad;
• bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit;
• de stedelijke structuur versterken.

De provincie en haar partners streven naar een vitaal buitengebied:

• Met behoud van levendigheid;
• Met een verbetering van de kwaliteit van wonen, werken en vrijetijdsbesteding;
• Rekening houdend met grote verschuivingen door schaalvergroting in de landbouw, energietransitie en urbanisatie de komende jaren.

In onderstaande afbeelding staan de gebieden waarop provinciale sturing wordt uitgeoefend.

• Bescherming van zwemwateren
• Dagrecreatieterreinen
• Toeristische routestructuren: wandel- en fietspaden
• Extensiveringsgebied -niet grondgebonden veehouderij
• Landbouwontwikkelingsgebied -niet grondgebonden veehouderij
• Verwevingsgebied -niet grondgebonden veehouderij
• Gelders Natuurnetwerk
• Groene ontwikkelingszone
• HEN-Wateren
• SED-Wateren
• Grondwaterbescherming
• Intrekgebieden
• Waterwingebieden
• Grondwaterfluctuatiezone (toelichtend)
• Molenbiotopen

Kaart Provinciale omgevingsvisie met legenda

De provincie ziet de volgende opgaven voor een gezonde vrijetijdseconomie:

• voorzien in een kwalitatieve en kwantitatieve behoefte voor vrijetijdsbesteding in Gelderland en een verhoging van de kwaliteit van het toeristisch product;
• vergroten van de bijdrage van vrijetijdseconomie aan de werkgelegenheid en het inkomen van de mensen in Gelderland;
• de vrijetijdseconomie ondersteunen bij het aanpassen aan de eisen van deze tijd (duurzaam, maatschappelijk verantwoord ondernemen, ruimtelijke kwaliteit);
• ondersteunen van de vrijetijdseconomie als nieuwe economische drager op het platteland;
• cultuurhistorie vermarkten voor vrijetijdseconomie;
• meer Gelderse burgers laten sporten en bewegen ter bevordering van de gezondheid en sociale cohesie en ter vermindering van overgewicht;
• het initiatief nemen voor een Gelders wandelnetwerk om het recreatief toeristisch product 'Gelderland wandel-provincie nr.1' te ontwikkelen en een infrastructuur te bieden die bewegingsarmoede tegengaat.

Goede recreatieve verbindingen kunnen het landelijk gebied toegankelijk maken voor de bewoners van de steden.

Het plangebied is gelegen binnen een gebied waarop geen provinciale sturing wordt uitgeoefend. Wel is bij stedelijke ontwikkelingen welke zich niet geruisloos laten inpassen in het buitengebied de ladder voor duurzaam ruimtegebruik van toepassing.

Als juridische basis gebruikt de provincie de ladder voor duurzame verstedelijking die het Rijk heeft vastgelegd in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). De toets aan deze ladder is in paragraaf 2.2 opgenomen.

2.3.2 Omgevingsverordening Gelderland

Op 24 september 2014 hebben Provinciale Staten de Omgevingsverordening Gelderland vastgesteld. Op 17 oktober 2014 is met de provinciale omgevingsvisie ook deze Omgevingsverordening Gelderland in werking getreden. Met de verordening stelt de provincie regels aan bestemmingsplannen van gemeenten. De provincie richt zich hierbij op onderwerpen die van provinciaal belang zijn, zoals verstedelijking, natuur, nationale landschappen, water en glastuinbouw. Gemeenten krijgen op sommige terreinen meer beleidsvrijheid, terwijl ze op andere gebieden te maken krijgen met strikte provinciale richtlijnen.

De regels in de verordening kunnen betrekking hebben op het hele provinciale grondgebied, delen of gebiedsgerichte thema's. Gemeenten moeten binnen een bepaalde termijn hun bestemmingsplan op deze regels afstemmen.

2.4.1 Regionaal Plan Stadsregio Arnhem- Nijmegen 2005-2020

De Stadsregio Arnhem Nijmegen legt in dit thans door de provinciale omgevingsvisie achterhaalde plan de gemeenschappelijke beleidsambities vast voor de ontwikkeling van de regio. De Stadsregio zet met dit plan in op het verbeteren van de bestaande kwaliteiten in stad en land boven nieuw ruimtebeslag.

Er worden vier doelstellingen onderscheiden:

• 1. versterken van het economisch vestigingsklimaat;
• 2. verbetering van de bereikbaarheid;
• 3. vergroten van de toegankelijkheid en aantrekkelijkheid van het landelijk gebied voor de natuur en voor de recreatie;
• 4. verbeteren van de kwaliteit van het wonen in stad, dorp en landelijk gebied, waarbij de relatie met landschap, bereikbaarheid en voorzieningen kwaliteitsfactoren zijn.

In de regio Arnhem-Nijmegen doen nieuwe functies en activiteiten intrede in het landelijk gebied. Het landelijk gebied verandert in een multifunctionele verblijfsruimte waarin naast landbouw, ook recreatie en toerisme, natuur- en landschapsbehoud, cultuurhistorie, water en wonen belangrijker worden en soms de overhand nemen.

Het landschap wordt benaderd als regionaal landschapspark, waarbij het landschap de drager vormt voor integratie van stedelijke en landelijke gebruiksfuncties. Hoewel het regionaal structuurplan achterhaald is door de vaststelling van nieuwe provinciale omgevingsvisie, zijn de doelen nog steeds actueel.

Kaart regionaal structuurplan

Vooral de westzijde van Didam, de directe omgeving van de kern, kan worden beschouwd als zo'n multifunctionele verblijfsruimte. In de loop van de tijd hebben zich hier diverse structuurveranderingen voorgedaan waardoor de landschappelijke karakteristiek van het essen- en kampenlandschap voor een groot deel is verdwenen. Een groot deel van de voorzieningen welke ruimte vragen, heeft in dit gebied welke wordt begrensd door de cirkel zoals opgenomen op de onderstaande afbeelding, een plek gevonden.

Gebied aan de westzijde van Didam waar sprake is van een multifunctionele verblijfsruimte.

2.5.1 Structuurvisie Montferland

De structuurvisie Montferland - vastgesteld 23 april 2009 - heeft als doel het samenbrengen en actualiseren van de bestaande visies en andere beleidsvisies in een nieuwe visie. Hierin zijn enkele uitbreidingslocaties opgenomen voor woningbouw en een bedrijventerrein. In de structuurvisie wordt geconstateerd dat met name rond de kern Didam het landschap sterk aan verandering onderhevig is. Met name langs de A12 ter hoogte van Didam en de A18 bij Wehl en Doetinchem rukt de stedelijke ontwikkeling op door middel van met name bedrijfsterrein ontwikkeling. De gemeente wil op deze plekken het landelijke karakter zo veel mogelijk handhaven en investeren in de landschappelijke kernkwaliteiten.

In de structuurvisie Montferland is het plangebied gelegen binnen het gebied met de hoofdfunctie landbouw. Aansluitend aan het gebied is sprake van een gebied met de hoofdfunctie natuur en recreatie. In dat gebied komen de nodige recreatieve en sportvoorzieningen voor, zoals voetbalclub DVC, de Nevelhorstplas, Manege de Baerle, Sportcentrum Action, tennisbanen, Kleiduivenschietvereniging Baerlebosch en een hondensportvereniging. De locatie bevindt zich in een overgangsgebied tussen de bebouwde kom van Didam en het buitengebied.

Uitsnede strucuurvisie 2009

In het gebied ten westen van Didam is het beleid gericht op herstructurering van de functies. De agrarische functie blijft voorop staan, maar op daarvoor geschikte plaatsen is stedelijke ontwikkeling mogelijk. Door een versterking van de landschapsstructuur zal de recreatieve betekenis van het gebied 'de Nevelhorst' verbeteren en komt het multifunctionele karakter beter tot uiting.

2.5.2 Landschapsontwikkelingsplan

Het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) 'Van nieuwe noabers en brood op de plank' is in 2008 opgesteld voor de gemeenten Montferland, Doetinchem en Oude IJsselstreek. Uitgangspunt van deze landschapsvisie is dat het landschap het product is van ontwikkelingen in de natuur, de economie en de samenleving door de eeuwen heen. Deze visie richt zich dan ook op het meebewegen met deze ontwikkelingen om het landschap te versterken als economisch kapitaalgoed, een plek waar mensen zich thuis voelen en een plek waar flora en fauna zich kunnen ontwikkelen. In het Landschapsontwikkelingsplan wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende deelgebieden. Het plangebied is gelegen in het deelgebied 'Zandgronden rond Didam en Wehl' op de grens met 'de zoom'.

Landschapsontwikkelingsplan

Van belang is dat de nieuwe ontwikkeling een kwaliteitsverbetering met zich mee brengt, waarbij aangesloten wordt bij de kernkwaliteiten van het landschap. Rondom de zandgronden van Didam en Wehl liggen de oude, open esgronden en het kampenlandschap met de vele, verspreide boerderijen en buurtschappen zet hier door. Het gebied kent een dicht wegennet en een grote variatie in verkaveling. Een groot deel van de essen is in de loop van de tijd omgezet van akkerland in woonwijk of bedrijventerrein. Kenmerkende landschapselementen van het essen- en kampenlandschap zoals houtkanten, meidoornheggen, knotbomen en fruitboomgaarden zijn veelal nog slechts als relict aanwezig. Ze vormen geen netwerken meer. Het grondgebruik is gemengd met wonen, landbouw en bedrijvigheid. In de dorpsmarken van Didam, Nieuw Wehl en Wehl, wordt behoud, herstel en beheer van landschapselementen langs beken en dekzandruggen gestimuleerd. Dit gebeurt als een web van groen/blauwe diensten via verevening veelal door burgers, (kleinere) intensieve veehouderijen en verbredende agrariërs. Te denken valt aan hegges (openbare, onbeplante strook over kavelranden), hagen en singels.

2.5.3 Beeldkwaliteitsplan Buitengebied

In het beeldkwaliteitsplan Buitengebied is het landschap van de gemeente tevens onderverdeeld in diverse landschapstypen. De planlocatie maakt daarin deel uit van het kampenlandschap rondom de kern Didam.

Beeldkwaliteitsplan Buitengebied

Oorspronkelijk waren rondom Didam nog de verschillen herkenbaar tussen het essenlandschap en het kampenlandschap. De typische kenmerken van de essen (zoals bolle ligging) zijn aan het vervagen, door meer bebouwing en begroeiing op de es en het eroderen/slechten van steilranden. Het oorspronkelijke kampenlandschap (éénmansessen) ligt grotendeels opgesloten tussen de oorspronkelijk reliëfrijke, open essen en de vlakke, halfopen heide- en broekontginningen. De beslotenheid van de essen en de kleinschaligheid behorende bij de kampen zijn sterk aangetast door schaalvergrotingen in de landbouw, toenemende bebouwing en het weghalen/degraderen van heggen en houtkanten. Hierdoor is het verschil in landschapstypen nauwelijks meer waarneembaar. Blokverkavelingen en slingerende wegen zijn nog wel herkenbaar. In het gebied is een grote verscheidenheid aan bloemen en struiken te zien, zoals meidoornheggen (met diverse soorten), knotbomen, houtkanten met ondermeer eiken, meidoorn, essen en lijsterbes. In akkers en weilanden zijn solitaire bomen te vinden, zoals eiken en essen. Hetgeen ontbreekt is de structuur die de elementen met elkaar verbindt. Oorspronkelijk lag de bebouwing langs de slingerende wegen onderaan de es. De slingerende wegen waren niet aangezet met bomen. De bebouwing heeft zich nadien niet alleen aan de slingerende wegen uitgebreid, maar ook op de essen. Hierdoor is de openheid van het gebied onder druk komen te staan. Door de geringe hoeveelheid opgaand groen liggen de erven veelal als losse elementen in het landschap.

Aandachtspunten beeldkwaliteit

De karakteristieke (besloten) openheid van het essenlandschap staat erg onder druk. Het gebrek aan bomenlanen draagt ertoe bij dat de bebouwing een dominante positie in het landschap inneemt. Bomenlanen dienen als middel om de akkercomplexen visueel te scheiden en de bebouwing in te passen. De bebouwing die niet aan wegen gelegen is, maar dieper op de eng/es, dienen begeleidende beplanting te krijgen. Om de openheid van de essen weer te kunnen ervaren, is het belangrijk de beslotenheid van de erven te versterken. Dit kan in de vorm van dichte randen (kenmerkend voor essenlandschap), alsmede in de vorm van transparante randen. Beplantingsstructuren die hiervoor in aanmerking komen zijn: houtwallen/- singels, bomenrijen en struweelranden. Door de erven beter in te passen in het landschap (door middel van opgaand groen op de erfscheiding) neemt de leesbaarheid en het onderscheidende karakter van het gebied toe. Het landschap zal een kleinschaliger karakter krijgen. Echter de karakteristieke openheid behorende bij de essen wordt hierbij gerespecteerd, door alleen beplantingen toe te voegen op de erven en niet op de essen.

2.5.4 Gebiedsvisie De Nevelhorst

In 2012 is door de gemeenteraad de 'Gebiedsvisie De Nevelhorst' vastgesteld. Deze gebiedsvisie geeft de gewenste ontwikkelingsrichting weer voor dit gebied. In dat kader is het onderzoeksgebied geanalyseerd op natuur- en landschapswaarden, gebruiksfuncties en beleid. Ook is bekeken welke knelpunten zich binnen het gebied voordoen.

Voor wat betreft de gebruiksfuncties is onder meer een inventarisatie uitgevoerd van de in het gebied aanwezige recreatie- en sportvoorzieningen. De sportcomplexen binnen het gebied zijn voornamelijk gericht op de lokale bevolking.

Inventarisatie recreatieve voorzieningen en sportvoorzieningen in de Nevelhorst

Naast kwaliteiten zijn binnen het gebied ook knelpunten gesignaleerd. Het gaat hierbij om het spanningsveld tussen de functies natuur, landbouw en recreatie, het onderhoud van ruiterpaden, oneigenlijk gebruik van wandelpaden, geluidsoverlast A12, hangjongeren en verkeersoverlast Baarleweg.

De inventarisatie van de diverse bovengenoemde aspecten binnen het gebied in relatie tot de recreatieve behoeften heeft ertoe geleid dat de ontwikkelingsvisie voor De Nevelhorst is gebaseerd op 5 uitgangspunten.

• 1. behoud van het kleinschalig kampenlandschap en waar mogelijk versterking;
• 2. recreatieontwikkeling in combinatie met natuur en landschapsontwikkeling;
• 3. geen overschrijding van de draagkracht van het gebied;
• 4. recreatief gebruik door eigen bewoners leidend;
• 5. zonering van zuid naar noord.

Ontwikkelingsvisie 'De Nevelhorst'

Ten aanzien van punt 5 wordt opgemerkt dat 'de Nevelhorst' in de huidige situatie reeds een tweedeling kent. De zuidelijke zone, tegen de dorpsrand van Didam aan, is de meer intensieve zone en naar het noorden toe wordt het gebied geleidelijk aan minder intensief gebruikt. In de ontwikkelingsvisie wordt deze zonering gehandhaafd. De Luijnhorsstraat vervult de functie van hoofdverkeersas in het gebied.

Geconcludeerd kan worden dat de locatie grenst aan het gebied 'de Nevelhorst'. De bouw van een turnhal op de locatie van het voormalig gronddepot van de gemeente Montferland is in lijn met de gebiedsvisie voor de Nevelhorst waarin de zuidzijde van het gebied wordt gekenmerkt door een concentratie van sportvoorzieningen voor de lokale behoefte. De Luijnhorstraat betreft tevens de ontsluitingsweg van het autoverkeer van en naar de turnhal.

2.5.5 Bestemmingsplan 'Buitengebied (eerste herziening)'

Op 29 september 2011 heeft de gemeenteraad van Montferland het bestemmingsplan “Buitengebied (Montferland)” vastgesteld. Het bestemmingsplan is overwegend conserverend van aard. Verder is in het bestemmingsplan “Buitengebied (Montferland)” het actuele beleid verwerkt, ondermeer ten aanzien van wonen, intensieve veehouderij en functieverandering naar wonen en werken. Het plan is met ingang van 19 januari 2012 in werking getreden en gedeeltelijke onherroepelijk geworden op 6 november 2013. Met het bestemmingsplan 'Buitengebied' zijn de voorheen geldende bestemmingsplannen 'Buitengebied' van de voormalige gemeenten Bergh (Buitengebied 2000(herziening 2002) en Didam (Buitengebied) opgegaan in een nieuw integraal en actueel toetsingskader voor bebouwen en gebruik van gronden in het buitengebied van de gemeente Montferland. In het bestemmingsplan zijn geen wijzigingsbevoegdheden opgenomen die de hier beoogde ontwikkeling op de planlocatie mogelijk maken.

Op 30 oktober 2014 heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan 'Buitengebied, eerste herziening' vastgesteld. Dit bestemmingsplan voorziet in een reparatie en actualisatie van het bestemmingsplan 'Buitengebied'. Ook dit plan voorziet niet in een wijzigingskader dat de thans beoogde ontwikkeling op de planlocatie mogelijk maakt.

3.3.1 Bedrijven en milieuzonering algemeen

In geval van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen dient rekening te worden gehouden met milieuhindergevoelige en hinderveroorzakende functies in de omgeving. Uitgangspunt daarbij is dat omliggende bedrijven als gevolg van een nieuwe ontwikkeling niet in hun bedrijfsvoering mogen worden beperkt en dat ter plaatse van woningen in de omgeving sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Voor de afstemming tussen milieugevoelige en milieuhinderlijke functies wordt gebruikgemaakt van de VNG-publicatie 'Bedrijven en Milieuzonering (editie 2009)'. Milieuzonering beperkt zich tot de milieuaspecten met een ruimtelijke dimensie: geluid, geur, gevaar en stof.

Onder milieuzonering wordt verstaan 'het aanbrengen van een voldoende ruimtelijke scheiding tussen milieubelastende bedrijven of inrichtingen enerzijds en milieugevoelige functies als wonen en recreëren anderzijds'. De ruimtelijke scheiding bestaat doorgaans uit het aanhouden van een bepaalde afstand tussen milieubelastende en milieugevoelige functies. Die onderlinge afstand is groter naarmate de milieubelastende functie het milieu sterker belast. Milieuzonering heeft twee doelen:

• het voorkomen of zoveel mogelijk beperken van hinder en gevaar bij woningen en andere gevoelige functies;
• het bieden van voldoende zekerheid aan bedrijven dat zij hun activiteiten duurzaam onder aanvaardbare voorwaarden kunnen uitoefenen.

De VNG-uitgave 'Bedrijven en Milieuzonering' bevat een lijst, waarin voor een hele reeks van milieubelastende activiteiten (naar SBI-code gerangschikt) richtafstanden zijn gegeven ten opzichte van milieugevoelige functies. De lijst geeft richtafstanden voor de ruimtelijk relevante milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar. De grootste van de vier afstanden is bepalend voor de indeling van een milieubelastende activiteit in een milieucategorie en daarmee ook voor de uiteindelijke richtafstand. De richtafstandenlijst gaat uit van een gemiddeld modern bedrijf. Indien bekend is welke activiteiten concreet zullen worden uitgeoefend, kan gemotiveerd worden uitgegaan van de daadwerkelijk te verwachten milieubelasting, in plaats van de richtafstanden. De afstanden worden vanuit ruimtelijk oogpunt gemeten tussen enerzijds de grens van de bestemming of bouwvlak waarbinnen bijvoorbeeld een nieuwe milieubelastende functie(s) is toegestaan en anderzijds de rand van het bestemmingsvlak of bouwvlak waarbinnen een milieugevoelige functie mogelijk is. Dit omdat het bestemmingsplan het in principe mogelijk maakt om gevoelige functies binnen het gehele bouwvlak op te richten. Vanuit milieutechnisch oogpunt is het aanvaardbaar dat wordt uitgegaan van de afstand tussen de rand van het bouwvlak van de hinderveroorzakende functie tot aan de meest nabij gelegen gevel van de gevoelige functie.

Hoe gevoelig een gebied is voor milieubelastende activiteiten is mede afhankelijk van het omgevingstype. Zo zal in het omgevingstype 'rustige woonwijk' eerder hinder worden ervaren dan in een 'gemengd gebied'.

Richtafstanden bij een rustige woonwijk en gemengd gebied.

Een rustige woonwijk is een woonwijk die is ingericht volgens het principe van functiescheiding. Overige functies komen vrijwel niet voor. Langs de randen is weinig verstoring van verkeer. Een gemengd gebied is een gebied met een matige tot sterke functiemenging. Direct naast woningen komen andere functies voor zoals winkels, horeca en kleine bedrijven. Ook lintbebouwing in het buitengebied met overwegend agrarische en andere bedrijvigheid kan als gemengd gebied worden beschouwd. Gebieden die direct langs de hoofdinfrastructuur liggen, behoren eveneens tot het omgevingstype gemengd gebied. Hier kan de verhoogde milieubelasting voor geluid de toepassing van kleinere richtafstanden rechtvaardigen. Geluid is voor de te hanteren afstand van milieubelastende activiteiten veelal bepalend.

Bij milieuzonering wordt een onderscheid gemaakt in externe zonering en interne zonering. Bij externe zonering wordt bekeken welke afstand de nieuwe ontwikkeling (gelet op de milieuhinder die daarvan uitgaat) dient aan te houden ten opzichte van de omgeving (past de nieuwe functie in de omgeving). Bij interne zonering wordt bekeken in hoeverre in de omgeving milieuhinderlijke functies voorkomen die van invloed kunnen zijn op de mogelijkheden voor de nieuwe ontwikkeling (laat de omgeving de nieuwe functie toe).

3.3.2 Huidige situatie

De gronden binnen het plangebied zijn in het vigerende bestemmingsplan 'Buitengebied' bestemd tot 'Bedrijf- Nutsvoorziening'. Het perceel is nader bestemd tot gemeentelijk gronddepot en opslagterrein. De nadere bestemming kan worden aangemerkt als milieucategorie 3.1, vergelijkbaar met plantsoenendiensten met een b.v.o. > 500 m². Hiervoor gelden aan te houden richtafstanden van 50 meter in geval van een rustige woonwijk en 30 meter in geval van gemengd gebied.

3.3.3 Externe zonering

Het plangebied en de omgeving is ingericht volgens het principe van functiemenging. Hierdoor kan worden uitgegaan van het omgevingstype 'gemengd gebied'. Bij de beoordeling van de afstanden is onderstaande afbeelding als vertrekpunt gehanteerd. De planlocatie wordt in de nieuwe situatie bestemd tot 'sport'. De turnhal wordt voorzien van een bouwvlak. Het oprichten van gebouwen buiten het bouwvlak is niet toegestaan.

In de VNG brochure worden sporthallen op basis van het aspect geluid ondergebracht in milieucategorie 3.1. In een rustige woonwijk c.q. een rustig buitengebied geldt een minimaal aan te houden afstand van 50 meter ten opzichte van omliggende gevoelige functies. In het gebiedstype gemengd gebied, wordt het gelet op het achtergrondniveau aanvaardbaar geacht dat de noodzakelijk aan te houden afstand voor een rustig buitengebied met één afstandsstap wordt verlaagd. De minimaal aan te houden afstand bedraagt in dat geval 30 meter. Voor sportscholen en gymnastieklokalen geldt in een rustige woonwijk of een rustig buitengebied een minimaal aan te houden afstand van 30 meter. Ook hierbij geldt dat in gemengd gebied deze afstand met één afstandsstap kan worden verlaagd.

Ook autoparkeerterreinen en parkeergarages zijn ondergebracht in de lijst van Activiteiten. In een rustige woonwijk dient rekening te worden gehouden met een aan te houden afstand van 30 meter voortkomende uit het aspect geluid. In gemengd gebied kan deze afstand met één afstandsstap worden verlaagd tot 10 meter. Nu de parkeervoorziening geen zelfstandige parkeervoorziening is, maar onderdeel zal uit maken van de bestemming 'sport', is rekening gehouden met de richtafstand van 30 meter voor gemengd gebied.

Voorgestane inrichting

= op te nemen bestemming 'sport'

= op te nemen bouwvlak

= op te nemen bestemming 'groen'

= nadere aanduiding voor een grondwal

Adres	Afstand bestemmingsvlak gevoelige functie tot bouwvlak turnhal	Afstand bestemmingsvlak gevoelige functie tot parkeervoorziening/ toegangsweg	Afstand gevel gevoelige functie tot bouwvlak turnhal	Afstand gevel gevoelige functie tot parkeervoorziening/ toegangsweg
Kerckhoveweg 3	50	7/3	79	27(P2) 45(P1), 40
Kerckhoveweg 16	45	22/60	57	25(P2) 31(P1), 63
Vincwijcweg 2	40	40/95	55	62(P1), 120
Vincwijcweg 1a	30	74/125	50	92(P1), 145
Vincwijcweg 1/1b	25	74/112	31	80(P1), 115
Vincwijcweg 6	23	40/70	31	60(P1), 90

Tabel met afstanden

In de bovenstaande tabel is uitgegaan van de dichtst bij elkaar gelegen afstanden tussen de bouwvlakken.

Uit de bovenstaande afbeelding en tabel kan worden geconcludeerd dat de woning Vincwijcweg 1/1b en Vinwijcweg 6 zijn gelegen op de korste afstand van het bouwvlak voor de turnhal. De afstand bedraagt echter ten minste 30 meter waarmee wordt voldaan aan de vereiste richtafstand voor gemengd gebied.

De afstand van de parkeervoorziening tot de rand van het bouwvlak Kerckhoveweg 3 bedraagt ca. 7 meter.

Ligging bouwvlak Kerckhoveweg 3

Omdat niet aannemelijk is dat de woning wordt herbouwd aan deze zijde, kan planologisch van de feitelijke bestaande afstand worden uitgegaan welke ca. 27 meter tot P2 bedraagt. Het betreft hier de parkeervoorziening welke uitsluitend in geval van wedstrijden zal worden gebruikt. Daarbij moet worden opgemerkt dat ook de vigerende bestemming op het plangebied, reeds beperkingen oplegt aan het verplaatsen van de woning. De milieucategorie neemt ten opzichte van de bestaande situatie niet toe.

De afstand van het bouwvlak Kerckhoveweg 16 tot de parkeervoorziening bedraagt 22 meter. Ook hier betreft het de parkeervoorziening (P2) welke uitsluitend in geval van wedstrijden wordt gebruikt. Deze afstand komt nagenoeg overeen met de feitelijke afstand tot de gevel (25). De overige woningen zijn op aanzienlijk ruimere afstand gelegen van de parkeervoorziening. Indien wordt uitgegaan van de parkeervoorziening 1 is de afstand ruimer en bedraagt deze zo'n 31 meter indien van de feitelijke situatie wordt uitgegaan.

De afstand van het bouwvlak Kerckhoveweg 3 tot de toegangsweg bedraagt ca. 3 meter. De feitelijke afstand tot de woning bedraagt echter 40 meter. Voor het bouwvlak Kerckhoveweg 16 bedraagt de feitelijke afstand ca. 63 meter. Hiermee wordt ruimschoots voldaan aan de vereiste afstanden.

Uit het bovenstaande blijkt dat voor het gebiedstype gemengd gebied nagenoeg aan de richtafstanden kan worden voldaan. Ten einde met zekerheid te kunnen stellen dat de locatie zich leent voor de beoogde ontwikkeling is tevens akoestisch onderzoek verricht. Hiermee is beoordeeld of de ontwikkeling mogelijk is binnen de richtwaarden voor het buitengebied.

3.3.4 Interne zonering

De nieuwe ontwikkeling betreft geen geluidsgevoelige functie. Binnen het plangebied wordt geen nieuwe dienstwoning mogelijk gemaakt. De bedrijvigheid in de omgeving vormt voor wat betreft het aspect geluid dan ook geen belemmering voor de voorgestane ontwikkeling. Gebleken is voorts dat zich in de omgeving van de planlocatie geen agrarische bedrijven zijn gelegen welke qua geur beperkingen opleggen aan de ontwikkeling op de planlocatie. Zie hiervoor paragraaf 3.5.

3.7.1 Rijksbeleid

In december 2009 is het Nationaal Waterplan vastgesteld. Dit plan geeft op hoofdlijnen aan welke beleid het Rijk in de periode 2009-2015 voert om te komen tot een duurzaam waterbeheer. Het Nationaal Waterplan richt zich op bescherming tegen overstroming, voldoende en schoon water en diverse vormen van gebruik van water. Het beleidsdoel is het realiseren of in stand houden van duurzame en klimaatbestendige watersystemen. Op basis van de Wet ruimtelijke ordening heeft het Nationaal Waterplan voor de ruimtelijke aspecten de status van structuurvisie.

Het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) heeft tot doel om in de periode tot 2015 het hoofdwatersysteem in Nederland te verbeteren en op orde te houden. Belangrijk onderdeel is om de drietrapsstrategie 'vasthouden, bergen, afvoeren' in alle overheidsplannen als verplicht afwegingsprincipe te hanteren. In het Nationaal Bestuursakkoord dat zich primair richt op het vergroten van de doelmatigheid van het beheer van het watersysteem en de waterketen, is vastgelegd dat de watertoets een verplicht te doorlopen proces is in waterrelevante ruimtelijke planprocedures, waarbij een vroegtijdige betrokkenheid van de waterbeheerder in de planvorming wordt gewaarborgd. Een en ander is doorvertaald in artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening.

3.7.2 Provinciaal beleid

Het Waterplan Gelderland 2010-2015 bevat het waterbeleid van de provincie en is de opvolger van het derde Waterhuishoudingsplan (WHP3). Het beleid uit WHP3 wordt grotendeels voortgezet. Het Waterplan Gelderland is tegelijk opgesteld met de water(beheer)plannen van het Rijk en de waterschappen. Dit heeft er toe geleid dat de plannen in een iteratief proces zijn opgesteld. Daardoor zijn de plannen zo goed mogelijk op elkaar afgestemd.

In het plan staan de doelen voor het waterbeheer en de maatregelen om te komen tot het basisniveau waaraan het Gelderse oppervlaktewatersysteem moet (gaan) voldoen. Voor oppervlaktewaterkwaliteit, hoogwaterbescherming, regionale wateroverlast, watertekort en waterbodems gelden provinciebrede doelen.

Voor een aantal functies, zoals landbouw, natte natuur, waterbergingsgebieden en grondwaterbeschermingsgebieden, zijn specifieke doelen geformuleerd.

Het plangebied heeft op grond van het Waterplan de basisfunctie stedelijk gebied. Zowel in nieuw als in bestaand stedelijk gebied streeft de provincie naar een duurzaam watersysteem. Nadelige effecten op de waterhuishouding moeten in beginsel voorkomen worden. Hierbij wordt het water in de stad met het omringende watersysteem als één geheel beschouwd. De inrichting en het beheer van het waterhuishoudkundige systeem zijn in stedelijk gebied gericht op:

• de ontwikkeling en het behoud van de natuur in het stedelijk gebied;
• het voorkomen of zo veel mogelijk beperken van wateroverlast;
• het voorkomen van zettingen;
• het herbenutten van ontwateringswater voor drink- en industriewatervoorziening of voor herstel van verdroogde natuur;
• het weren van de riolering van (diepe) drainage en instromend grond- en oppervlaktewater;
• het beperken van de vuilbelasting door riooloverstorten en hemelwateruitlaten;
• het beperken van de invloed van bronbemaling;
• het realiseren van de basiskwaliteit voor oppervlaktewater. Het beleid dat in het Waterplan Gelderland is beschreven is bindend voor de provincie, voor de waterschappen is het kaderstellend voor de doorvertaling van dit beleid naar hun waterbeheerplannen.

3.7.3 Beleid Waterschap

Door de invoering van de Kaderrichtlijn Water is Nederland verdeeld in vijf deelstroomgebieden. Het deelstroomgebied Rijn-Oost wordt beheerd door de waterschappen Reest en Wieden, Velt en Vecht, Regge en Dinkel, Groot Salland en Rijn en IJssel. Om te voldoen aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water hebben deze waterschappen de afgelopen jaren intensief samengewerkt met elkaar en met andere partners. Het nieuwe Waterbeheerplan is één van de resultaten van deze samenwerking. De opzet en grote delen van dit Waterbeheerplan zijn inhoudelijk hetzelfde als dat van de andere waterschappen in Rijn-Oost.

Waterschap Rijn en IJssel heeft een waterbeheerplan opgesteld voor de periode 2010-2015. Het plan gaat over het waterbeheer in het hele stroomgebied van Rijn en IJssel en het omvat alle watertaken van het waterschap: waterkwantiteit, waterkwaliteit en waterketen.

Het waterbeleid van het waterschap is met name gericht op een duurzame aanpak van het waterbeheer: geen afwenteling, herstel van de veerkracht van het watersysteem, streven naar een meer natuurlijker waterbeheer, zoeken naar meer ruimte voor water, water toepassen als ordenend principe middels het gebruik van waterkansenkaarten en water langer vasthouden mede door flexibeler peilbeheer. Ook het streven naar een betere waterkwaliteit als onderdeel van duurzaamheid is een belangrijk speerpunt (tegengaan van lozingen, minder belasting van het water en het zoveel mogelijk tegengaan van diffuse verontreinigingen). De twee belangrijkste onderdelen van het waterplan worden gevormd door:

• het tekort aan waterberging in het landelijk gebied;
• de inpassing van inrichtingsmaatregelen binnen de maatregelen voor de Kaderrichtlijn Water.

3.7.4 Gemeentelijk rioleringsplan

Gemeente Montferland beschikt over een Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP 2011-2015). Het GRP geeft invulling aan diverse ontwikkelingen op het gebied van water, zoals de nieuwe gemeentelijke zorgtaken voor afstromend hemelwater en grondwateroverlast, duurzaam omgaan met hemelwater en klimaatontwikkelingen. Het GRP 2011-2015 wordt beschouwd als het Beleidsplan van Gemeente Montferland over haar taken op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater.

Het GRP heeft de volgende doelen:

• Voldoen aan de planverplichting uit de Wet milieubeheer;
• Invulling geven aan de zorgtaken voor afvalwater, afstromend hemelwater en grondwateroverlast;
• Afstemmen van het rioleringsbeleid op landelijke ontwikkelingen, nieuwe wet- en regelgeving en relevante beleidsplannen;
• Regelen van financiële dekking voor maatregelen die nodig zijn vanwege regulier onderhoud (zoals vervangingen) en diverse gemeentelijke plannen, zoals het basisrioleringsplan en het maatregelenplan Waterkwaliteitspoor.

Inzameling van afvalwater

Gemeenten zijn verplicht om huishoudelijk afvalwater in te zamelen. De Wet milieubeheer biedt de mogelijkheid om voor specifieke situaties ontheffing van deze zorgplicht aan te vragen bij de provincie. Dat geldt bijvoorbeeld voor afgelegen percelen in het buitengebied. Op percelen waarvoor de gemeente een ontheffing van de zorgplicht heeft, zijn de bewoners zelf verantwoordelijk voor de verwerking van hun afvalwater. Montferland wil voor alle percelen, waaronder ook de perceelseigenaren in het buitengebied, de zorg voor het inzamelen van afvalwater op zich nemen. Voor nieuwe aansluitingen brengt de gemeente een voorziening aan tot aan de erfgrens. De kosten hiervoor zijn voor rekening van de gemeente. De eigenaren betalen de kosten voor voorzieningen op het eigen terrein. De gemeente bepaalt per geval welke voorziening het meest doelmatig is: riolering, drukriolering B, of een zelfstandig systeem (IBA).

Een aansluiting op riolering of drukriolering heeft de voorkeur boven een aansluiting op een IBA: het beheer is eenvoudiger, de werking is gegarandeerd en er is geen plaatselijke lozing meer van (gezuiverd) afvalwater. Alleen bij hoge kosten voor aansluiting en onderhoud, zal voor een IBA worden gekozen.

Hemelwater

Op particulier terrein zijn de perceelseigenaren verantwoordelijk voor een deugdelijke inzameling en verwerking van hemelwater. Gemeenten zorgen alleen voor het inzamelen en verwerken van afvloeiend hemelwater, als dit doelmatiger is en als redelijkerwijs niet van particulieren kan worden verwacht dat zij het hemelwater zelf verwerken. De doelmatigheid en redelijkheid is afhankelijk van:

• het soort gebied (stedelijk of landelijk);
• de bestaande situatie (bestaande wijken versus uitbreidingen en herinrichtingen);
• de mogelijkheden voor infiltratie of afvoer naar oppervlaktewater;
• het stelseltype van de bestaande riolering (vuilwater-, gemengde of gescheiden riolering) en de voorgenomen rioleringsprojecten;
• de bestaande situatie en de termijn waarbinnen de afvoersituatie kan worden aangepast.

Woningen en bedrijven in het buitengebied zijn aangesloten op drukriolering of een IBA. Deze systemen zijn niet geschikt voor het verwerken of transporteren van hemelwater. In het buitengebied is bovendien voldoende ruimte om het hemelwater op eigen terrein te verwerken of af te voeren naar aangrenzende sloten of watergangen.

Nieuwbouwplannen mogen niet leiden tot een toename van:

• het op (gemengde) riolering aangesloten verhard oppervlak;
• de vuilemissie naar oppervlaktewater;
• de huidige afvoeren naar oppervlaktewater.

Hierbij moet (volgens de Wet milieubeheer) bij voorkeur in eerste instantie worden voorkomen dat afvalwater ontstaat. Hemelwater moet hierbij zo veel mogelijk op de percelen zelf worden verwerkt. Dit heeft de volgende voordelen:

• er zijn geen dure gemeentelijke voorzieningen nodig om dit hemelwater in te zamelen en te verwerken;
• er zijn geen extra emissies naar het oppervlaktewater.

Perceeleigenaren kunnen hemelwater op eigen terrein verwerken als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo moet er op de percelen voldoende ruimte aanwezig zijn om bijvoorbeeld een infiltratievoorziening aan te leggen. Bovendien moet de bodem voldoende waterdoorlatend zijn.

Grondwater(overlast)

Grondwateroverlast kan verschillende oorzaken hebben, zoals bodemdaling, onvoldoende oppervlaktewater, een te hoog oppervlaktewaterpeil, stopzetting van grondwateronttrekkingen of het vervangen van oude riolen die in de praktijk grondwater onttrokken. Er zijn dus veel factoren van invloed op de grondwatersituatie in bebouwd gebied. Daardoor zijn vaak veel partijen betrokken bij de aanpak van eventuele problemen: waterschap, provincie, gemeente en private partijen zoals bouwers en woningcorporaties.

In het plangebied dient een gescheiden hemelwater en vuilwatersysteem aangelegd te worden. Vuil water wordt via het drukriool verwerkt in een RWZI. Hemelwater dat op het gebouw en de verharding valt, dient in het perceel geinfiltreerd te worden (zie waterparagraaf). Geadviseerd wordt om te onderzoeken of opvang en gebruik van hemelwater voor bijvoorbeeld het doorspoelen van toiletten tot de mogelijkheden behoort.

3.7.5 Watertoets

Zoals in het voorgaande uiteen is gezet, wordt in het moderne waterbeheer (waterbeheer 21e eeuw) gestreefd naar duurzame, veerkrachtige watersystemen met minimale risico's op wateroverlast of watertekorten. Belangrijk instrument hierbij is de watertoets, die sinds 1 november 2003 in ruimtelijke plannen is verankerd. In de toelichting op ruimtelijke plannen dient een waterparagraaf te worden opgenomen. Hierin wordt verslag gedaan van de wijze waarop rekening is gehouden met de gevolgen van het plan voor de waterhuishoudkundige situatie (watertoets).

In artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening is bepaald dat het bestuursorgaan dat belast is met de voorbereiding van een bestemmingsplan daarbij overleg pleegt met o.a. de waterschappen. In artikel 3.1.6 van datzelfde besluit is aangegeven dat in de toelichting van een bestemmingsplan is beschreven op welke wijze in het plan rekening is gehouden met de gevolgen voor de waterhuishouding.

Met het doel om wateroverlast te voorkomen dienen gemeenten, ontwikkelaars en waterschap vroegtijdig met elkaar de wettelijk verplichte watertoetsdialoog aan te gaan. Het doel van de watertoets is de negatieve effecten van besluiten op de waterhuishouding te voorkomen en mogelijke kansen voor het watersysteem benutten. De watertoets is een procesinstrument om in een vroeg stadium van de planvorming het aspect water te betrekken. Het doel van de watertoets is te garanderen dat waterhuishoudkundige doelstellingen expliciet en op een evenwichtige wijze in het plan worden afgewogen. Deze waterhuishoudkundige doelstellingen betreffen zowel de waterkwantiteit (veiligheid, wateroverlast, tegengaan verdroging) als de waterkwaliteit (riolering, omgang met hemelwater, lozingen op oppervlaktewater). Het waterschap wordt in een vroeg stadium betrokken om een wateradvies te geven over de omgang met water binnen de planlocatie.

Voor de watertoets is gebruik gemaakt van de Standaard Waterparagraaf van het Waterschap Rijn en IJssel. Deze waterparagraaf is onderdeel van, en hangt samen met een set van standaarden zoals die door het waterschap gehanteerd wordt. Als op één of meer vragen per waterthema Ja wordt geantwoord dan is het waterthema relevant. Die waterthema's worden toegelicht.

Riolering en Afvalwaterketen

Het afvalwater neemt toe door de ontwikkelingen in dit plan. Het afvalwater wordt afgevoerd naar het rioolstelsel van Didam. Regenwater wordt niet afgevoerd via het riool (zie thema wateroverlast). Het rioolsysteem is hierop ontworpen.

Wateroverlast

Door de ontwikkelingen in het plangebied neemt het verhard oppervlak toe met 1500 m² bebouwing en ca 3000 m² erfverharding. Om wateroverlast, kwantitatief en kwalitatief, nu en in de toekomst te voorkomen wordt het regenwater niet afgevoerd naar het rioolstelsel maar volgens de trits vasthouden - bergen – afvoeren behandeld. In het plan is ruimte gereserveerd voor een natuurlijke infiltratievoorziening van 180 m³. Daarbij wordt uitgegaan van een bergend vermogen bij een neerslag van 40mm. Aan de oostzijde worden twee infiltratievoorzieningen aangelegd welke gevoed worden via zaksloot die langs de oost- en zuidzijde wordt aangelegd. Voor de ontwikkeling van een goede grasmat, maar ook voor de berging van opvolgende buien moet de wadi binnen 24 uur leeg zijn. De ledigingstijd wordt bepaald door de grootte van het infiltrerende oppervlak (vorm van de wadi speelt hierin een belangrijke rol), de doorlatendheid van de toplaag van de wadi en de ondergrond, en de grondwaterstand. De toplaag van de wadi moet goed doorlatend zijn en voldoende humus bevatten.

Afbeelding infiltratievoorzieningen plangebied

De gemiddelde grondwaterstand van het freatisch grondwater bedraagt ± 9 m +NAP, waardoor het grondwater zich op ± 1,5 m -mv zou bevinden. Zowel het freatisch grondwater als het water van het eerste watervoerend pakket stroomt volgens de isohypsenkaart van de Dienst Grondwaterverkenning van TNO, kaartblad 40 Oost, 1976 (schaal 1:50.000), in noordwestelijke richting. Er liggen geen pompstations in de buurt van de plangebied die van invloed zouden kunnen zijn op de grond- waterstroming ter plaatse van het plangebied.

Conclusie:

Het aspect water vormt geen belemmeringen voor het plan. Ter plaatse ligt een goed doorlatend zanddek met een gemiddeld hoogste grondwaterstand van 120 cm beneden maaiveld (bron: prov. Gelderland). Deze omstandigheden maken de plangebied tot een geschikte locatie om hemelwater te infiltreren.

5.1.1 Provinciale afdelingen

De provincie merkt in haar reactie d.d. 30 maart 2015 (zaaknummer 2015-001144) op dat met de komst van de nieuwe provinciale omgevingsvisie en de provinciale omgevingsverordening (beide in werking getreden op 17 oktober 2014) het contourenbeleid is losgelaten om gemeenten meer verantwoordelijkheid te geven in het maken van een goede afweging bij ruimtelijke ontwikkelingen. Per 1 oktober 2012 geldt de ladder voor duurzame verstedelijking.

Deze ladder is opgenomen in artikel 3.1.6, tweede lid van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Aangezien de juridische borging van de ladder al is geregeld in het Bro heeft de provincie de ladder niet nogmaals opgenomen in de provinciale Omgevingsverordening.
De ladder is een motiveringsvereiste en heeft als doel een goede ruimtelijke ordening in de vorm van een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden. De ladder kent drie treden die achtereenvolgens moeten worden doorlopen.

In de toelichting bij het bestemmingsplan is beschreven dat de huidige accommodatie van de turnvereniging ontoereikend en versnipperd is. De turnlessen worden nu gegeven op drie locaties waaronder een nieuwe sporthal in de Brede School Zuid aan de Reinskamp 6. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van de gymzaal van het Liemerscollege en dansstudio ‘Margriet’ beide gevestigd aan de Dijksestraat 12 te Didam. De afdelingen zijn van mening dat de behoefte aan een nieuw te bouwen turnhal nog onvoldoende is gemotiveerd. Bovendien is niet ingegaan op de vraag wat er gebeurt met de huidige locaties als de turnvereniging daar stopt. De afdelingen zijn van mening dat de gemeente ook verantwoordelijk is voor de bestaande voorraad. Daarom de vraag: wat laat de turnvereniging achter en is dit aanvaardbaar?

In de toelichting is kort aandacht besteed aan het leegstaande sportcomplex ‘Sportcentrum Action’. Dit voormalige sportcentrum ligt op loopafstand van de nieuwe gewenste locatie en wordt sinds 2012 te koop aangeboden door de curator. De afdelingen veronderstellen dat er nog geen nieuwe gebruiker of functie voor het sportcentrum is gevonden. De afdelingen adviseren nadrukkelijk te onderzoeken of verbouwen van het sportcomplex of slopen en herbouwen op deze locatie niet toch tot de mogelijkheden behoort. In dat geval wordt namelijk optimaal gebruik gemaakt van de bestaande en bestemde ruimte en biedt het tevens een lange termijn oplossing voor het inmiddels verrommelde gebied.

Concluderend stellen de provinciale afdelingen dat het accent bij stedelijke ontwikkelingen verschuift van nieuwbouw naar het vitaliseren van de bestaande voorraad. De motivering conform de ladder overtuigt de provinciale afdelingen nog niet. De afdelingen adviseren nadrukkelijk de keuze te heroverwegen en de optie tot hergebruik of sloop en nieuwbouw van het voormalige sportcomplex Action in de overweging mee te nemen.

Reactie gemeente

Ook eerder (31 augustus 2011) heeft er al eens ambtelijk overleg plaatsgevonden met de provincie, waarbij de 'Turnhal Margriet' op de voorliggende locatie op de agenda stond. Daarbij is zijdens de toenmalige provinciale medewerkers aangegeven dat met de juiste ruimtelijke onderbouwing positief zou worden ingestoken om ontheffing te verlenen van de toenmalige provinciale verordening.

Naar aanleiding van de vooroverlegreactie van de Provinciale afdelingen is de onderbouwing voor de locatiekeuze voor de turnhal voor Margriet aangescherpt in de toelichting (paragraaf 1.3). Daarbij is tevens ingegaan op de overwogen alternatieven. Ook de behoefte aan de nieuwe accomodatie is in de toelichting (hoofdstuk 1) nader onderbouwd. De gymvereniging heeft een aannemer bereid gevonden om de nieuwe accomodatie voor een 'vriendenprijs' te bouwen, waarmee het plan in combinatie met een gemeentelijke gift, een lening waarbij zowel de gemeente en SWS borgstaan, eigen beschikbare financiele middelen, sponsorgelden, huurinkomsten, voor Margriet economisch uitvoerbaar wordt. Doordat Margriet geen eigen accomodatie achterlaat, zal er geen sprake zijn van nieuwe vrijkomende gebouwen. Het op dit moment nog leegstaande sportcomplex is voor Margriet geen optie. Deze mogelijkheid is onderzocht. Het sportcomplex is ondeelbaar en gelet op de vraagprijs en het niet beschikbaar zijn van mede-exploitanten voor Margriet niet haalbaar.

5.1.2 Waterschap

In het kader van de uitgevoerde watertoets is het plan voorgelegd aan het waterschap.

Deze merkt bij brief van 17 februari 2015 (nr. 15.01840) op geen op- en/of aanmerkingen te hebben op het voorontwerp bestemmingsplan en de hierin opgenomen waterparagraaf. De watertoetstabel is volledig opgenomen en de relevante waterthema's zijn voldoende uitgewerkt.

Reactie gemeente

De reactie van het waterschap heeft geen aanleiding gegeven tot aanpassing van het bestemmingplan.

5.2.1 Zienswijzen

Het ontwerp van het bestemmingsplan Buitengebied 2015-1, Turnhal Margriet Didam, heeft met ingang van .......tot en met ......., gedurende zes weken voor een ieder ter inzage gelegen. Gedurende de periode van terinzagelegging is een ieder in de gelegenheid gesteld om zienswijzen schriftelijk en/of mondeling kenbaar te maken.

5.3.1 Investering

De Stichting Waarborgfonds Sport heeft ingestemd met het beschikbaar stellen van een borgstelling voor de realisatie van de ontwikkeling. Tezamen met de gemeentelijke borgstelling en bijdrage is de ontwikkeling voor Margriet financieel uitvoerbaar.

De aannemer overlegt een bankgarantie waarmee deze garandeert dat het project voor de begrote kosten wordt uitgevoerd en bij insolventie door een andere aannemer kan worden voltooid. De nadere afwerking van de hal wordt door Margriet grotendeels in eigen beheer uitgevoerd.

5.3.2 Planschaderisico

In het kader van het bestemmingsplan is een analyse uitgevoerd naar mogelijke planschade. Gebleken is dat sprake kan zijn van een licht planologisch nadeel. De planschade kan op basis van de verrichte analyse worden bestempeld als nihil dan wel vallend binnen het maatschappelijke risico. Niettemin is er wel een planschadeovereenkomst afgesloten.